Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti

Uy xo’jaliklari moliyasining rag’batlantiruvchi funktsiyasi turli shakl va mazmunda o’zini ifoda etadi. Bir tomondan, u o’z o’sib boruvchi ehtiyojlarini (ehtiyojlarning o’sib borishi ob’ektiv iqtisodiy qonunining harakatiga muvofiq ravishda) qondirish uchun zarur bo’lgan daromadlarni uy xo’jaliklari tomonidan oshirishga intilish tufayli namoyon bo’ladi. Boshqa bir tomondan esa, uy xo’jaliklari daromadlarining o’sishi mehnat faoliyatining sifati va natijalariga asoslangan bo’lmog’i lozim.
Uy xo’jaliklari moliyasining rag’batlantiruvchi funktsiyasi aholi real daromadlarining o’sishiga yo’naltirilgan ishlab chiqarish jarayonining rivojlanishiga va samarali byudjet siyosatiga asoslangan rag’batlantiruvchi moliya mexanizmini (moliyaviy mexanizmni) yaratish orqali amalga oshiriladi.
Uy xo’jaliklari moliyasi amal qilishining ijtimoiy aspektlari (yo’nalishlari, jihatlari) unga tegishli bo’lgan yuqoridagi barcha funktsiyalarning tahlilida kuzatiladi. SHunday bo’lishiga qaramasdan, ijtimoiy funktsiyaning uy xo’jaliklari moliyasiga tegishli bo’lgan alohida funktsiya sifatida qaralishini, ma’lum ma’noda, yetarli darajada asoslangan deb hisoblash mumkin. CHunki uy xo’jaliklarining daromadlari, xarajatlari va jamg’armalari aholi va uning alohida guruhlari ijtimoiy-iqtisodiy holatini bevosita aks ettiradi, shaxsning shakllanishi va demografik jarayonlarga o’z ta’sirini ko’rsatadi. Ana shu ma’noda, uy xo’jaliklari moliyasi jamiyat barcha a’zolarining hayotiy ta’minlanish darajasini shakllantirish va iste’mol talabi tarkibiy tuzilishining xususiyatlarini aniqlaydi, aholi daromadlarini taqsimlashdagi bog’liqliklarni ifodalaydi, jamiyat ijtimoiy-iqtisodiy stratifikatsiyasiga ta’sir ko’rsatuvchi asosiy omil bo’lib hisoblanadi. Moliyaviy indikatorlar (masalan, o’rtacha jon boshiga to’g’ri keluvchi pul daromadlari, aholi daromadlarining differentsia-tsiyalanish (tabaqalanish) koeffitsienti, hayot ko’rish (yashash) minimumi, minimal ish haqi va boshqalar) taraqqiyot (rivojlanish) ijtimoiy-iqtisodiy dasturlarining majburiy elementi hisoblanadi, davlat ijtimoiy siyosatining ishlab chiqilishi uchun asos bo’lib xizmat qiladi, jamiyatning farovonlik darajasini baholashga imkon beradi.
Uy xo’jaliklari moliyasining samarali faoliyat ko’rsatishi uy xo’jaliklaridagi moliyaviy munosabatlarning masshtabi, bu munosabatlar namoyon bo’lishi xilma-xilligining to’liqligi va ularning rivojlanishini ta’minlovchi mexanizmlarga bog’liqdir.