Республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Мисол.

Фараз қилайлик, облигациянинг муомала муддати уч йилни ташкил қилади, купон ставкаси 9%, самарали даромадлилик – йиллик 10%, облигация номинали 1000 сўм, унинг елтирилган қиймати 975,1 сўмни ташкил этади. Шунда бу қимматли қоғознинг дюрацияси қуйидагига тенг бўлади:

Дюрация тавсифномалари

1. 
   Купонли облигация учун дюрация қимматли қоғоз пулини қайтариш муддатигача қолган вақтдан кам вақтни ташкил қилади. Нолга тенг купонли облигация дюрацияси пулини қайтариш муддатигача бўлган вақтга тенг.
   
2. 
   Облигация бўйича купон қанчалик кичик бўлса, дюрация шунчалик катта бўлади.
   
3. 
   Облигация пулини қайтариш муддатигача бўлган вақт қанчалик узоқ бўлса, дюрация шунчалик юқори бўлади.
   
4. 
   Тўланиши лозим бўлган даромадлилик ортганда дюрация камаяди, пасайганда эса – ўсади.
   
5. 
   Дюрация қанчалик катта бўлса, облигация нархи фоиз ставкасининг ўзгаришига шунчалик кўпроқ жавоб беради ва бунинг акси. Бошқача қилиб айтганда, дюрация қанчалик катта бўлса, облигация бўйича риск шунчалик юқори бўлади.
   

Бироқ амалиётда кўпинча дюрация эмас, балки унинг «Модификация қилинган дюрация» (MD) номини олган ҳосиласи фойдаланилади:
Модификация қилинган дюрация бозор фоиз ставкаларининг (ёки даромадлиликнинг) кичик ўзгаришига жавобан облигация нархи тахминий ўзгаришини (%да) баҳолашга имкон беради:

14. Мисол.

Бизнинг бозор ставкаси 10% бўлган мисолда модификация қилинган дюрация 2,76/1,1 = 2,50.
Облигация номинали 1000 сўм бўлганда фоиз ставкасининг 1% ўсиши облигация нархининг 25 сўм пасайишига олиб келади¹⁰⁶:
–2,50 х 1000 х 0,01.

¹⁰⁶ Mishkin, Frederic S. Financial markets and institutions / Frederic S. Mishkin, Stanley G. 2012

Мавзу № 4. Акциялар бозори

Сплит – жамиятнинг бир акцияларини низом капитали ҳажми ўзгармаган ҳолда бу акциялар сонини оширган ҳолда бошқа акцияларига алмаштириш.


Консолидация (тескари сплит)


Сплит (майдалаш)