Respublikasioliy

Uy xo‘jaliklari va firmalar iqtisodiyotning xususiy sektorini tashkil etadilar.

3. 
   Davlat (government) deganda davlatga tegishli barcha muas- sasa va tashkilotlar tushuniladiki, ular siyosiy va yuridik huquqga ega va iqtisodiyotni tartibga solishda iqtisodiy jarayonlarga ta’sir eta oladilar. Davlat - bu mustaqil va oqilona harakat qiluvchi agent, un­
   

ing asosiy vazifasi - bozor muvaffaqqiyatsizliklarini oldini olish va yo‘qotish (market failures) va jamiyat farovonligini oshirish va ay- nan shuning uchun u: a) umumjamiyat ne’matlarni ishlab chiqa- ruvchi; b) davlat sektori faoliyatini ta’minlash va uning ko‘pgina vazifalarini bajarish uchun tovar va xizmatlar xaridori; v) milliy daromadni taqsimlovchi (soliqlar tizimi va transfertlar orqali); g) davlat byudjetining holatiga ko‘ra moliya bozorida kreditor va qarzdor bo‘lib maydonga chiqadi. Bundan tashqari davlat d) bozor iqtisodiyotini tartibga soladi.

U iqtisodiyotni tartibga solishda bir qator institusional asoslar yara- tadi (qonunlar, xavfsizlik tizimi, sug‘urta tizimi, soliq tizimi va bosh- qalar), ya’ni «o‘yin qoidalari»ni ishlab chiqadi; pul taklifmi ta’minlaydi va nazorat qiladi, chunki pul emissiyasida monopol huquqqa ega; mak­ roiqtisodiy siyosat yuritadi. U o‘z navbatida quyidagilarga bo‘linadi:

• 
  iqtisodiy o‘sishni ta’minlovchi strukturaviy (tarkibiy) siyosat;
  
• 
  iqtisodiy barqarorlikni ta’minlovchi, iqtisodiyotning davriy tebrani: hlarini oldini olishga qaratilgan va resurslaming to‘liq bandligini, barqaror narx darajasi va tashqi iqtisodiy muvozanatni ta’minlovchi siyosat.
  

Barqarorlik siyosatining asosiy ko‘rinishlari:

1. 
   fiskal (yoki soliq - byudjet) siyosati;
   
2. 
   monetar (yoki pul - kredit) siyosati;
   

v) tashqi iqtisodiy siyosat;

g) daromadlar siyosati.

8