|
Qaviq
turlari
Qaviq
uzunligi
Amalga oshirish tartibi
Grafik ko‘rinishi
Vaqtin-
chalik
birlash-
tirish
uchun
to‘g‘ri
qaviq
Sirma qaviqqator detallarni vaqtincha birlashtirishda ishlatiladi
Qaviqning uzunligi
5-2,5 cm
Qiya
qaviq
Vaqtinchalik bostirma qiya qaviqqatorlari gazlamaning gulini guliga tushirishda, dazmollashjarayonida surilib ketishining oldini olishda qo‘llaniladi
Qaviqning uzunligi
5-1 cm
Salqi
qaviq
Nusxalama qaviqqator bir detaldan ikkinchi detalga simmetrik nusxa hosil qilish uchun ishlatiladi
Qaviqning uzunligi
7-1,5 cm
Iroqi-
simon
qaviq
Yengil kiyimlarga ishlov berishda iroqisimon qaviqlar bezak berish sifatida ishlatiladi
Qaviqning uzunligi
3-0,5 cm
Halqa-
simon
qaviq
|
To‘g‘ri qaviqqatorlar bilan tikilgan buyumlar uchlarini mahkamlashda halqasimon qaviqlardan foydalaniladi
|
|
1 cm ga 3-5 qaviq to‘g‘ri kelishi mumkin
|
Izma
qaviq
(tugma
qadala-
digan
teshik)
|
Izma qaviqlar qirqma izmalarni qo‘lda yo‘rmash uchun ishlatiladi
|
|
Qaviqlar izma qirqimi chetidan va bir-biridan bir xil masofada yotishi, ipi bir tekis tarang- lanishi lozim
|
Q
6-amaliy mashg‘ulot
o‘l choklaridan namunalar tayyorlash
Materiallar va asboblar: paxta yoki zig‘ir tolali gazlamadan o‘qituvchi bergan o‘lchov bo‘yicha tayyorlangan namunalar, igna, ip, chizg‘ich, tikuvchilik bo‘ri, qaychilar, to‘g‘nag‘ichlar.
VAZIFA. Qo‘l choklaridan namunalar bajarish.
Gazlama namunasi qirralarini iroqi va ilgakli qaviqqatorlar bilan bukib tikish. Chokning eni va qaviqqatorning uzunligi 4-5 millimetr.
Gazlama namunasining qirralarini bir marta qayirib ko‘klab tiking. Chokning eni - 8 millimetr.
Gazlama namunasi qirralarini ikki marta bukib ko‘klang, chokning eni -
millimetr.
Gazlama namunasini birlashtirib salqi chok tiking.
Qiziqarli ma’lumot
B ilasizmi,shundayqushborki,tikishnibiladi.Bunday qushni “tikuvchi qush” deb atashadi. U barglarni bir- biriga o‘simlik tolalari orqali birlashtirib in quradi. Barglarning chetlarini tumshug‘i orqali teshib, o‘simlik tolalari bilan o‘rgimchaksimon shaklda birlashtirib qo‘yadi. Bunday qushlar Hindiston, Hindixitoy, Shri- Lanka, Yava o‘lkalarida uchraydi.
M ustahkamlash uchun savol va topshiriqlar
Qo‘l choklari nima maqsadda qo‘llaniladi?
Qo‘l choklarini bajarishda qanday qoidalarga rioya qilish kerak?
Qo‘l choklari necha turdan iborat?
Vaqtincha va doimiy qo‘l choklari nimasi bilan farq qiladi?
Qo‘l choklaridan foydalanib, mustaqil buyum tiking.
@edurtm_uz 2.3. MASHINASHUNOSLIK
T IKUV MASHINASINING TURLARI VA TUZILISHI
T
/
ikuv mashinalari haqida nimalarni bilasiz?
Tikuv mashinalari ixtiro qilingunga qadar barcha tikuvchilik buyumlari qo‘l choklari orqali bajarilgan. Qadimda qo‘l ishlarini bajargan ustalarni “oltin igna sohiblari”, “mo‘jiza sohiblari” deb qadrlashgan. Qo‘l mehnatiga ko‘p vaqt sarflansa-da, o‘zining nozikligi, nafisligi bilan ajralib turgan. Qo‘l choklarini bajarishga qaraganda tikuv mashinasida ishlash bir qancha qulay.
Z
Elektr yuritmali tikuv mashinasi.
amonaviy tikuv mashinalari bir qanchajarayonni bajarishga moslashgan bo‘lib, universal va maxsus tikuv mashinalariga bo‘linadi. Universal tikuv mashinalari baxyaqatorning barcha turini bajaradi, izma, tugma, kashta tikadi. Ulardan, asosan, uy sharoitida foydalaniladi. Uy sharoitida bir kishi biron-bir buyumni boshidan oxirigacha tikadi. Maxsus tikuv mashinalari esa ishlab chiqarish korxonalarida qo‘llangan bo‘lib, bitta jarayonni bir kishi bajaradi. Maxsus mashinalar o‘ziga xos
Qo‘l yuritmali tikuv mashinasi.
Oyoq yuritmali tikuv mashinasi.
kichik mexanizatsiya vositalari yordamida gazlama chetiga mag‘iz qo‘yish, shakldor choklarni bajarishga mo‘ljallangan. Maxsus tikuv mashinasida yetarli tajribaga ega bo‘lgan, o‘z kasbining ustalari, tikuvchilar ishlaydi. Tikuv mashinalari turiga qarab qo‘l yuritmali, oyoq yuritmali hamda elektr yuritmali bo‘ladi.
Zamonaviy tikuv mashinalarida barcha jarayonlar avtomat dasturlashtirilgan bo‘lib, tikuv mashinasi “start/stop” tugmalari orqali boshqariladi. Tikuv mashinalari turlicha bo‘lsa-da, uning ishlash mexanizmlari bir xil. Tikuv mashinasida ishlashdan avval boshqaruv yo‘riqnomasi bilan tanishib chiqish kerak bo‘ladi.
Tikuv mashinasining asosiy qismlari:
Maxovoy g‘ildirak.
Elektr manbayini va mashina lampochkasini yoquvchi tugma.
Tepkini ishga tushiruvchi tugma.
Changyutkich.
Bostirma tepki richagi.
Tepki.
Yechiluvchi stolcha.
Igna.
Bostirma tepki.
Gazlamani surgich.
Igna plastinkasi.
Moki uyasi.
Moki uyasi qopqog‘i.
Y odda tuting!
Gazlama ustiga chizg‘ich yoki shablonni yotqizib, tikuvchilik bo‘ri bilan perpendikular holatda chiziq torting. Chiziq aniq va tekis hosil bo‘ladi. Hech qachon tikuvchilik bo‘ri o‘rniga qalam ishlatmang.
Tikuv mashinasi bilan ishlaganda quyidagi sanitariya-gigiyena
qoidalariga rioya qilinadi:
T ikuv mashinasiga yorugTik chap tomondan yoki to‘g‘ridan tushib turishi kerak.
O‘rindiq stuli mashina ignasiga to‘g‘ri- lab joylashtiriladi.
Mashina qarshisida boshni biroz egib, tikuv mashinasi bilan 10-15 cm oraliqda o‘tirish kerak.
Tikuvchilik buyumi va ko‘z oralig‘idagi masofa 30-35 cm ni tashkil etishi kerak.
T
)
ikuv mashinasi platformasiga tikuv- chining tirsagi qulayjoylashishi lozim.
Tikuv mashinasida ishlaganda quyidagi texnika xavfsizligi qoidalariga rioya qilinadi
0‘qituvchining ruxsatisiz tikuv mashinasida ish boshlamang.
Mashinani ishga tushirish vaqtida oyog‘ingizni tepkiga qo‘ymang.
Tikuvchilik buyumini tikishdan oldin igna va to‘g‘nag‘ichlarni olib tash- lang.
Tikuv mashinasida tikish vaqtida qoTlaringiz mashina ignasiga kirib ket- masligini nazorat qiling.
Tikuv mashinasining aylanma harakatlanuvchi qismlari ishlayotganda teginmang.
Tikuv mashinasi ishlab turganda boshqa ishlarga chalg‘imang hamda mashinani yoqiq holda qoldirmang.
Ishni yakunlaganingizdan keyin mashinani o‘chirib, bostirma tepki tagiga gazlama bo‘lagidan to‘shab, bostirma tepki va ignani pastga tushirib qo‘ying.
Qiziqarli ma’lumot
2 014-yil amerikalik ixtirochi Jonatan Zomou “Sewbo” nomli robot-tikuvchini ixtiro qildi. U 30 da- qiqada ko‘ylak tikib beradi. Buning uchun gazlama suvda qorishtirilgan termoplast bilan qoplanadi va u qattiq holatga keladi. Robot gazlamani oddiy tikuv mashinasida tikadi. Kiyim tayyor boTgach, uni issiq suvda chayib olish natijasida plastik yuza yuvilib, gazlama o‘z holiga qaytadi.
•ч
Do'stlaringiz bilan baham: |
