Республикаси олий ва

 
Инерциясиз (кучайтирувчи) бўғин
.
Бу типдаги бўғинга чиқиш 
миқдори
у
исталган вақтда кириш миқдори 
х
га тўғри пропорционал бўлган 
барча бўғинлар киради. Инерциясиз бўғининг тенгламаси қуйидагича ёзила-
ди:
у=кх
(11.1) 
бунда 
к
– узатиш коэффициенти (кучайтириш коэффициенти). 
Бу бўғиннинг динамик тенгламаси унинг статик тенгламасига мос кела-
ди. Бундай бўғинларга ўзгармас токнинг электрон кучайтиргичлари, редук-
торлар, ишқаланиш ва оралиқлари бўлмаган турли ричаглар, реостатли дат-
чиклар ва бошқалар мисол бўлади. 
 
Апериодик бўғин
.
Бундай бўғинларда чиқиш миқдори киришга бирлик 
ғалаён узатилганда экспопенциал қонун бўйича (апериодик) ўзгариб, янги 
барқарор режимга ўтади. Кўпинча, бундай буғин инерцион, бир сиғимли ёки 
статик бўғин деб аталади. Апериодик бўғинни динамик режимда ифодаловчи 
дифференциал тенглама қуйидагича ёзилади 
.
kx
y
dt
dy
Т


(11.2) 
Бунда,
к
– бўғиннинг кучайтириш коэффициенти; 
Т
– бўғиннинг вақт доимийси. 
Бўғиннинг вақт тавсифномаси, бирлик функцияси ва электр аналоги 11.6 а,б -
расмда кўрсатилган. Агар экспонента тажриба йўли билан олинган бўлса, у 
ҳолда вақт доимийси 11.3-расм, б да кўрсатилгандек аниқланади. Апериодик 
бўғинга электрик машиналар, магнитли кучайтиргичлар ва бошқа бир қанча 
қурилмаларнинг бошқариш чулғамлари киради. Қайд қилиш керакки, аперио-
дик бўғин кўпинча АРТ нинг реал конструктив элементларини ифодалайди. 

---

- 92 - 
11.3-расм. Апериодик бўғин: а- электр схемаси; б- вақт тавсифномаси