Reja Yalpi talab-yalpi taklif modeliga umumiy tavsif Yalpi talab tushunchasi va grafigi

 

Qisqacha xulosalar 

AD-AS  modeli  umumiy  makroiqtisodiy  muvozanat  modeli  bо‘lib  milliy  bozorni 

qisqa  va  uzoq  muddatga  tahlil  qilish  imkonini  beradi.  AD-AS  modeli  iqtisodiy 

tebranishlarni tahlil qilish va baholash uchun asos yaratadi. 

Yalpi  talab  –  uy  xо‘jaliklari,  korxonalar,  hukumat  va  chet  ellik  xaridorlarning 

baholarning  ma’lum  darajasida  iqtisodiyotda  ishlab  chiqarilgan  yakuniy  tovarlar  va 

xizmatlarning umumiy hajmiga bо‘lgan talabidir. 

 Baholar  darajasi  va  talab  qilingan  milliy  mahsulot  hajmi  о‘rtasidagi  bog‘liqlikni 

ifoda etuvchi chiziq yalpi talab egri chizig‘i deb ataladi AD egri chizig‘i trayektoriyasini 

pulning  miqdoriy  nazariyasi  tenglamasi  bilan  hamda  baho  omillari  bо‘lgan  foiz  stavkasi 

samarasi, boylik samarasi va import xaridlari samarasi  bilan izohlash mumkin.  Bahodan 

boshqa omillar ta’sirida AD egri chizig‘i о‘ngga yoki chapga siljiydi. 

AS egri chizig‘i keyns, oraliq va klassik kesmalarni о‘z ichiga oladi. Uzoq muddatli 

davrlarda AS egri chizig‘i  vertikal, qisqa muddatga esa gorizontal bо‘ladi. Shuning uchun 

AD  dagi  о‘zgarishlar  ishlab  chiqarish  hajmi,  bandlik    hamda  baholar  darajasiga  bu 

kesmalarda  turlicha  ta’sir  kо‘rsatadi.  Yalpi  talab  va  yalpi  taklif  hajmlari  о‘zaro  mos 

kelgan,  ya’ni  AD  va  AS  egri  chiziqlari  kesishgan  nuqta  makroiqtisodiy  muvozanat 

nuqtasi, unga mos keluvchi baholar darajasi baholarning muvozanatli darajasi deb aytiladi. 

 AS egri chizig‘i ishlab chiqarishga jalb qilingan resurslar hajmi kо‘payishi hamda 

chngi texnologiyalarning kiritilishi hisobiga о‘ngga siljiydi. Bu holat iqtisodiy о‘sish 

 

 

AD 

 

       

           

Р

2 

 

                    

              Р

1

 

         

              Р

3

 

 

---

deb ataladi. AS egri chizig‘ining chapga siljishi stagflyatsiyadan dalolat beradi.  

 

1. Yalpi talabga va uning komponentlarini ta’rif bering? 

2. Yalpi talab egri chizig‘i quyiga egilgan trayektoriyaga ega bо‘lishi sababi nimada? 

3. Yalpi  talabning  boshqa omillariga va ularning AD egri chizig‘iga ta’siriga izoh bering?  

4. Yalpi taklif egri chizig‘i shakli qaysi sabablarga kо‘ra  murakkab kо‘rinishga ega? 

5.  AD-AS  modelidagi  makroiqtisodiy  muvozanat  holatini  va  uning  shartlarini 

tushuntiring? 

6. Yalpi talab о‘zgarishi modeldagi muvozanat holatiga qanday ta’sir kо‘rsatadi? 

7. Yalpi taklif о‘zgarishi modeldagi muvozanat holatiga qanday ta’sir kо‘rsatadi? 

1.

 

Vechkanov G.S., Vechkanova G.R. Makroekonomika.2-ye izd.-SPb.:Piter, 2010, 27-

52 s.s. 

2.

 

Mariganova A., Shapiro S.A. Makroekonomika. Ekspress kurs.: uchebnoye posobiye- 

M.: KNORUS, 2010, 75-92 s.s. 

3.

 

Vechkanov  G.S.,  Vechkanova  G.R.  Makroekonomika;  Uchebnik  dlya  vuzov  ,  3-ye 

izd., dopolnennoye.-SPb.: Piter, 2009, 85-124 s.s. 

4.

 

Menkyu  N.G.  Prinsipi  makroekonomiki:  4-ye  izd./Per.s  ang.–SPb.:Piter,  2009,  394-

439 s.s.  

5.

 

Samuelson,  Pol  E.,  Nordxaus,  Vilyam  D.  Makroekonomika,18-ye  izd.:  per.  s  angl,-

M.: OOO «I.D. Vilyams», 2009, 136-148 s.s.  

6.

 

Abel E., Bernanke B. Makroekonomika. 5-ye izd.- SPb.: Piter, 2008, 429-448 s.s. 

7.

 

Kiseleva  YE.A.  Makroekonomika:  Ekspress  kurs:  uchebnoye  posobiye.-  M.: 

KNORUS, 2008, 78-91 s.s. 

8.

 

Makroekonomika.  Teoriya  i  rossiyskaya  praktika:  uchebnik  /  pod  red. 

A.G.Gryaznevoy  i  N.N.  Dumnoy.-5-ye  izd.,  pererab.  I  dop.-M.:  KNORUS,  2008,  64-82 

s.s. 

9.

 

Agapova  T.A.,  Seregina  S.F.  Makroekonomika:Uchebnik.-7-ye  izd.pererab.  i  dop.-  

M.:Izdatelstvo “Delo i servis”, 2005. 74-97 s.s. 

10.

 

Ishmuhamedov  A.E.,  Djumayev  Z.A,  Jumayev  Q.X.  Makroiqtisodiyot.  (O'quv 

qo'llanma).-T.:  O'zbekiston  Yozubchilar  uyushmasi  Adabiyot  jamg'armasi  nashriyoti, 

2005 , 36-42  b.b  

15.  Axmedov  D.,  Ishmuxamedov  A.,  Jumayev  K.,  Djumayev  Z.A.  Makroiqtisodiyot, 

T.:О‘zbekiston Yozuvchilar uyushmasi Adabiyot jamg‘armasi nashriyoti 2004, 59-71 b.b.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---