|
Foydalanilgan adabiyotlar:
Xalillayev A, Xudoynazarov E. Boshlangʻich sinflarda masala yechishga oʻrgatish metodikasi -U.: 2010.
Saitov.Y, Matematika va matematiklar haqida T: “O`qituvchi”, 1992.55-b.
“Kasb-hunar taʼlimi” jurnali 2007-yil. №1
Bigbayeva N.U, Sidelnikova R. Boshlangʻich sinflarda matematika oʻqitish metodikasi. - T:”Oʻqituvchi”, 1986. -269-b
БОШЛАНҒИЧ ТАЪЛИМ ДАРСЛАРИНИ ПЕДАГОГИК ИННОВАЦИЯЛАР АСОСИДА ТАШКИЛ ЭТИШНИНГ ДИДАКТИК ИМКОНИЯТЛАРИ
Юлдашев Ш.Ш. – ГулДУ катта ўқитувчиси
Aбдухамидов А., Хайитбоев З. -
ГулДУ талабалари
Тарбия мазмуни ва маданиятини англаш ҳамда тушуниш борасида талабаларга кўйилган мақсад вазифаларда иқтисодий тарбиянинг бош мақсади жамиятимиз ҳаётидан хал этилувчи масалалар ичида малумот олишда тарбия тизимини кардинал тарзда қайта қуриш бўйича қонун лойиҳалари янги давр талаб даражасига кўтариш имкониятларини бериш билан бирга яхши ривожланаётган келгуси авлодни тарбиялашдан иборатдир.
Бешта асосий қоида Ўзбекистон давлат қурилиши ва иқтисодиётини ислоҳ килиш дастурларининг ўзагидир. Уларнинг моҳияти қуйидагича:
биринчидан, иқтисодий ислохатлар хеч қачон сиёсат ортида қолмаслиги керакки бирор мафкурага бўйсиндириши керак эмас. Бунинг маъноси шуки иқтисодиёт сиёсатдан устун туриши керак. Ҳам ички, ҳам ташқи иқтисодиёт муносабатларини мафкурадан ҳоли қилиш керак;
иккинчидан, давлат боши ислохатчи бўлиши лозим. У ислохатларнинг устивор йўналишларини белгилаб бериши, ўзгартиришлар сиёсатини ишлаб чиқиши ва уни изчиллик билан ўтқазиши, жаҳолатпараслар ва консерваторлар қаршилигини бартараф этиш шарт;
учинчидан, қонун-қоидаларга риоя этиш устивор бўлиши лозим. Бунинг маъноси шуки демократик йул билан қабул қилинган янги конститустия ва қонунларни ҳеч итисносиз ҳамда ҳурмат қилиши ва уларга оғишмай риоя этиш лозим;
тўртинчидан, аҳолининг демографик таркибини ҳисобга олган ҳолда кучли ижтимоий сиёсатни ўтказиш. Бозор муносабатларини жорий этиш билан бир вакта холини ижтимоий ҳимоялаш юзасидан олдини таъсирчан чоралар кўрилиши лозим. Бу бозор иқтисодиёти йўлидаги энг долзарб вазифа бўлиб, келди ва бундан кейин ҳам шундай вазифа бўлиб қолади;
бешинчидан, бозор иқтисодиётига ўтиш энг объектив иқтисодий қонунларнинг талабларини ҳисобга олган ҳолда, ўтмишдаги “иқтисодий сакрашлар”, сиз яъни эволюцион йўл билан, пухта ўйлаб, босқичма – босқич амалга оширилиши керак. Шу ислоҳотлар беш тамойилнинг таълимий ва тарбиявий асосида иқтисодий маънавият, маънавият бошқаруви, маънавий-ҳуқуқий, ижтимоий-маънавий бозор муносабати маънавияти турадики, улар ёш авлодни мустақилликнинг келажаги учун ҳар томонлама баркамол тарбиялашда мухим ахамиятга эгадир. Шуни алохида таъкидлаш керакки, ислохатларнинг беш тамойили таълим-тарбия, диалектик бирликда, яни уйғун ҳолда олиб бормоқда. Ислоҳотларнинг иккинчи босқичида миллий маънавиятни юксалтириш йўлида амалга оширилаётган тарихий ишлар шу фикримизнинг яққол далилидир. Аждодларимиз энг аввало маблағни яъни ҳалол ва пок йўл билан топиш тўғрисида ўгит беришган. Шунингдек шу маблағни тўғри сарфлаш ҳақида сабоқ беришган. Иқтисодий тарбия асосида қуйидаги фикрлар мавжуд.
Дарҳақиқат, пешона тери билан жамғарилган пул нотўғри харж этилса, ортиқча исроф қилинса, бу моддий қашшоқликка етаклайди.
Тарбия мақсадининг реал ёки воқелиги. Бугунги кунда реал мақсад- бу инсонни ҳар томонлама камол топиши, унинг қобилияти ва ундаги талан-оллоҳберган илоҳий куч.
Иқтисодиётда ходимларнинг биргаликдаги фаолияти.
Иқтисодиётда ходимларнинг биргаликдаги, хамкорликдаги фаолияти натижасида кўзланган мақсадга эришиш шубҳасиздир. Шунингдек иқтисодиётда инсонларнинг биргаликдаги фаолияти туфайли тажрибалар ортади ва такомиллашади.
Ўзини-ўзи англаш. Инсон хаётининг турли-туман мўжизалари, чексиз ҳолатларига, этиқодли иқтисодчи, демократик нуқтаи назардан қатъий ишонган ҳолда қараши, шахс тарбиясини шакиллантиришнинг юксалишини ифода этади. Иқтисодий тарбия назариясида инсоннинг ўзини-ўзи англаши билан бирга фуқаролик бурчини хис этган холда профессионал ҳамда аҳлоқий томондан ўзини тутиши зарур.
Тарбиянинг шахсий йўналиши. Бутун тарбия касб-ҳунар коллежининг марказида дастурий тадбирлар эмас, балки инсоннинг ўзи ва унинг олий мақсади туради. Хаётда ёшларнинг нималарга қизиқишши.
Ихтиёрийлик. Инсон ўзининг ихтиёрий эрксиз тарбия ғоялари ва намуналари моҳиятини англаб етиши лозим. Масалан: Чингиз Айтматовнинг асли касби врач. Аслида уни ёзувчи сифатида бутун жаҳон танийди.
Жамоатчилик йўналиши. Қаерда ва қачон тарбия яхши йўлга қўйилган бўлса, инсонинг ҳаётидаги энг муҳим ва бош бўлган учта йўналишни белгилайди: ҳаётда фуқаролик, ишчи-ходим, оилага мехрибон бўлиши керак.
Фукаролик. Фуқаролик маъсулияти ва мажбурияти – бу биринчидан, Ватан олдида маъсулиятни ҳис этиши ва уни амалда кўрсатиши, иккинчидан жамият олдидаги муқаддас бурчи, учинчидан ота-оналар олдидаги маъсулиятни ҳис эта билиш - бу ҳам қарз ҳам фарздир.
Фойдаланилган адабиёт:
Ҳ. Санақулов ва бошқалар. Меҳнат ва уни ўқитиш методикаси. Ўқув қўлланма. ТДПУ. –Т.: 2015 йил.
Do'stlaringiz bilan baham: |
