Risklarni boshqarish

Foiz riski

• Foiz riski – bu foiz stavkalarining tebranishi natijasida tijorat bankining zarar ko‘rish xavfidir.
• Tijorat banklariga nisbatan foiz riski foiz stavkalarining tebranishi natijasida sof daromadning kamayishi va kapital qiymatining ma'lum qismining yo‘qotilishi sifatida talqin qilinishi mumkin.
• Foiz riski ta'sirida tijorat banki katta miqdorda daromad olishi mumkin. Ammo, foiz riskining chuqurlashishi sharoitida foiz stavkalarining bank uchun noqulay tebranishi tijorat bankini katta miqdorda zarar ko‘rishiga sabab bo‘lishi mumkin.

Foiz riskini boshqarishda keng qo‘llaniladigan GEP usuli aktivlar va passivlar o‘rtasidagi farqni o‘lchashga asoslangan.

• Foiz riskini boshqarishda keng qo‘llaniladigan GEP usuli aktivlar va passivlar o‘rtasidagi farqni o‘lchashga asoslangan.
• Bunda aktivlar va passivlar quyidagicha guruhlanadi:
• RSA – o‘zgaradigan foiz stavkalariga ega bo‘lgan aktivlar;
• RSL – o‘zgaradigan foiz stavkalariga ega bo‘lgan passivlar.
• Agar RSA > RSL bo‘lsa, u holda GEP ijobiy hisoblanadi. Agar RSA< RSL bo‘lsa, u holda GEP salbiy bo‘ladi.
• Agar foiz stavkalari oshsa, ijobiy GEPga ega bo‘lgan banklarda foiz marjasi o‘sadi. Chunki, bunday sharoitda o‘zgaradigan foiz stavkasiga ega bo‘lgan aktivlar miqdori shunday stavkadagi passivlar miqdoridan katta bo‘ladi.

Valyuta riski

• Valyuta riski – bu tijorat bankining valyutalarning almashuv kurslarining o‘zgarishi natijasida zarar ko‘rish xavfidir.

Valyuta riskining darajasi ochiq valyuta pozisiyalarining miqdoriga bog‘liq.

• Valyuta riskining darajasi ochiq valyuta pozisiyalarining miqdoriga bog‘liq.
• Shu sababli, O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan tijorat banklarining ochiq valyuta pozisiyalari miqdoriga nisbatan 2 xil cheklov o‘rnatilgan:
• * tijorat bankining bitta valyutadagi ochiq valyuta pozisiyasi miqdori uning regulyativ kapitalining 10 foizidan oshmasligi lozim;
• *tijorat bankining barcha valyutalardagi yakuniy ochiq valyuta pozisiyasi miqdori uning regulyativ kapitalining 20 foizidan oshmasligi lozim;