Reja Yalpi talab-yalpi taklif modeliga umumiy tavsif Yalpi talab tushunchasi va grafigi

 

5.3. Yalpi taklif grafigi va omillari 

 

 

  

Yalpi  taklif  tushunchasi  kо‘pincha  yalpi  ichki  mahsulot  sinonimi  sifatida 

qо‘llaniladi.  Baholarning  yuqori  darajasi  ishlab  chiqaruvchilarga  qо‘shimcha  mahsulot 

ishlab  chiqarishga  rag‘bat  yaratadi  va  aksincha  past  baholar  mahsulot  ishlab  chiqarish 

Yalpi taklif deganda muayyan baholar darajasida ishlab chiqarilishi va taklif qilinishi mumkin 

bo’lgan tovar va xizmatlarning real hajmi tushuniladi

 

---

hajmining  qisqarishiga  sabab  bо‘ladi.  Shuning  uchun  ham  milliy  ishlab  chiqarish  hajmi 

bilan  baholar  darajasi  о‘rtasida  tо‘g‘ri  aloqa  mavjud.  Demak,  mahsulot  ishlab  chiqarish 

hajmi  baholar  о‘sib  borishi  bilan  о‘sib,  pasayishi  bilan  tushib  boradi.  Yalpi  taklif  (AS) 

egri chizig‘i alohida tovar taklifi  egri chizig‘idan farq qilib uch qismdan, gorizontal  yoki 

keyns  kesmasi,  kо‘tarilib  boruvchi  yoki  oraliq  kesma  hamda  vertikal  yoki  klassik 

kesmadan  iborat  (5.3.1-chizma).  Bunday  holat  yalpi  taklifni  tahlil  qilishga  klassik  va 

keynschilarga  xos  yondashuv  bilan  izohlanadi.  Iqtisodiy  adabiyotlarda  kо‘pincha  oraliq 

kesma ham keyns kesmasiga kiritib yuboriladi. 

Yalpi  taklifning  keyns  kesmasida  milliy  ishlab  chiqarishning  haqiqiy  hajmi  uning 

potensial  hajmidan,  ya’ni  tо‘liq  bandlik  sharoitida  erishishi  mumkin  bо‘lgan  hajmidan 

kamdir.  Demak,  bu  kesma  iqtisodiyot  pasayish  bosqichida  bо‘lgan  va  katta  miqdordagi 

resurslardan foydalanilmagan sharoitni kо‘rsatadi.  Foydalanilmayotgan ushbu resurslarni 

esa  baholar  darajasiga  ta’sir  kо‘rsatmagan  holda  ishga  tushirish  mumkin.  Bu  kesmada 

milliy  ishlab  chiqarish  hajmi  oshishi  baholar  darajasi  о‘zgarmay  qolgan  sharoitda  rо‘y 

beradi. 

Yalpi taklif egri chizig‘ining 

Keyns kesmasi

  iqtisodiyotda  nisbatan  qisqa  muddatda 

amal qiladi.  

             

     P 

 

                                                                                        AS 

 

 

        

                                                                         

                                                

 

 

 

 

 

                                                                                                                     

                                                                                             Y