Respublikasi oliy

Kakkular (Cuculiformes) turkumi vakillari daraxtda yashashga moslashgan. Barmoqlari 4 ta bo'lib, ikkitasi oldinga va ikkitasi orqa tomonga qaratilgan. Asosan hasharotlar bilan ovqatlanadi. Kakkulaming 70 foizga yaqini uya paraziti hisoblanadi, ya'ni o’zlari uya qurmasdan,


149


www.ziyouz.com kutubxonasi




tuxumlarini boshqa qushlaming uyasiga qo'yadi. Tuxumdan chiqqan bolasi uya egasining tuxumini yoki bolalarini uyadan chiqarib tashlaydi. Bu turkumga tipik vakil qilib odatdagi kakkuni keltirish mumkin.
Yapaloqqushlar (Strigiformes) turkumiga kiruvchi qushlaming tumshuqlari va timoqlarining uchi egilib, xuddi kunduzgi yirtqich qushlar singan ihnoq hosil qiladi. Ko'zlari katta bo‘lib, boshining oldingi tomoniga qaratilgan, eshitish organ! yaxshi rivojlangan. Patlari juda mayin va uchgan vaqtida shovqin chiqarmaydi. Yapaloqqushlar yer yuzida juda keng tarqalgan va kechasi faol hayot kechiradi. Daraxt kavaklariga, qoyalarga, yer kovaklariga uya quradi. Kemimvchilar va hasharotlar bilan ovqatlanib, qishloqxo'jaligiga katta foyda keltiradi. Ukki, boyo'g'li, po'nqush, sog'lar va quloqdor yapaloqqushlar bu turkumning tipik vakillari hisoblanadi. Ukki yapaloqqushlar orasida eng yirigidir.
Qizilishtonlar (Piniformes) turkumi vakillari daraxtda yashashga moslashgan kichik va o'rtacha kattalikdagi qushlar hisoblanadi. Barmoqlari 4 ta bo'lib, ikkita barmog'i oldinga va ikkitasi orqaga qaratilgan. Dum patlari pona shaklida, qattiq va to'g'ri. Tili uzun, yopishqoq va uning yordamida daraxt po'stlog'i ostidan hasharotlaming lichinkalarini chiqarib oladi. Qora, ola qanotli qizilishtonlar va burma bo'yin qizilishton bu turkumning tipik vakillaridir. Qizilishtonlar daraxt tanasidagi zararkunanda hasharotlarni qirib, foyda keltiradi.