Бошқарув фанининг асосий вазифаси - ходисаларни қайд этиш ва тизимлаш, амалий хулоса ва тавсияларни ишлаб чикиш, улар орасидаги сабабий алоқаларни аниқлаш .
Boshqaruv nazariyasi yoki bo‘lmasa ma’muriy boshqaruv hamisha ham deduktiv va eksperimental uslublarga tayanmaydi, chunki o‘rganilayotgan voqyelikni tashqi muhit ta’siri omillaridan mutloq chegaralab, saqlash iloji bo‘lmaydi. Tahlil va sintezdan tashqari fan (shu jumladan san’at ham) yana bir ajoyib bilim quroli - intuisiya (sezgi) bilan ish tutadi. Albatta, intuisiya empirik va nazariy bilimlarga asoslanadi. Intuisiya - odam tafakkurining doimo izlanishi, muammo yechimini tinmasdan izlash natijasidir. Bunga Nyuton olmasi, Mendeleyev tushi, bastakorlar takrorlanmas musiqa asarlar yaratishini misol sifatida keltirish mumkin. Intuitiv yechim faraz, g‘oya, taxmindan amaliyot tasdig‘igacha mashaqqatli va murakkab yo‘lni bosib o‘tishi kerak. Boshqaruv faqat fan emas, balki san’at bo‘lgani uchun ham intuitiv boshqaruv qarorlarini qabul kilishda muhim va mas’ul rol o‘ynaydi. qilinmaydi. Mamlakat siyosiy va iqtisodiy muammo yechimlarini hal Qilish bosqichida harakat kilayotganda, har bir rahbar firma, korxona, qolaversa davlatni muvaffaqiyatli boshqarish uchun boshqaruvning ilmiy asoslarini bilishi, bu bilimlarni ijodiy qo‘llashi zarur ekanligini anglashi kerak. Amaliy faoliyatda boshqaruvchilar doimo o‘zgaruvchan sharoitda ishlashadi. Unda sodir bo‘lgan tasodifiy xodisalar hisobga olinadi, tajriba va intuisiyaga asoslanib qaror qabul qilinadi. Qator olim va amaliyotchilar boshqaruvni eng avvalo san’at deb ta’kidlaydi.
Ular fanning boshqaruvdagi roli haqida shunday yozadi;
Keyingi yillarda nazariya bilan amaliy 6oshqarish faoliyatida bir muncha klassifikasion qarashlar yuzaga keldi. Boshqarish usulining eng muhim belgilaridan biri bu ilmiylik xususiyatidir. Faqat ilmiy nazariya bilan qarashgina boshqaruvchi shaxsga – rahbarga o‘zining rahbarlik mehnatiga ko‘p qirrali va mazmunli ish uslubini ko‘rsata bilishi zarur.
Boshqaruv naza r i yasi va amaliyoti murakka b va dolzarb bo‘lib, boshqaruv fanining maqsadi boshqaruv tamoyili, tuzilmasi, usul va uslublarini o‘rganish va takomillashtirishdir.
Boshqaruv funksiyasi tashkillashtirish, rejalashtirish (istiqbolni belgilash, modellashtirish, dasturlash), muvof iqlashtirish, sababiyat, motivasiya, qo‘yilgan masalalar bajarilishini nazorat va hisob qilish va boshqaruvning mustaqil funksiyasi sifatida ajratilgan marketingdaniboratdir. I.P.Pavlov, D.B.Uotson, B.F.Skinner asarlarida rag‘bat va jazo tizimi chuqur ilmiy asoslab beriladi, ijrochi faoliyatining mantiqiy doirasi uning qobiliyatiga qarab dalillar bilan aniqlab beriladi, rahbar va uning ko‘l ostida ishlovchilar o‘rtasida qarama-qarshi aloqa bo‘lishi zarurligi asoslanadi. Boshqaruv san’ati, kishilar muloqotining butun boshli tajribasi vaziyat o‘zgarganda stereotiplardan, vaziyat o‘zgarganda bir xillilikdan voz kechishni maslahat beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |