Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti

1 1. Jismoniy shaxslar qaysi daromadlari bo’yicha deklaratsiya asosida daromad solig’i to’lashlari kerak? (SK 189-modda)

• 
  mulkiy daromadlar (agar bu daromadlarga to’lov manbaida soliq solinmagan bo’lsa);
  
• 
  fan, adabiyot va sanhat asarlarini yaratganlik hamda ulardan foydalanganlik uchun mualliflik haqi tariqasida olingan daromadlar;
  
• 
  O’zbekiston Respublikasi hududidan tashqaridagi manbalardan olingan daromadlar;
  
• 
  soliq agentlari bo’lmagan manbalardan olingan daromadlar.
  

12. Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig’i qanday hisoblanadi va byudjetga qachon o’tkaziladi.
Jismoniy shaxslar daromadlariga SKning 179 va 180-moddalarida hamda soliq to’g’risidagi qonun xujjatlarida belgilangan imtiyozlarni inobatga olgan holda hisoblab chiqarilgan soliq solinadigan daromadga nisbat 12 foiz soliq stavkasi bo’yicha jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig’i hisoblanadi.
Yuridik shaxslar tomonidan to’lov manbaida hisoblangan daromad solig’i hisobot oyida hisoblangan jismoniy shaxslarning daromadlari bo’yicha keyin oyning 25 sanasigacha, yil yakuni bo’yicha 15 fevraldan kechiktirmasdan hisobot taqdim qilishlari va byudjetga o’tkazishi lozim (SK 187 va 188-modda)
Byudjetga to’lanadigan daromad solig’i summasi fuqarolarning shaxsiy jamg’arib boriladigan pensiya hisobvaraqlariga o’tkaziladigan, daromad solig’i solinadigan daromadlaridan hisoblab chiqariladigan har oylik majburiy badallar summasiga kamaytiriladi.
Jismoniy shaslar tomonidan jami yillik daromad to’g’risidagi deklaratsiyani doimiy yashash joyidagi davlat soliq xizmati organiga hisobot yilidan keyingi yilning 1 aprelidan kechiktirmay taqdim etadilar va soliqni o’tgan soliq davridan keyingi yilning 1 iyunidan kechiktirmay to’laydilar (SK 192 va 193-modda).

13.Ko’chmas mulk ijara shartnomalarini davlat soliq xizmati organlarida hisobga qo’yish va jismoniy shaxslar uchun daromad solig’ini hisoblash tartibi

Endilikda ko’chmas mulkini ijaraga bermoqchi bo’lgan yuridik va

jismoniy shaxslar o’zlariga mulk huquqi asosida tegishli bo’lgan turar yoki noturar mulklarini ijaraga berishda ikki tomonlama ijara shartnoma tuzishlari va shartnomani davlat soliq xizmati organlarida hisobga qo’yishlari shart.
Ijaraga beruvchi yoki uning vakili (ishonchli boshqaruvchi) ko’chmas mulk ijara shartnomasini shartnoma tuzilgan kundan e’tiboran o’n kundan kechiktirmay davlat soliq xizmati Davlat soliq qo’mitasining MY.SOLIQ.UZ saytidagi «Ijara shartnomalarini hisobga olish» xizmati orqali;
SHartnomasini soliq organlarida hisobga qo’yish ikkita usulda:

• 
  Davlat soliq qo’mitasining MY.SOLIQ.UZ saytidagi «Ijara shartnomalarini hisobga olish» xizmati orqali;
  
• 
  bevosita jismoniy shaxsning doimiy yashash, yuridik shaxsning davlat ro’yxatidan o’tgan joyidagi davlat soliq inspektsiyalariga tashrif buyurgan holda belgilangan shakldagi so’rovnoma taqdim etish orqali amalga oshiriladi.
  

So’rovnomada ijaraga beruvchi va oluvchi to’g’risidagi (pasport ceriyasi va raqami, yuridik shaxsning nomi) mahlumotlar, identifikatsiya raqami (STIR), yashash joyi (yuridik manzili) yoziladi
. Ijara shartnomasini soliq organlarida hisobga qo’yish uchun so’rovnomaga quyidagi hujjatlar ilova qilinadi:

• 
  Ijara shartnomasi;
  
• 
  Jismoniy shaxsning yoki yuridik shaxs rahbarining shaxsini tasdiqlovchi hujjat.
  

Ko’chmas mulk ijara shartnomasining oylik ijara to’lovi summasi qonun hujjatlarida belgilangan eng kam miqdordan kam bo’lishi mumkin emas.
SHartnomani hisobga qo’yish uchun soliq organlari tomonidan hech
qanday haq olinmaydi.
Ko’chmas mulk ijara shartnomasini soliq organlarida hisobga qo’yishda Davlat soliq qo’mitasining rasmiy saytidagi shaxsiy kabinet orqali so’rovnoma yuborish uchun elektron raqamli imzo kerak bo’ladi.
Davlat soliq xizmati organlari tomonidan ko’chmas mulk ijara shartnomasi hisobga qo’yilganligi haqida QR-kodi mavjud bildirishnoma ijaraga beruvchining shaxsiy kabinetiga yuboriladi yoki ijaraga beruvchiga yoxud uning vakiliga (ishonchli boshqaruvchisiga) taqdim etiladi.
Jismoniy shaxslar o’rtasida tuzilgan ko’chmas mulk ijara shartnomasi davlat soliq xizmati organida hisobga qo’yilgandan so’ng, joriy yil uchun hisoblangan jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig’ini to’lash haqidagi to’lov xabarnomasi ijaraga beruvchining shaxsiy kabinetiga yuboriladi.
Natijada ijaraga beruvchi jismoniy shaxs tomonidan davlat soliq xizmati organiga ko’chmas mulkni ijraga berishdan olingan daromadlar bo’yicha dastlabki deklaratsiyani taqdim etish talab etilmaydi.
Mazkur xabarnoma asosida har oyning 5 sanasigacha mazkur daromaddan 12% miqdorda daromad solig’i to’lanadi.
Agar soliq to’lanmasa to’lov muddatidan keyingi kundan boshlab har bir kun uchun 0,033 foiz miqdorida penya hisoblanadi.
Ko’chmas mulk ijara shartnomalarini davlat soliq xizmati organlarida majburiy hisobga qo’yish tartibiga rioya etmaslik Mahmuriy javobgarlik to’g’risidagi kodeksning 1591-moddasiga asosan eng kam ish haqining 5 baravaridan 10 baravarigacha miqdorda jarima solishga sabab bo’ladi