Реле ҳимояси бўйича умумий тушунчалар

Zararli  ishlab  chiqarish  omillari  (ZIO)  -  ma’lum  bir  sharoitlarda 

ishchilarning mexnat qobiliyati susayishi yoki sog‘ligi yomonlashishiga olib uvchi 

ishlab  chiqarish  omillari  xisoblanadi.  Zararli  ishlab  chiqarish  ishlari  ta’sirida 

yuzaga keluvchi kasalliklar - kasbiy kasalliklar deb ataladi. 

Xavfli ishlab chikarish omillariga masalan, kuyidagilarni kiritish mumkin: 



 

ma’lum bir aniq kuchlanishga ega bo‘lgan elektr toki; 



 

qoyasimon chiqiib turuvchi jismlar; 



 

ishchilarning  balandlikdan  kulab  tushishlari  yoki  biror  predmet  va 

uning qismlariningtushib ketishi; 



 

atmosfera bosimidan yuqori bo‘lgan bosim ostida ishlovchi   

          qurilmalar; 

Zararli ishlab chiqarish omillariga esa quyidagilarni kiritish mumkin: 

• 

noqulay meteorologik (ob-xavo) sharoitlari; 

• 

xavo muxitining changlar va gazlarga egaligi; 

• 

shovqin, infra va ultratovushlar, tebranishlar; 

• 

elektromagnit maydon, lazer va ionlashtiruvchi nurlanishlar va  

         boshqalarning mavjudligi kabilar.  

Barcha  xavfli  va  zararli  ishlab  chikarish  omillari    GOST  12.0.003-74 

muvofiq tarzda fizik kimyoviy, biologik va ruhiy - fiziologik turlarga bo‘linadi. 

---

 

59