Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

108

O‘tkir xotira egalari bugun yoshlar orasida ham yo‘q emas. Ulardan biri xalqaro xotira sport ustasi Husniddin Ismoilovdir. Biz oddiy telefon raqamlarini bir zumda unutib qo‘yayotgan zamonda Husniddin bir soatda 1460 ta, 5 daqiqada 240 ta raqamni eslab qol- ishga erishdi. U bunday xotiraga qanday erishdi? Yurtdoshimiz bu muvafaqqiyatga mnemonika orqali erishganini aytgan edi. Mne- monika – eslab qolish san’ati. Sun’iy assotsiatsiyalar hosil qilish yo‘li bilan esda qolishni osonlashtiruvchi va xotira hajmini kengay- tiruvchi usullar tizimi. Bunda biz so‘zlarni eslab qolish uchun ularni bosh harflarini birlashtirib, so‘z yasab uddalay olishimiz mumkin.

Xulosa qilib aytganda, yuksak xotiraga ega bo‘lish uddalab bo‘lmas ish emas. Aslida u juda oson: kuzatuvchanlik, diqqatni jamlashni o‘rganish, sanalarni yodda saqlab qolish uchun suratlar bilan boғlanish, ismni esda saqlash uchun uning ma’nosini bilish, qanday yozilishiga e’tibor berish, darsliklarni qayta-qayta takror- lash orqali esda qoldirish va albatta, mnemonika – esda saqlab qol- ish san’ati kabi yo‘llardan iborat.

Nazorat va muhokama uchun savollar

1. 
   Tasvirlash va ta’riflash tushunchalari mazmuni nimalardan iborat?
   
2. 
   Tushunchalar ustida bo‘ladigan qanday mantiqiy amallarni bilasiz?
   
3. 
   Ta’rifni shakllantirishning qanday usullari mavjud?
   
4. 
   Xotirani mustahkamlashda qanday usullardan foydalanish maqsadga muvofiq hisoblanadi?
   

109

QARORLARNI BOSHQALAR BILAN BO‘LISHISH VA ULARNI ERGASHTIRISH

1. Ratsional qarorlar qabul qilish usullari.

2. Yaxshi qarorlar qabul qilish jarayoni.

3. Qarorlarni baholash usullari.

4. Qaror qabul qilishdagi tipik muammolar.