Rik Hurmatli talabalar!

5 
2 
Mashg‘ulot turi: ma’ruza 
Mavzu: Fonetik o`zgarishlar.
Mavzu rejasi: 
1. Tovush o`zgarishlari. Nutq jarayonidagi fonetik hodisalar.
2. Kombinator va pozitsion tovush o`zgarishlari.
3. Hozirgi va tarixiy fonetik hodisalar.
4.Pozitsion tovush o`zgarishlarning asosiy turlari: reduksiya, jaranglilashish, 
proteza, epenteza, diereza, gaplologiya. 
5.Kombinator tovush o`zgarishlari: metateza, assimilyatsiya, dissimilyatsiya, 
akkomodatsiya va ularninг turlari. Tovush uyg’unligi (singarmonizm). Lab va 
tanglay singarmonizmi. Ushbu hodisalarni turli tillarda kuzatish. O`xshash va 
farqli belgilari asosida xulosa chiqarish. 
Adabiyotlar: 
1. Abduazizov A. Tilshunoslik nazariyasiga kirish. –Toshkent, 2010. 
2. Irisqulov I. Tilshunoslikka kirish. –Toshkent, 2009. 
3. Rasulov R. Umumiy tilshunoslik. –Toshkent, 2013. 

---

107
4. I.Yo‘ldoshev va b. Mutaxassislikka (tilshunoslikka) kirish. –Toshkent, 2018. 
307-b. 
5. Xolmanova Z. Tilshunoslik nazariyasi. –Toshkent, 2019. 
6 
2 
Mashg‘ulot turi: ma’ruza 
Mavzu: Leksema va so`z munosabati
Mavzu rejasi: 
1. Leksema va so`z munosabati. So`zning ifoda va mazmun tomoni. 
Semasiologiya. Lug’aviy va grammatik ma'no. Leksema va semema.
2. Semema va uning tarkibiy qismlari (nomlash, ifoda, mohiyat semalari). So`z 
va tushuncha.
3. Bir ma'nolilik va ko`p ma'nolilik. Ma'no ko`chishining asosiy yo`llari: 
metafora, metonimiya, sinekdoxa, vazifadoshlik. 
Adabiyotlar: 
1. Abduazizov A. Tilshunoslik nazariyasiga kirish. –Toshkent, 2010. 
2. Irisqulov I. Tilshunoslikka kirish. –Toshkent, 2009. 
3. Rasulov R. Umumiy tilshunoslik. –Toshkent, 2013. 
4. I.Yo‘ldoshev va b. Mutaxassislikka (tilshunoslikka) kirish. –Toshkent, 2018. 
307-b. 
5. Xolmanova Z. Tilshunoslik nazariyasi. –Toshkent, 2019.