Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti



Download 2,07 Mb.
bet55/60
Sana03.04.2022
Hajmi2,07 Mb.
#525675
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   60
Bog'liq
2 5350816350669379627

3-Misol. Faraz qilaylik, ushbu
f1x, y xy y3 1  0;
f x, y  x2 y2 y3  5  0
2
nochiqli tenglamalar sistemasining aniq yechimi (x,y)=(2;1) bo‘lib, uni dastlab analitik usulda Maple dasturi yordamida, keyin esa uning taqribiy yechimini Nyuton usulida topaylik.
Yechish. Dastlab berilgan nochiqli tenglama- lar sistemasining yechimi mavjudligini Maple dasturi yordamida grafik usulda aniqlaylik (3.14- rasm):

  • plots[implicitplot]({x*y-y^3-1=0,x^2*y^2+y^3- 5=0},x=-5..5,y=0..2);

Berilgan nochiqli tenglamalar sistemasining aniq yechimi analitik usulda Maple dasturi yordamida quyidagicha topiladi:

  • solve({x*y-y^3-1=0,x^2*y^2+y^3-5=0},{x,y});

{ x  2, y  1 }




3.14-rasm. 3-misolda berilgan tenglamalar sistemasi ildizining boshlang‘ich yaqinlashishini grafik usul bilan aniqlash.

Shu yechimni Nyuton usuli yordamida Maple dasturida taqribiy hisoblaymiz:
Avvalo Yakob matritsasini linalg paketining jacobian funksiyasi yordamida hisoblaymiz, keyin esa uning teskarisini linalg paketining inverse funksiyasidan foy-
139
dalanib hisoblaymiz. eval funksiyasi ifodaning son qiymatini beradi. evalm funksiyasi esa matritsa va vektorlar ustida amal bajarib, son natija beradi. Bosh- lang‘ich vektorni xx:=[0.5;1.5] va eps:=0.001 aniqlik darajasi deb, Nyuton usuli bo‘yicha taqribiy hisoblashlarni bajaramiz:

  • with(linalg):

F:=(x,y)->[x*y-y^3-1,x^2*y^2+y^3-5];
FP:=jacobian(F(x,y),[x,y]); FPINV:=inverse(FP);
xx:=[0.5,1.5]; eps:=0.001; Err:=1000; v:=xx; v1:=[1e10,1e10]; j:=0;
for i while Err>eps do
v1:=eval(v); M:=eval(eval(FPINV),[x=v[1],y=v[2]]):
v:=evalm(v-M&*F(v[1],v[2])); Err:=max(abs(v1[1]-v[1]),abs(v1[2]-v[2])); j:=j+1;
end do;
Natijalar quyidagicha:

F := ( x, y )  [ x y y3  1, x2 y2y3  5 ]
y x  3 y2
FP := 2 x y2 2 x2 y  3 y2
2 x2  3 y x  3 y2
FPINV := 3 y2 ( 1  2 x y ) 3 y3 ( 1  2 x y )
2 x 1
3 y ( 1  2 x y )
3 y2 ( 1  2 x y )
xx := [ 0.5, 1.5 ]
eps := 0.001
Err := 1000
v := [ 0.5, 1.5 ]
v1 := [ 0.1 10 11, 0.1 10 11 ]
j := 0
v1 := [ 0.5, 1.5 ]
M := 0.2962962963 0.2469135803
-0.08888888887 0.05925925927
v := [ 1.836419753, 1.240740741]
Err := 1.336419753
j := 1
v1 := [ 1.836419753, 1.240740741]
M :=  0.4078488757 0.08736397583
-0.1775644435 0.03896485017

v := [ 1.910372475, 1.046712441]
Err := 0.194028300
j := 2
v1 := [ 1.910372475, 1.046712441]
M :=  0.6353135777 0.08003024373
-0.2433868149 0.06085855173
v := [ 1.992251965, 1.002053670]
Err := 0.081879490
j := 3
v1 := [ 1.992251965, 1.002053670]
M :=  0.7276965560 0.06768724860
-0.2654774883 0.06649093770
v := [ 1.999976663, 1.000005095]
Err := 0.007724698
j := 4
v1 := [ 1.999976663, 1.000005095]
M :=  0.7333182897 0.06666959200
-0.2666635987 0.06666633793
v := [ 2.000000000, 1.000000000]
Err := 0.000023337
j := 5

Iteratsion jarayonning 5-qadamida berilgan aniqlikdagi yechimga erishildi.



Download 2,07 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   60




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish