Respublihasi

Hutuvchi bloking-generator

Yuqorida ko‘rib chiqilgan bloking-generator sxemasini kutish rejimiga o‘tkazish uchun VT1 tranzistorni yopish, ishga tushirish uchun esa bazaga ochuvchi kuchlanish berish kerak. 8.4-a, b
124

rasmlarda kutuvchi bloking-generatorlarning sxemalari keltirilgan. Har ikkala sxemada ham tranzistor musbat kuchlanish U_be

=0,3...0,5 V bilan yopiladi va bloking-generator teng vaziyatda

bo‘ladi. Vaqt belgilovchi kondensator G razryadlanadi: U_C = 0. Yopilishni alohida siljituvchi manba (8.4, a-rasm) va kuchlanish bo‘luvchisi (8.4, b-rasm) bilan ta'minlash mumkin. Musbat

kuchlanish bazaga emitterga nisbatan berilayotgan tranzistorni yopishni ta'minlashi lozim.
k


a)

—E_k

+E_k

b)
8.4 - rasm. Kutuvchi bloking-generatorni ishga tushirish sxemasi.

Bunda U_be kuchlanish a sxema uchun: U_C = E_b—I_k0·R;

^U be ^{ U}G

 E_b  I_{k 0}  R  0.

^{Tavsiya etiladi:} U _be  (0, 3  0, 5) V.

125

2. 
   ^{cxema uchun} U_G
   

 I_k0  R  0;

U _be  U _e  I_{k 0}  R  0.

Tavsiya etiladi:

U _be  (0, 3  0, 5) V.

Bu bo‘luvchi

U_R1

 0,5 V

kuchlanishi orqali ta'minlanadi.

Bunday baza-emitter kuchlanishli tranzistor o‘tishida umuman

yopiq bo‘ladi. Kondensator G_e qiymati quyidagi ifodadan aniqlanadi:

1

G_e

 (10...30)  R ₁.

VT1 tranzistorning ishonchli yopilishini ta'minlash uchun ishga tushiruvchi impuls parametrlari manfiy bo‘lib, moduli jihatidan tranzistorni yopuvchi kuchlanishdan 2—2,5 marta katta, kengligi esa shakllanuvchidan kichik, ya'ni:

U _yop  —(0,5...2) V;

^tyop ^{ t}sh.i

bo‘shi kerak.

Ishga tushiruvchi impuls kelishidan so‘ng generatorda regenerativ jarayon boshlanib, old fronti impuls toki va orqa fronti avvalgi qurilgan ossillogrammasi kabi shakllanadi. Bundan so‘ng sxema kutish rejimiga o‘tadi. Tormozlangan bloking-generatorni ishga tushirishning ikki xil usuli mavjud: 8.5, a,b-rasmga qarang; a — ketma-ket; b — parallel.

Ishga tushirishning ketma-ket uslubida ishga tushiruvchi impuls tranzistor bazasiga ketma-ket ulanadi. Bunda ishga tushiruvchi impuls manbayi kichik ichki qarshilikka ega bo‘lishi lozim. 2huning uchun sxema VT1 tranzistorli emitter qaytargich bilan to‘ldirilgan, u kichik chiqish qarshiligiga ega va VT2 tranzistorning baza zanjiriga ulangan. Agarda ishga tushiruvchi impuls yuqori ichki qarshilikka ega bo‘lsa, parallel ishga tushiruvchi sxema qo‘llaniladi.

Ishga tushiruvchi impuls tranzistorni ochishi va uni aktiv sohaga o‘tkazishi lozim; shuning uchun kollektordagi kuchlanish 12 V atrofida musbat ortishiga ega bo‘ladi. Ishga tushirish

kuchlanishi ^{Ush tush  2 V} bo‘lishi tavsiya etiladi.

126

—E_k

1. 
   ketma-ket ishga tushirish.
   

2. 
   parallel ishga tushirish
   

8.5-rasm. Bloking-generatorni ketma-ket va parallel ishga tushirish sxemalari.

3.