Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

93

ligini baholashning bir maqsadi shundaki, u bu haqda mulohaza yuritishimiz, takomillashtirishimiz va uni yaxshilaydigan narsala- rni ko‘proq qilishimiz mumkin. Agar biz biron bir narsaning ijod- korligini tushuntirib bera olmasak, shunchaki uning ijodkorligi qa- nchaligini aytib berishdan tashqari, u holda ta’lim berish va qaror qabul qilish uchun mahsulot ijodkorligi o‘lchovlaridan foydalanish qiyin.

Nazorat va muhokama uchun savollar

1. 
   Ijodkorlikning «4 P» modeli tarkibi nimalardan iborat?
   
2. 
   Ijodkor inson xislatlari qanday?
   
3. 
   Ijodiy jarayonning xususiyatlari nimalardan iborat?
   
4. 
   Ijodiy bosimning o‘ziga xos xususiyatlari nimalardan iborat?
   
5. 
   Ijodiy mahsulotning xususiyatlari qanday?
   

94

TASVIRLASH. KREATIV SHAXS TAVSIFI

1. Tasvirlash va ta’riflash tushunchalari mazmuni.

2. Tushunchalar ustida bo‘ladigan mantiqiy amallar.

3. Ta’rifni shakllantirishning turli xil usullari.

4. Xotirani mustahkamlash usullari.

1. Tasvirlash va ta’riflash tushunchalari mazmuni

Ta’riflar ma’noni tushuntirish tasvirlashda juda foydali hisoblana- di. Odatiy ta’rif ikki qismdan iborat. Odamlar ta’rif berishda tenglik belgisidan ko‘pincha quyidagi jarayonlarda foydalanadilar masalan:

Bo‘ydoq – bu turmush qurmagan erkak

Atama ta’rfi – bu atama nimaligini anglatadi. Everestr so‘zi biz- ga tog‘ bilan bo‘g‘liq so‘z ekanligini anglatadi. Ammo 8848 (ever- est cho‘qqisining uzunligi) kabi boshqa atamalar ko‘proq mavhum narsalarni anglatadi.
Tushunchalarni ta’riflash. Ilmiy va amaliy faoliyat davomi- da har doim muhokamada ishtirok etuvchi tushunchalarni maz- muni va mohiyatini ochish ehtiyoji paydo bo‘ladi. Tushunchaning mazmunini ochishga qaratilgan mantiqiy amal tushunchani ta’ri- flash ((definition) definitsiya) deyiladi. Tushunchalarni ta’riflash aniqlanuvchi, ya’ni mazmuni ochib berilishi lozim bo‘lgan tush- uncha hamda aniqlovchi – aniqlanuvchi tushunchaning mazmunini ochib beruvchi tushunchalardan iborat bo‘lgan qismlardan tash- kil topadi. Masalan, «O‘zbekiston Markaziy Osiyoda joylashgan