Ibn Vosil esa uni “mug‘ullar va musulmonlar orasidagi istehkom bo‘lgan” deb ta’riflagan edi. Jaloliddinning o‘limidan so‘ng uning shonli nomi tez orada xalqlar tilida doston bo‘lib ketdi. “Jaloliddin tirik”, “Jaloliddin qaytib kelayapti” degan ovozalar uzoq vaqtgacha mug‘ullarni tahlikaga solib kelgan. O‘zini “men Jaloliddinman” deb nomlagan turli shaxslar mug‘ullarga qarshi ko‘p holatda isyon va qo‘zg‘olonlarga boshchilik qilganlar (masalan, 1236 yili Eronning Ustundorida ko‘tarilgan qo‘zg‘olon, 1255 yili Amudaryo bo‘yidagi voqealar va hakozo). Ibn Vosil esa uni “mug‘ullar va musulmonlar orasidagi istehkom bo‘lgan” deb ta’riflagan edi. Jaloliddinning o‘limidan so‘ng uning shonli nomi tez orada xalqlar tilida doston bo‘lib ketdi. “Jaloliddin tirik”, “Jaloliddin qaytib kelayapti” degan ovozalar uzoq vaqtgacha mug‘ullarni tahlikaga solib kelgan. O‘zini “men Jaloliddinman” deb nomlagan turli shaxslar mug‘ullarga qarshi ko‘p holatda isyon va qo‘zg‘olonlarga boshchilik qilganlar (masalan, 1236 yili Eronning Ustundorida ko‘tarilgan qo‘zg‘olon, 1255 yili Amudaryo bo‘yidagi voqealar va hakozo).
“U turkiy bo‘lib, qora mag‘iz yuzli, burni oldida qora xoli bor o‘rta bo‘yli yigit edi. Fors tilida ham bemalol so‘zlasha olar edi. U dovyuraklikda tengi yo‘q, sherlar ichida arslon, otliqlar ichida eng jasuri edi... qisqa so‘zli, hech qachon so‘kinmagan, yomon so‘zlarni o‘ziga ep ko‘rmagan, juda jiddiy, atrofdagilar oldida o‘zini sipo tutar, hech qachon kulmas, faqatgina tabassum qilib qo‘yar edi xolos. U adolatni sevgan, lekin zamon zayli uni o‘zgartirishga majbur qilgan. U o‘z fuqarolarini dardini yengillashtirishga harakat qilgan, shuni hohlagan, lekin tanazzul davri bo‘lganligi bois ham zo‘ravonlikka yo‘l bergan. O‘zini ulug‘lashlarini istamagan. Bachkana ta’riflarni yoqtirmagan, faqat sulton deya murojaat qilishlarini so‘ragan. Uning farmonlarida yolg‘iz so‘z: ”Yordam yolg‘iz Ollohdandir!” degan shior bo‘lgan.»
XULOSA. XULOSA.
SHunday qilib XIII-XIV asrning I-yarmi vatanimiz tarixida eng og’ir davr bo’ldi. CHunki mo’g’ullar istilosi va zulmi o’lkamiz xalqlari hayotida og’ir iz qoldirdi. Mamlakatimiz hayoti va taraqqiyotini bir necha o’n va yuz yillab orqaga surib yubordi. Ozodlik, xurlik va mustaqillikka tashna bo’lgan ajdodlarimiz mo’g’ullar zulmiga qarshi kurashdilarva nihoyat mo’g’ul bosqinchilarini mamlakatimiz hududidan uloqtirib tashladilar. Bu ozodlik kurashida ulug’ bobomiz Jaloliddin Manguberdining hissasi nihoyatda katta bo’lgan. U mo’g’ullarga qarshi mardonavor kurash olib borgan .Anushteginlar sulolasining so’nggi vakili bo’lgan.Jaloliddin Manguberdi yurt ozodligi katta hissa qo’shgan yurt himoyachisidir.
Adabiyotlar: Adabiyotlar: Azamat Ziyo O‘zbek davlatchiligi tarixi: (Eng qadimgi davrdan Rossiya bosqiniga qadar). T., 2000. Axmadjonov Rossiya imperiyasi Markaziy Osiyoda. T., 2003 Ismoilova J. Farg‘ona vodiysida milliy ozodlik kurashlari. T., 2003. Istoriya Uzbekistana. – T.: Fan, 2012. Sagdullayev A.S. Qadimgi O‘rta Osiyo tarixi. T., 2004.
Sagdullayev va boshqalar. O‘zbekiston tarixi: davlat va jamiyat taraqqiyoti. T., 2000.
http://hozir.org
Do'stlaringiz bilan baham: |