Республика илмий-амалий масофавий онлайн конференцияси

Tarqatma material tayyorlash yuzasidan tavsiyalar
Har bir fanning asosiy xususiyati, mazmunining tarkibi, amaliy, nazariy qismlarining nisbatiga muvofiq ravishda eng qulay tarqatma tayyorlash dars samaradorligining kafolatidir. Tarqatma materiallar individual yoki guruh uchun moTjanamdi. Shunga ko’ra, ular guruhning/tinglovchlarining soniga qarab taqsimlanadi. Kartochka (matnli) va perfokartochkalar (grafikli) mavzuning maqsadidan kelib chiqib, puxta, mukammal ishlanishi lozim. Tarqatmalarni ishlab chiqishda quyidagilarga e’tibor berish kerak:

• 
  Muammolarni hal qilishga yo’naltirish;
  
• 
  Tadqiqotlar olib borishga yo’naltirish;
  
• 
  Turli vaziyatlar va holatlar tahliliga qaratish;
  
• 
  Tajribalar va mashqlar o’tkazishga mo’ljallash;
  
• 
  Yangiliklarni izlash va topishga yo’naltirish.
  

Tarqatma tayyorlashda, shuningdek:
-dars maqsadini belgilash;
- dars taqdimotining ajralmas qismi ekanligini inobatga olish ;
-amaliy jihatdan auditoriya uchun foydaliligini ta’minlash;
-tarqatma ma’lumotni to’g’ri yetkazish, mavzuni tushuntirishning qulay vositasi ekanligi;
-diqqatni asosiy mavzuga yo’naltiruvchi belgilariga amal qilish muhim.
Sizning tarqatma materialingiz visual tomondan ham qulayligiga amin bo’ling. Ularni shunday tayyorlangki, mavzu maqsadiga va auditoriya xususiyatlariga mos kelsin.Tarqatma materiallar tayyorlash bo’yicha quyidagi maslahatlar ularni maksimal darajada axborot beruvchi va ko’rgazmali bo’lishini ta’minlaydi. Demak, tarqatma material tayyorlashdagi tavsiyalar quyidagicha:
-yorqin, jarangli nomlang;
-ma’lumotni ratsional taqsimlang;
-ma’lumotni tez va to’g’ri qabul etish uchun so’z bilan tasvirlash o’rniga grafikadan foydalaning;
-to’liq gaplar o’rniga tezislar (bu sizning nutqingizdagi takrordan holi bolishga yordan beradi) yozing;
-hujjatda 2 xil shriftdan foydalaning: diqqatni jamlash uchun kursiv, qalin shrift yoki ostiga chizish belgisidan foydalanish mumkin( uchalasini birgalikda qo’llamang);
-vizual idrokni osonlashtirish va kerakli ma’lumotni tezroq topish uchun asosiy g’oyalar va ma’lumotni modullarga ajrating;
-mualliflikni ta’minlash uchun ism, sharifingiz va sanani ko’rsating;
-rangli bezaklardan foydalaning, bu auditoriyaning 80% dan ortiq’ini jalb qilishga yordam beradi;
-matndan keyin grafikani joylashtiring (chunki 1-navbatda grafika ko’zga tashlanadi va ko’pchilik grafika yuqorisidagi yozuvlarga e’tibor bermaydi).
Tarqatma materiallar 2 toifaga bo'linadi:

1. 
   Takrorlanuvchi
   
2. 
   Interfaol
   

Siz TMning mavzuyingiz maqsadiga mos keladigan turini tanlashingiz kerak. Takrorlanuvchi tarqatma materiallar darsning ayrim punktlarini o’z ichiga oladi. Bular: reja,mavjud material,misollar,diagrammalar, foydalanilgan ko’rgazmalar namunasi,bibliografiya.
Interfaol tarqatma materiallar amaliy mashgulotlar orqali mavzuni tushuntirishga yordamchi vosita sifatida taqdim etiladi.Bunday tarqatma materiallar turi quyidagi punktlarni o’z ichiga oladi: ish varaqlari, nazorat savollari , ro’yxatlar, yechimlar daraxti, blok- sxemalar,diagramma va jadvallar,algoritmlar .
Materiallarni qachon tarqatish kerak?
Tarqatma materiallarni darsning boshlang’ich qismida tarqating. Bu o’quvchilarning mavzuning foydali jihatlari bo’yicha ma’lum bir tasavvurga ega bo’lishlariga yordam beradi hamda o’quvchilarni yangi mavzu asosida yaratiladigan muammolar va g’oyalar haqida oldinroq o’ylashga majbur etadi. Sifatli tayyorlangan tarqatma material o’quvchilarda siz haqingizda notiq sifatida yaxshi taassurotlar qoldiradi.Tarqatmalar qanchalik tez auditoriyadagilar qo’liga yetsa, shuncha erta ularning ishonchsizlik ruhini yengishga va dars o’tuvchiga ma’lum bir ishonchni belgilashga yordam beradi.
Agar siz o’quvchilarning oldindan nima haqida gapirishingizni bilmasliklari uchun tarqatma materiallarni tarqatishni xohlamasangiz, unda siz hammasini boshidan boshlang. Bu shundan darak beradiki, siz tarqatma va taqdimot tayyorlashda xatoga yo’l qo’ygansiz. Yaxshi, sifatli tarqatma material auditoriya diqqatini notiqqa va uning darsiga jalb etadi.
Yuqorida qayd etganimizdek, tarqatma materiallar darsingizning ajralmas qismi sifatida oldindan tayyorlanishi kerak. Sizning asosiy g’oya va xulosalaringiz darsning bir qismi bo’lgani holda tarqatmalar uning qiyinroq jihatlarini aks ettirsin.