Республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги наманган муҳандислик-технология институти

«Петродворец» паркининг уруш йилларидаги ҳолати



«Петродворец» паркининг уруш йилларидаги ҳолати

• 
  Ҳар бир кўриб чиқилган боғлар индивидуал эмоционал бўёққа эга. Шу билан бир қаторда бу ансамблларни композицияларнинг катта ички мантики, ягона гуманистик ўлчамлар, ансамблларнинг ҳар бирини умуман ва унинг алоҳида фрагментларини ишонарли эстетик қабул қилиш бирлаштиради.
  
• 
  Петербург ва унинг атрофларида Россия учун янги бўлган боғ-парк санъати ғоялари ХВИИИ аср ва ХИХ аср биринчи ярмида Россиянинг бутун ҳудудида тарқалдилар. Боғнинг етакчи типи чорбоғ боғлари бўлдилар. Энг яхши Москва чорбоғларидан Пашков уйи (арх. Беженов) ва Голицин касалхонаси (арх. М.Казаков) ни кўрсатиш мумкин. Пашков уйи қошидаги боғ Кремлга, Неглинка дарёсига чиққан. Голицин касалхонаси боғи эса террасалар билан ҳовузларга тушган ва кейин Москва дарёсига чиққан.
  
• 
  ХВИИИ асрнинг охирида рус чорбоғи типи тўлиқ шаклланиб бўлди. Уларнинг қаторига Москва чорбоғлари Кусково, Останкино, Архангельско, Украинада Софиевка, Александрия ва бошқаларни келтириш мумкин. Рус чорбоғларини уларнинг алоҳида лириклиги ажратиб туради. Улар доимо уларни ўраб турган пейзаж билан маконий алоқада, чорбоғ боғларининг шакли табиийларга яқинлашади. Бу боғларнинг ўлчамлари ва инсонга нисбати ўзгармасдир.
  
• 
  

Россиянинг «Павловск» парки
Россияда ХVIII-ХIХ асрларда шаҳарлар очиқ маконлари қурилиши юқори даражада ривожланган эди. Унинг боғ-парк санъати билан алоқаси тахсинга сазавордир. Петербург тархи ишлаб чиқилган композицион асослар ХВИИИ асрда 400 дан ортиқ рус шаҳарларининг тархини қайта ишлашда ривожланиш олдилар.
Француз боғ-парк санъати эстетикаси Петербургни лойиҳалашга жиддий таъсир кўрсатиб, кейинчалик бутун Россия ҳудудига тарқалди. Дарахтлар экилган кенг кўчалар ва қирғоқ бўйлари ХИХ аср чегарасига келиб доимий амалиётга айланди.
Шаҳарлар ободонлашган марказларга эга эдилар. Шаҳарликларнинг сайр қилишлари учун қурилган шаҳар боғлари ҳам ривожланиш олдилар. Шу пайтгача ўзининг илгарилиги функциясини бажараётган Москва бульварлари, Петербург, Ярославль, Тверь қирғоқ бўйлари, Владимир, Пенза, Воронеж шаҳар боғлари Россияда шаҳар ландшафтлари маданияти кенг тарқалганлиги ҳақида гувоҳлик беради.