|
n — — 4.
1440 • 0,75 4,0
Nazorat flotatsiya uchun FMR-1,0 markali flotomashinadan 4 ta o‘rnatiladi
3.I-tozalash flotatsiya uchun kerakli kameralar soni:
136 • 7
n — — 3.
60 • 0,75 • 6,3
tozalash flotatsiya uchun FMR-6,3 markali flotomashinadan 3 ta o‘rnatiladi
4.II-tozalash flotatsiya uchun kerakli kameralar soni:
87,6•7
n — — 2.
60 • 0,75 • 6,3
tozalash flotatsiya uchun FMR-6,3 markali flotomashinadan 2 ta o‘rnatiladi
amaliy mashg‘ulotSianli eritma va bo‘tanalardan oltinni sorbsiyasining o‘ziga xos xususiyatlari
Sianli eritmada oltin kompleks anion holida bo‘lgani uchun uning sorbsiyasi uchun anionitlar qo‘llaniladi. Ionitlar sianli eritmalar bilan ta’sirlashganda oltin smolaning fazasiga o‘tadi:
ROH + [Au(CN)2]- ^ RAu(CN)2 + OH- Xuddi shunday reartsiya bilan kumush ham sorbsiyalanadi (yutiladi).
ROH + CN- ^ RCN+OH- Undan tashqari anionitga sianli eritmada uchraydigan ko‘p sonli qo‘shimchalar ham yutiladi;
2ROH + [Au(CN)2]-^ R Au(CN)2+ 2OH- 2ROH + [Cu(CN)3]2-^R2[Cu(CN)3] +2OH- 4ROH + [Fe(CN)6]4- R4 [Fe(CN)6 + 4OH- ROH+ CNS- « R CNS + OH-
105
Bunday yonbosh reaksiyalarning ketishi natijasida ionitning aktiv gruppalarining bir qismi qo‘shimchalarining anionlari bilan band bo‘lib qolib, smolaning oltin bo‘yicha sig‘imini pasaytirib yuboradi.
Sianli eritmalarda bor bo‘lgan anionlar anionitlarga nisbatan har xil o‘xshashlik namoyon qiladi, ya’ni turli darajada yutiladi. O‘tkazilgan ko‘p tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, anionitlarga metal anionitlarning yutilishi quyidagi tartibda boradi:
[Au(CN)2]->[Zn(CN)4]2->[Ni(CN)4]2->[Ag(CN)2]>[Cu(CN)3]2->[Fe(CN)6]-4
Qoidaga ko‘ra, sorbsiya suyuq fazada oltinning konsentratsiyasi juda kichik (2-10mg/l) bo‘lgan bo‘tanada amalga oshiriladi. Bunda qolgan chiqindidagi oltinning miqdori ham 0,02-0,03 mg/l dan oshmasligi kerak.
Sianlash jarayonini hisoblash
Hisoblash uchun dastlabki ma’lumotlar
Fabrikaning ruda bo‘yicha soatlik ishlab chiqarish unumdorligi 115,7t/soat. Quyultirilgan mahsulotdagi suyuqlikning qattiq zarraga nisbati
R = 1,22 (45% qat.).Hisoblashlarni o‘xshash rudani boyituvchi fabrikaning ma’lumotlari asosida olib boramiz.
1 ta ruda uchun sarflanadigan reagentlar sarfinatriy sianidi - 0,6 kg; so‘ndiriladigan ohak - 2 kg;
Reagentlarning konsentratsiyasi
natriy sianidi - 0,3 %
so‘ndiriladigan ohak - 0,5 %
ta ruda uchun beriladigan reagentlarning miqdorini aniqlaymiz:
ч 100-0,6 „ _ , . -T T
x = —-— = 2 0 1/tN a С N ,
x = i-P = 40 1/t S a(0 N) 2 .
Sianidlash jarayonida 1 soatda sarflanadigan reagentlarning miqdorini aniqlaymiz.
106
20 • 115,7 = 2314 l/soat = 2,314 m3/soat,
40 • 115,7 = 4628 l/soat = 4,628 m3/soat
Dastlabki sianidlash jarayoniga 1 soatda tushadigan bo‘tana oqimini aniqlaymiz.
bu yerda: Q - ruda massasi, t/s
R - S : Q R — 1,22 (45% qat.).
5 - rudaning zichligi
Vn = 1 1 5 , 7 ( 1, 2 2 + -^) = 1 8 4 m3/s ,
184 • 24 — 44 16m3/sut.
Bo‘tananing umumiy hajmi quyidagi formuladan aniqlanadi.
VX = Vn ' тс ,
о
bu yerda: vn- soatlik bo‘tana oqimi, m /s
тс- sianlash vaqti, soat.
Sianlash vaqti т с = 4 soat,
VX = 1 8 4' 4 = 736m3/soat.
amaliy mashg‘ulotSorbsion tanlab eritish
Nodir metallarning sianli eritmalardan (ion almashgich smolalar yordamida) sorbsiyasini tindirilgan eritmalardan yoki sianlash jarayoni davomida bo‘tananing o‘zida amalga oshirish mumkin.
Birinchi usul - rudadan oltinni odatdagi sianlash usuli bilan ajratish bo‘lib, farqi sianli eritmadan Au metal holdagi rux yordamida emas, balki ion almashgich smola yordamida cho‘ktiriladi. Lekin ion almashgich smolaning narxi juda baland bo‘lgani uchun u ancha arzon va yaxshi o‘zlashtirilgan usul bo‘lgan rux yordamida cho‘ktirish bilan bellasha olmaydi.
Ikkinchi usulda - ion almashgich smola bilan tindirilgan oltinli eritma emas, balki sianlash jarayonidagi bo‘tana ta’sirlashadi. Nodir metallar
107
sianli eritmada erib, bo‘tananing suyuq fazasiga o‘tadi va bir vaqtning o‘zida sorbentga yutiladi. Bunda tanlab eritish va sorbsiya jarayonining birlashtirilgani uchun bu jarayon sorbsion tanlab eritish deyiladi.
Tanlab eritish va sorbsiya tamom bo‘lgandan keyin smola ajratib olinadi, oltinsizlantirilgan bo‘tana chiqindilar maydoniga jo‘natiladi. Smolani bo‘tanadan ajratish vaqtida smolaning o‘lchami (0,5 dan 2 mm gacha) yanchilgan rudaning o‘lchamidan ancha kattaligiga asoslaniladi. Bo‘tana ko‘zining o‘lchami yanchilgan rudanikidan katta, lekin smolaning o‘lchamidan kichik bo‘lgan elak (g‘alvir) orqali o‘tkaziladi.Smolaning yirik zarrachalari esa eritma bilan elakdan o‘tib ketadi.
Oltinga to‘yingan smola desorbsiyalanib, qayta tiklanadi va Sorbsion tanlab eritishga qaytadan jo‘natiladi.
Sorbsion tanlab eritish oltin ajratish fabrikalari texnologik sxemasidan qo‘pol hamda qimmat turuvchi sianlash jarayonidan keyingi bo‘tanani filtrlash va yuvish jarayonini chiqarib tashlaydi va bu uning asosiy afzalliklaridan biridir. Ikkinchi afzalligi shundaki, u ko‘p hollarda oltinning yuqori ajralishini ta’minlaydi. Bu holat shunday tushuntiriladiki, sianlanayotgan bo‘tanaga ionitning kiritilishi eritmadagi oltinning konsentratsiyasini keskin kamaytirib yuboradi va buning oqibatida uning oltinli rudalarda ko‘pincha uchraydigan boshqa tabiiy sorbentlarga (ko‘mirli moddalar, loyli minerallarning juda mayda zarrachalari) yutilishini kamaytiradi.
Ba’zi hollarda oltinning ajralishi 10-20 % ga ortishi mumkin. Sorbsion tanlab eritishning yana bir muhim afzalligi, ionitlar ishtirokida oltinning erishi odatdagi sianlashga nisbatan tez ketadi.
Sorbsiya jarayonini hisoblash
Sorbsiya jarayoniga bo‘tana dastlabki sianlashdan tushadi.
184 m3/s yoki 184 • 24 =4416 m3/sut.
Smolaning sutkalik oqimini topish uchun uning soatlik oqimini aniqlash kerak.
Smolaning soatlik oqimi quyidagi formuladan aniqlanadi.
q = P ■ С ■ 3 /( ay—ap) ■ i). bu erda: R - fabrikaning ruda bo‘yicha ishlab chiqarish unumdorligi, t/soat
P = 115,7 t/s
S - dastlabki rudadagi oltin miqdori, 3,5 g/t
ay - anionitning ishchi sig‘imi (oltin bo‘yicha) - 15 ch/kg
108
ap - anionitning qoldiq sig‘imi AM - 2B smola uchun 3 - smolaning qattiq holatdan suyuq holatga o‘tkazish koeffitsiyenti q- anionitning bo‘kish koeffitsiyenti
_ 115,7 -2-3 _ гл
Do'stlaringiz bilan baham: |
