Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi jizzax politexnika institutiservis

Ijobiy tomonlari
Salbiy tomonlari
√ Bunday tuzilishda bir-biriga zid, chalkash topshiriqlar berilish holla- larini kamaytiradi. √ Yakkaboshchilikni va shaxsiy javobgar-likni mustahkamlaydi. √ Bu struktura oddiy, puxta va tejam- lidir. √ Boshqariluvchi ob`ekt ishiga kam kishi aralashadi. √ Vazifalar tezkor hal etiladi butun tizim samarali ishlaydi. √ Xodimlar faqat o`z rahbariga hisobot beradilar, natijada ijrochilik va intizom darajasi ancha oshadi.	√ Bunday tuzilish oddiy, barqaror masa-lalarni echishga mo`ljallanganligi sa-babli uning doirasida majmuaviy ma-salalarni hal qilish ancha qiyin kechadi. √ Bunday sharoitda rahbarlar ko`proq tez-kor ishlar bilan band bo`lib, strategik majmuaviy muammolarni e`tibordan chetda qoldiradilar. √ Bunday boshqarishda teng huquqli tu-zilma birliklari negizida gorizontal bog’lanish bo`lmaydi. √ Bunday boshqarish sharoitida buyruqboz-lik va rasmiyatchilikning paydo bo`lish xavfi kuchli, chunki tuzilmaning har bir bo`g’inida rahbar o`z lavozimi bo`yicha farmoyish berish uchun barcha huquqlarga ega bo`ladi.

III. “Jizzixplastmassa”AJda IJTIMOIY

BOSHQARUVINI FAOLIYATINING HOLATI TAHLILI

t/r	Korsatkinchlar	olchov birligi	Yillar				2020 yil 2019 yilga nisbati
			2018	2019	2020	farqi+ -		%
1	xodimlarning ro'yxatdagi o'rtacha soni	kishi	453	396	432	36		4,32
2	ishchilar	kishi	341	296	333	37		3,33
3	xizmatchilar	kishi	112	100	99	-1		0,99
4	Xodimlarning yillik ish haqi	ming so'm	2241444	1630320	3131712	1501392		31317,12
5	ishchilar	ming so'm	634332	472488	943800	471312		9438
6	xizmatchilar	ming so'm	1607112	1157832	30367912	29210080		303679,12

7

Bir ishlovchining o'rtacha yillik ish unumi

ming so'm

8798,22

9438,21

8093,39

-1344,82

80,9339

boshqaruv tizimi. Bunda asosiy boshqaruv tizimi muntazam boshqaruv hisoblanadi. Hamma boshqaruv bosqichlarida va mustaqil uchastkalarni boshqarish faoliyatida muntazam rahbarlar ajratiladi. Ularga ishlab chiqarish - xo‘jalik faoliyatini yakka boshchilik asosida boshqarish huquqi berilgan bo‘lib, u olingan natijalarga to‘liq javob beradi. Boshqaruvning muntazam turida ishlaydigan rahbarlarga malakali yordam ko‘rsatish uchun funksional va ma’muriy tashkilotlar tashkil etiladi. Bu tashkilotlarning vazifasi boshqaruv qarorini tayyorlash va rahbarlarga malakali yordam berishdan iborat.

Funksional idora bo‘linmalari, unda ishlaydigan mutaxassislar soni boshqaruv faoliyatining xarakteri va uning hajmiga bog‘liq. Boshqaruvni funksional asosida tashkil etish murakkab masalalarni yechishga imkon yaratadi va uning ixtisoslashishi boshqaruv samaradorligining kasb mahorati darajasining o‘sishini ta’minlaydi. Muntazam rahbarlar oldida turgan vazifalarni hal qilish uchun zarur vakolatlarni muntazam - funksional boshqaruv tizimi o‘z ichiga oladi. Ular malakali funksional va shtat maslahatchilariga ega bo‘ladi. Bunday yordamchilarga ega bo‘lishda xo‘jalik faoliyati bir tomondan yengillashadi, boshqa tomondan esa, olinadigan maslahatlar qarama - qarshi bo‘lgani sababli murakkablashadi. Muntazam rahbarning asosiy vazifasi taklif etilgan ijobiy va salbiy maslahatlar ichidan maqsadga muvofiqligini aniqlash va uni uzil - kesil qabul qilishdan iborat.
Boshqaruvning muntazam - funksional tizimi turida muntazam - funksional va shtabli bo‘linmalar qo‘llaniladi. Bu bo‘linmalar o‘rtasida har xil o‘zaro bog‘lanishlar mavjud bo‘lib, ishlab chiqarish ko‘lamining doimiy ravishda o‘sishi, boshqaruv mehnatining yanada murakkablashishi, yangi boshqaruv vazifalarining ajralib chiqishi bo‘linmalar ixtisosining chuqurlashishiga olib keladi. Bu esa boshqaruv mehnatini samaradorligini oshirishga imkon yaratadi. Boshqaruvning muntazam funksional tuzilishining foydali tomoni aniq ish natijalariga javobgar mas’ul shaxslarning mavjudligidan, xodimlarning kasb mahoratini o‘sishidan iborat. Doimiy o‘zgaruvchi ishlab chiqarish - xo‘jalik faoliyatiga ko‘nikmaslik darajasini balandligini, mustaqillik va rasmiyatchilikka moyillik, teng huquqli yopiq bog‘lanishlar muvofiqlashtirilishining murakkabligi, ishlab chiqarish birlashmasi yiriklashgani sari buyruqbozlik kuchayishlar muayyan boshqaruv tizimining kamchiligi hisoblanadi. Kamchiliklarga qaramay mazkur boshqaruv tizimi respublikamiz sanoatida keng ko‘lamda tarqalgan. Hozirgi vaqtda barcha korxonalar, zavodlar, kombinatlar, ilmiy ishlab chiqarish birlashmalarida mazkur boshqaruv tizimini qo‘llamoqdalar. Ishlab chiqarishning tez sur’atlar bilan o‘sishi korxonalar va birlashmalarda boshqaruv tizimining murakkablashishiga olib keldi. Natijada ishlab chiqarish KORXONA BOSHLIG’I Korxonaning boshqaruv apparati 1-uchastka 2- uchastka 3- uchastka 256 xo‘jalik faoliyatida o‘zgaruvchan masalalarni hal etishda muntazam fukncional boshqaruv tizimida yetarli ko‘nikish va mutanosiblik mavjud bo‘lganligi sababli ba’zi bir muammolar kelib chiqadi. Bu muammolarni bartaraf etish uchun dasturli - maqsadli boshqaruv uslubi ishlab chiqiladi. Bu uslub aniq maqsadlarga erishish uchun muntazam - funksional bo‘linmalarning mayda bo‘lakchalarini yaratishni ko‘zda tutadi. Bular jumlasiga yangi turdagi buyumlarni ishlab chiqish va joriy etish, ishlab chiqarishni qayta tiklash, iste’molchilarnig mavjud talablarini qondirish va boshqa ko‘p masalalar bo‘yicha alohida bo‘lakchalarni yaratish kiradi. Dasturli maqsadli usulni qo‘llash boshqaruv tizimini ancha murakkablashtiradi. Dasturli - maqsadli usul ishlab chiqarish birlashmalarining boshqaruv tizimini barqarorlashtirib dinamik ravishda o‘zgaruvchan masalalarga tez ta’sir ko‘rsatadi.


Xulosa
Menejment keng qamrovli fan hisoblanadi. Agar biz har qanday sohaga etibor berdigan bo’lsak u sohani faoliyat olib borishi boshqaruvga asoslanganini ko’rishimiz mumkin. Menejmentni o’rganishdan asosiy maqsad – bu boshqaruv sanati haqida muayyan bilim va ko’nikmalarga ega bo’lishdir. Biz olgan nazariy bilimlarni amaliyotda qo’llash orqali biz boshqaruvni to’g’ri va ishonchli yo’lga qo’yamiz.
Biz yuqorida takidlaganimizdek menejment tamoyillari va qonunlari uning poydevorini tashkil etadi. Bu esa har bir boshqaruvchi menjmentning poydevori yani demokratiya, ierarxiya, yakkahokimlik, rejalashtirish, qayta aloqalar, ilmiylik kabi tamoyillarni bilishimiz va ularga asoslangan holda boshqaruvni tashkil etishimiz lozim. Hozirgi bozor iqtisodiyoti sharoitida jahon bozorlarida ishlab chiqarish korxonalari o’z mavqeyini yo’qotmay kelishiga, sifatli mahsulot ishlab chiqarish, mahsulotni jahon bozorlarida raqobatbardoshligini taminlash asosan boshqaruv yani menejmentga bog’liq bo’lib qoldi. Har qanday tizimlar o’ziga hos boshqarish usullari va qonun-qoidalari, tamoyillari asosida boshqariladi. Menejment esa ushbu kjarayon yani boshqaruv jarayoni haqida turli hil nazariy bilimlar bilan taminlashdan iborat.
Menejment tamoyillarini har qanday ishlab chiqarish korxonasi yoki firmasida jorey etilish boshqaruv sifatiga amarali tasir ko’rsatadi. Boshqaruv qanchalik samarali bo’lsa o’sha boshqarilayotgan obyekt gullab yashnaydi, muvofaqqiyat qozonadi va yuksaladi. Bunga Hech qachon menejment tamoyillarini ushbu sohaga singdirmasdan erishib bo’lmaydi