|
ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР
Ким Н.Д. О модели предложения в коммуникации (на материале современного корейского языка) // Материалы 31-й международной заочной научно-практической конференции «Научная дискуссия: вопросы филологии, искусствоведения и культурологии», 15 декабря 2014. – Москва: Международный центр науки и образования, 2014. – № 12 (30). – С. 124-127.
2. 고산(2015), 「한국어 담화표지 ‘그냥, 막, 참’ 교육방안 연구 – 중국어 표현과의 대 조를 중심으로」, 인천대학교 석사학위논문. kosan(2015), 「khangugo damkhvapedzhi ‘gynyan", mak, chkham’ keyukban"an engu – dzhun"gugo pekhengvayi de dzhoryl' dzhunsimyro」, indzhkhondekhakke soksakhakvinonmun, pp. 23-78.( A Study on the Education Plan of 'Just, Actually, True' Korean Discourse Focusing on the Comparison with Chinese Expression)
3. 구종남(1998),「화용표지 ‘좀’에 대하여」, 한국언어문학 41권, 한국언어문학회. kudzhonnam(1998),「khvaen"pedzhi ‘dzhom’e dekhae」, khangugonomunkhak 41gvon, khangugonomunkhakkhve, pp. 12-69.( About the cover)
4. 구지민(2005),「한국목적 한국어를 위한 강의 담화표지 학습연구」, 한국어교육 16 호, 국제한국어교육학회. kudzhimin(2005),「khangunmokdzhok khangugoryl' vikhan kan"yi damkhvapedzhi khaksypengu」, khangugogeyuk 16 kho, kukdzhekhangugogeyukkhakkhve, pp. 10-21.( Lecture Discourse Cover Study for Korean Purpose)
КОРЕЙС ТИЛИДА КЎМАКЧИ ФЕЪЛЛАРНИНГ РАВИШЛАР БИЛАН МУНОСАБАТИ
Мустақил тадқиқотчи Г.Д. Юнусова (Тошкент давлат шарвшунослик институти)
(Педагогика шўъбаси, тел: +998993909228)
Ҳозирги кунда мамлакатимизда чет тилларни ўрганишга бўлган қизиқиш тобора ортиб бормоқда. Бу албатта республикамизнинг бошқа мамлакатлар билан ҳар томонлама алоқаларнинг ривожланиб бораётганлиги сабаблидир. Кўпгина мамлакатлар қатори Жанубий Корея республикаси билан ҳам таълим соҳасидаги амалга оширилаётган ишлар корейс тилини янада чуқур ўрганишни талаб қилади. Айниқса корейс тили грамматикасини тўғри ўргатиш ва ўрганиш айниқса муҳимдир. Корейс тили грамматикасини талабаларга тушунарли, осон ва мукаммал ўргатишда хорижий тажрибалардан унумли фойдаланиш ўринлидир. Масалан, корейс тилида кўмакчи феъллар мавзусини ўргатиш жараёнида кўмакчи феъллар қандай феъллар эканлигини, кўмакчи феъллар мустақил феъллардан қайси жиҳатлари билан фарқланишини қиёслаб тушунтириш, семантик жиҳати ўхшаш кўмакчи феълларни мисоллар орқали ўзаро фарқини тушунтиришда тавсифий-таҳлилий, қиёсий, диаграмма-Венна, кластер усулларидан фойдаланиш айниқса унумдор натижани беради. Ушбу мақола корейс тилидаги кўмакчи феълли бирликларнинг ўзига хос жиҳатларни гапда равишларни ўз ўрнида қўллаш мисолида тушунтирилади.
Корейс тилида кўмакчи феъллар ўзбек тилидаги кўмакчи феъллар каби асосий феълга бирикиб ўзининг мустақил маъносини қисман ёки бутунлай йўқотиб, асосий феълга қўшимча маъно юклайди. Кўмакчи феълларни гапда фарқлашнинг асосий мезонларидан бири уларнинг мустақил феъл ўрнида кела олмаслиги ҳисобланади. Чунки, мустақил феълнинг гапдаги асосий функцияси кесим вазифасида келишидир. Кўмакчи феъл эса алоҳида ўзи кесим функциясини бажара олмайди. Шу жиҳатдан улар асосий феъллардан фарқланади.
나 혼자 집으로 와 버렸어.[1] Мен бир ўзим уйга кела қолдим.
Ушбу жумлада 와 버렸어 «кела қолдим» кўмакчи феълли бирикмада 버리다 [peorida] феъли кўмакчи феъл вазифасида қўлланилган.
나 혼자 집으로 버렸어.[2]* Мен бир ўзим уй томон ташладим
Бу жумлада эса, 버리다 [peorida] феълининг асосий феъл сифатида қўлланилгани жумланинг семантик жиҳатдан маънога эга эмаслиги кўриш мумкин. Бундан버리다 [peorida] кўмакчи феъли гап мазмунини аниқ ифодалаши учун айнан асосий феълга қўшилиб келиши кераклиги намоён бўлган. Кўмакчи феъл асосий феълга тобе бўлганлиги сабабли, гапнинг бош бўлакларига боғлиқ бўлмайди. Кўмакчи феълли бирикма ўзига хос ички структурага эга бўлиб, яхлит бўлинмас қўшилмани ташкил қилади. Шунинг учун бу структура таркибига бошқа лексик бирликларни қўшиб бўлмайди. Бундай қўшилмада кўмакчи феъл фақат боғловчи аффикслар –아/어/여 [-a/eo/yeo] ва -고 [-go] воситасида асосий феълга боғланади. [3] Маълумки, равишлар феълнинг ҳолатини аниқлаб келиб, гапда маълум синтактик вазифани бажаради. Уларнинг ноўрин ишлатилиши эса гап структураси ва семантикасининг бузилишига олиб келади. Хусусан, 나중에 내가 결석계를 써 주마.[4]. Кейинроқ йўқлама рўйхатини ёзиб бераман, жумласида 써 주마 – “ёзиб бераман” кўмакчи феълли бирикма ҳисобланади. Агар кўмакчи феълли бирикмадан олдин равишни қўллаб кўрадиган бўлсак қуйидаги ҳолат кузатилади: 나중에 내가 결석계를 빨리 써 주마. Кейинроқ йўқлама рўйхатини тезда ёзиб бераман. Ушбу ҳолатларда кўриниб турибдики, равиш кўмакчи феълли бирикмадан олдин қўлланилса, гап ҳар жиҳатдан тўғри бўлади. Аммо равишларни кўмакчи феълли бирикма ўртасида қўлласак қуйидаги натижага эга бўламиз: 나중에 내가 결석계를 써 빨리 주마.* Кейинроқ йўқлама рўйхатини ёзиб тезда бераман. Ушбу гапда равишлар асосий ва кўмакчи феъллар орасидан жой олса, унда гап мазмуни бузилиши, қўшилган равишлар эса 주다 [chuda] “бермоқ” мустақил феълининг вазифасини ифодалаши кузатилади.
Шунинг учун бу структура таркибига бошқа лексик бирликларни қўшиб бўлмайди. Ушбу ҳолатни феъллар билан бирга одатда қўлланувчи равиш лексемалар орқали кўрсатиш мумкин. Маълумки, равишлар феълнинг ҳолатини аниқлаб келиб, гапда маълум синтактик вазифани бажаради. Уларнинг ноўрин ишлатилиши эса гап структураси ва семантикасининг бузилишига олиб келади.
나중에 내가 결석계를 써 주마.
Кейинроқ йўқлама рўйхатини ёзиб бераман.
Ушбу жумлада써 주마 ёзиб бераман – кўмакчи феълли бирикма ҳисобланади. Агар кўмакчи феълли бирикмадан олдин равишни қўллаб кўрадиган бўлсак қуйидаги ҳолат кузатилади:
1. 나중에 내가 결석계를 다 써 주마. Кейинроқ йўқлама рўйхатининг ҳаммасини ёзиб бераман
2. 나중에 내가 결석계를 빨리 써 주마. Кейинроқ йўқлама рўйхатини тезда ёзиб бераман.
Юқоридаги иккита мисолда кўриниб турибдики, равишлар кўмакчи феълли бирикмадан олдин қўлланилса, гап ҳар жиҳатдан тўғри бўлади. Аммо равишларни кўмакчи феълли бирикма ўртасида қўлласак қуйидаги натижага эга бўламиз:
3. 나중에 내가 결석계를 써 다 주마.* Кейинроқ йўқлама рўйхатини ёзиб, ҳаммасини бераман.
4. 나중에 내가 결석계를 써 빨리 주마.* Кейинроқ йўқлама рўйхатини ёзиб тезда бераман.
Учинчи ва тўртинчи мисолларда эса равишлар асосий ва кўмакчи феъллар орасидан жой олса, унда гап мазмуни бузилиши, қўшилган равишлар эса 주다 [chuda] мустақил феълининг ҳолатини ифодалаши кузатилади. Бу ҳолат қўшма феълларга ҳам хос жиҳатдир.
Қўшма феъллар билан ҳам равиш улардан олдин қўлланади. Агар қўшма феъл орасига қўшилса, унда бирикма ва гап ҳам структура, ҳам семантик жиҳатдан бузилади. Юқоридагилардан кўринадики, кўмакчи феълли бирикмалар қатнашган гапларда равишлардан нотўғри фойдаланиш гап мазмунини бузилишига олиб келиши мумкин. Кўмакчи феълларнинг бу жиҳати қўшма феъллар билан ўхшашдир.
Do'stlaringiz bilan baham: |
