Respublihasi

Bloking-generatorni xinxronlaxh

Bloking-generator rejimini sinxronlashda chiqish impulsini sinxronlash chastotasi bilan generatsiyalanadi, u tashqi yuqori stabil generatordan beriladi. Buning VT1 tranzistorining bazasiga davriy sinxroimpulslar talab etilgan amplitudada beriladi. Ushbu impulslar ketma-ket ketligi turli (shaklda) ko‘rinishda bo‘lishi

127

mumkin. Lekin, optimal deb, uchli impulslar hisoblanadi. Tashqi generatorning sinxronlash chastotasi bloking-generatorining chastotasidan katta bo‘lishi lozim:

^ƒsin x <sup>

ƒ</sup>bl.g.

Bloking-generator tranzistori bazasiga sinxronlash rejimida (8.6-

rasmga qarang) U_sinx sinxronlash impulsi ta'sir etmoqda, uning davri T_sinx bl.g., bu yerda T_bl.g.— bloking-generatorning xususiy tebranishlar davri (sinx-ronlovchi impuls yo‘qligida). 2inxronlovchi avtogenerator ulangan momentida sinxronlovchi impuls bilan

bloking-generatorning o‘zining impulsi vaqtiy joylanishi turlicha bo‘lishi mumkin (8.6- rasm). Birinchi sinxronlovchi impuls (t=t₁ da) U_b kuchlanishni kamaytiradi, VT1 tranzistorning bazasida G

kondensatorning razryadi davrida bloking-generatorni ag‘darmaydi,

chunki berilgan amplitudada bazadagi kuchlanish noldan katta, T_sinx.< T_bl.g. bo‘lganidan sinxronlash impulslari VT1 tranzistorni ochish momentiga nisbatan siljiydi, tok impulslaridan biri (hozirgi holda uchinchisi, t =t₃ da), VT1 ning avvaldan ochilishiga bloking-

generatorni zo‘rakay uzilish jarayoni yo‘l qo‘ymaydi. Keyingi sinxronlash impulslari bloking-generatorni har safar avvalroq kondensator G qarshilik R orqali vaqt belgilovchi razryad bo‘lishi bilan uzadi. 2xemada statsionar holat belgilanib, bu statsionar rejimda T_chiq. impuls takrorlanish davri bloking-generatorning sinxronlash

rejimida sinxronlovchi impuls takrorlanish davriga teng.

—E_k

8.6-rasm.

2inxronlashtirilgan bloking- generator sxemasi.

+E_k

128

Impulslarning sinxronlashtirish chastotasi ƒ_sinx.= n· ƒ_bl.g. bo‘lsa, bu yerda n — berilgan butun son, chastotaning bo‘linish koeffitsiyenti deb atalib, bloking-generator bo‘lish rejimida tashqi sinxronlashtirilgan kuchlanishni tutish rejimida ishlaydi. Masalan:

n=3, bloking-generatorning ko‘tarib-tashlashi har bir uchinchi sinxronlashtiruvchi impulsda amalga oshadi. 8.7-rasmdan ko‘rinadiki, chastotaning karrali bo‘linishi U_m sinxronlashtiruvchi impuls amplitudasiga bog‘liq. T_sinx., T_bl.g., U_m larning turli qiymatlarini berib, har qanday bo‘lish rejimini olish mumkin.

^U_sinx ^Tsinx
0 <sup>t


U</sup>bl. g.

0 ^t

8.7-rasm. 2inxronlashtirilgan bloking-generator ishlash ossillogrammasi.

9— A.A. Xoliqov

129

8. 
   MIHROPROTSESSOR TIZIMLARI VA EHM XOTIRASI
   

Har qanday EHM, jumladan mini, mitti va multiprotsessorli tizimlar albatta xotiradan iborat. Ularning ba'zilari katta bo‘lmagan xotiraga ega bo‘lib, unchalik katta bo‘lmagan dasturlar va berilgan axborotlarni joylashtirish imkoniyatiga ega. Boshqa tizim xotiralari shundayki, ularning adres imkoniyatlaridan to‘liq foydalanadilar. Xotira platalarida tezkor xotira qurilmasi (TXQ)ning statik va dinamik turlari, dasturlovchi xotira qurilmalari (DXQ) va axborotni tezkor almashtirish uslubi xotiraga to‘g‘ridan to‘g‘ri kirish deb ataladi.

1.