Reje : Kompyuterlerdiń túrleri. Protsessor qurılması hám onıń maqseti 3

Magnit disklardıń apparatı hám islew principi 
Kompyuterdiń magnit diskları maǵlıwmattı uzaq múddetli saqlaw ushın 
isletiledi (kompyuter óshirilganda óshirilmaydi). Bunday halda, jumıs processinde 
maǵlıwmatlar óshiriliwi múmkin, basqaları bolsa jazılıwı múmkin. 
Magnit disktaǵı maǵlıwmatlar konsentrik jollar boylap magnit baslar 
tárepinen jazıladı hám oqıladı. Maǵlıwmattı jazıwda yamasa oqıtıp atırǵanda 
magnit disk óz o'qi átirapında aylanadı hám bas arnawlı mexanizm járdeminde 
kerekli jolǵa keltiriledi. 
Qattı disk
maǵlıwmatlardı úlken muǵdarda saqlawıńız múmkin. Zamanagóy 
kompyuterlerde qattı disklardıń sıyımlılıqı terabayt bolıwı múmkin. 
Magnit disklar menen islewde tómendegi túsiniklerden paydalanıladı. 
 Trek
- bul magnit disktaǵı konsentrik sheńber bolıp tabıladı, bul maǵlıwmat 
jazıw ushın tıykar bolıp tabıladı. 
Cilindr
- bul qattı disk disklarınıń barlıq isleytuǵın ústlerinde bir-biriniń 
ústinde jaylasqan magnit ızlar kompleksi. 
Sektor
- bul informaciyanı jazıp alıwdıń tiykarǵı birliklerinen biri bolǵan 
magnit trekning bólimi. Hár bir sektor óz nomerine iye. 
 Klaster
- bul magnit disktıń eń kishi elementi bolıp, disklar menen islewde 
operatsion sistema tárepinen basqarıladı. Hár bir klaster bir neshe sektorlardan 
ibarat. 
Hár qanday magnit disk tómendegi elementlerdi óz ishine alǵan logikalıq 
dúzılıwǵa iye: 
• 
júklew sektorı ; 
• 
fayllardı jaylastırıw kesteleri; 
• 
maǵlıwmatlar maydanı. 

---

 Júklew sektorı
(BootRecord) 0-sanlı sektordı iyeleydi. Ol jaǵdayda kishi 
IPL2 programması (InitialProgramLoading 2) ámeldegi bolıp, onıń járdeminde 
kompyuter bul disktan operatsion sistemanı júklew múmkinshiligin anıqlaydı. 
Qattı disktıń ayriqsha ózgesheligi - bul júklew sektorınan tısqarı taǵı bir 
maydan - tiykarǵı júklew sektorı (MasterBootRecord). 
Qattı disk bólimleri 
A disk bolıw fayl birdey sisteması yamasa basqa, almastırıw maydanı hám 
basqalar : arnawlı bir wazıypalar ushın paydalaniletuǵın qattı disktıń bir bólegi 
bolıp tabıladı Bir bólimdiń quramın hám fayl sistemasın ózgertiw basqalarǵa tásir 
etpeydi. 
Linuxda disk bólimleri ádetde sonday ataladı : hda1, hda2, hda3 hám 
basqalar.- kompyuterdiń birinshi (yamasa tek) fizikalıq qattı diskları ushın. 
Eger kompyuterde bir neshe qattı disk bolsa, ekinshisiniń bólimleri sonday 
ataladı : hdb1, hdb2, hdb3 hám basqalar. Úshinshiden - hdc1, hdc2, hdc3 hám 
basqalar. 
Hár bir qattı diskta tek tórtew tiykarǵı bólim bolıwı múmkin. Soǵan kóre, 
hd_1 den hd_4 ke shekem. (Tómengi sızıq bul erda málim bir fizikalıq qattı disktıń 
hárıbin belgilew ushın isletiledi). 
Sol sebepli disktıń tiykarǵı bólimlerinen biri keńeytirilgen (keńeytirilgen 
bólim ) dep daǵaza etiledi hám hd_5 hám odan joqarı bólimlerden baslap kishi 
bólimlerge bólinedi. 
Qadaǵalaw sorawları 
1. Qanday protsessor buyrıqların bilesiz? 
2. Yaddıń qanday túrlerin bilesiz?