Республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Акцияларнинг инвестицион хислатлари

Ишбилармонлик айланмасида акцияларни уларнинг асосида ётадиган хислатлар бўйича таснифлаш кенг ўрин топган:
Ҳаворанг фишкалар – бу биржадаги аъло даражали акциялар. Қоидага кўра, бу акциялар бозор индекси таркибига киради, яъни маълум маънода


¹⁸ Mishkin, Frederic S. Financial markets and institutions / Frederic S. Mishkin, Stanley G. 2012
эталон ҳисобланади. Улар энг юқори ликвидлик билан тавсифланади, уларнинг эмитентлари энг йирик компаниялар саналади. Улар ўз номини казинолардаги энг қиммат рангдаги фишкалардан олган.
Ўсиш акциялари. Бу даромад ва ишлаб чиқариш фаолиятининг ўсиши борасида энг юқори кўрсаткичлар намойиш этадиган компанияларнинг акцияларидир. Улар, одатда, инвесторга дивиденд тўловлари эмас, курс қийматининг ўсиши сифатида даромад келтиради.
Спекулятив акциялар. Бу потенциал жиҳатдан энг юқори фойда келтириши мумкин бўлган акциялардир. Бундай қимматли қоғозларнинг курс қиймати ушбу масала борасида ҳар қандай ахборотга сезгирлик билан жавоб қайтаради. Акцияларнинг бундан олдинги синфи билан фарқ шундаки, спекулятив акциялар тез банкротга олиб келиши мумкин бўлган рискли бизнесга асосланиши мумкин.
Агрессив акциялар – бу уларнинг даромади бозор конъюнктураси ҳолатига ва иқтисодий цикл босқичига кучли боғлиқ бўлган акциялар. Агар иқтисодиёт кўтарилиш босқичида бўлса, улар юқори фойда келтиради, иқтисодий пасайиш ҳолатида эса – зиён. Иқтисодиётда кўтарилишни кутаётган инвестор ўз танловини агрессив акцияларда тўхтатиши лозим.
Ҳимоя акциялари деб даромади иқтисодиёт ҳолатига кам боғлиқ бўлган корхоналар акцияларига айтилади (масалан, алоқа, ритейл ва ҳ.к.). Бундай компаниялар даромадлари агрессив акциялар билан таққослаганда камроқ даражада қисқаради. Иқтисодий пасайиш арафасида инвестор ўз эътиборини кўпроқ ҳимоя акцияларига қаратади, чунки улар агрессив акциялардан кўра юқорироқ даражада даромадлилик таъминлайди.

6.