Reja: Yatergeniya haqida Yatergeniya darajalari Yatergeniya turlari yatrogeniya

Reja:

• 1. Yatergeniya haqida
• 2. Yatergeniya darajalari
• 3. Yatergeniya turlari

YATROGENIYA

• Yatrogeniya terminini birinchi bo’lib nemis psixologi Ostvald Bumke tomonidan “ shifokor ruhiy kasalliklar sababchisi sifatida” asarida 1925-yilda keltirilgan.

Yatrogeniya- shifokorning notog’ri hatti harakatlari yoki sozlari oqibatida bemorning kasalligining kushayishi yoki yangi kasallikni yuzaga kelishi

• Yatrogeniya- shifokorning notog’ri hatti harakatlari yoki sozlari oqibatida bemorning kasalligining kushayishi yoki yangi kasallikni yuzaga kelishi

Yatrogeniya darajalari

• 1-daraja - tibbiyot xodimlarinig harakatlari o’limga olib kelmaydi va asosiy kassalik rivojlanmaydi
• 2-daraja -tibbiyot xodimlarining harakatlari kasaliklarni kuchaytirishini kuchaytiradi
• 3-daraja – tibbiyot xodimlarining notog’ri harakatlari bemorning o’limiga olib keladi

Yatrogeniya turlari

• Psixogen
• Dorili
• Infeksion
• Aralash
• Travmatik

Psixogen yatrogeniya

• Nevroz, psixogen , depressiya, nevrosteniya , isteriya, vahima hissi, fobiya va boshqa ispoxondrik buzilishlar ko’rinishida namoyon bo’ladi

Dorili yatrogeniya

• 1.Farmakologik negativ effekti
• Masalan :Insulin yuborganda gipoglkemik shok kelib chiqadi.
• 2.Dorilar intoksikatsiyasi – toksik, mutagen, onkogen, teratogen, embriotoksik, iminodepressiv ta’sirlar.

• 3. Dorilar allergiyasi
• 4. Qabul qilingan dorini ko’tara olmaslik
• 5. Doriga qaramlik
• 6. Xuruj qilish reaksiyalari
• 7. Bir vaqtning o’zida jo’natilgan dorilarni bir-biriga mos kelmasligi
• 8. Vaksinadan keyingi asoratlar va reaksiyalar

Bu guruhlarga quidagilar kiritiladi:

• Bu guruhlarga quidagilar kiritiladi:
• Xirurgik, manipulatsion va tibbiyotda to’satdan olinadigan jarohatlar(kuyish,) va boshqalar