|
qatlamini ко ‘chirish,
|
axborot tashuvchining yuzasiga
|
material
|
|
qatlamini
|
qoplash va yuzadagi
|
modda holatini
|
о ‘zgartirish.
|
Yuzaga
|
material qatlamini
|
|
|
qoplash uchun qalamlar, maxsus
|
|
|
siyohlar,
|
|
nusxa
|
ко ‘chiruvchi
|
|
|
qog ‘ozlar
|
va
|
boshqalar
|
ishlatiladi.
|
|
|
Yuzadan
|
|
material
|
|
|
qatlamini
|
|
|
ko‘chirishda
|
|
ko‘pincha
|
igna
|
|
|
ishlatiladi. Ba’zi bir O'YoA dayorug'
|
|
|
nurli ossillograflar ishlatiladi.
|
|
|
O'YoA
|
da
|
axborot
|
tashuvchilar
|
|
|
diagrammali
|
|
tasma
|
va
|
disklar
|
|
|
ko‘rinishida
|
tayyorlanadi.
|
|
Axborot
|
|
|
tashuvchilar
|
uch
|
turga
|
|
bo‘linadi:
|
|
|
nochiziq
|
masshtab to ’rli
|
|
tasmalar
|
|
|
(xarakteristikani
|
|
|
tekislovchi
|
2.49 - rasm. Elektromagnit qutblangan
|
qurilmasiz
|
|
О 'YoAda),
|
|
to ‘g ‘ri
|
mexanizmning tuzilishi: 1—doimiy
|
burchakli
|
|
koordinatalar
|
tizimli
|
magnitlar; 2—magnit o‘tkazgich;
|
tasmalar
|
(xarakteristikani
|
tekislovchi
|
3-qo‘zg‘aluvchan silindr;
|
qurilmasi
|
|
О ‘YoAda)
|
va
|
axborot
|
4—boshqarish chulg‘amlari
|
tashuvchi
|
|
О ‘YoA
|
aylanadigan
|
diagrammali disklar. Diagrammali tasmalaming kengligi 40 mm. dan 400 mm.
gacha bo ‘lishi mumkin.
O'YoA ning aniqlik klassi axborot tashuvchi lenta kengligini hisobga olgan holda belgilanadi.
Zamonaviy O'YoA bir va ko'p kanalli (8 ta kanalgacha) ko‘rinishda ishlab chiqilmoqda.
Diagramma shaklida keng ishlatilayotgan H338 rusumli O'YoA chastotasi 150 Gs gacha o'zgaradigan jarayonlarni qayd qilish uchun ishlatiladi. Asbobning diagrammaga ko'rsatishi siyoh bilan yoziladi. Kanallar soni tuzilishi jihatdan 8 tagacha, tasmaning eni esa 380 mm bo ‘ladi.
2.4.3. Yorug‘ nurli ossillograflar
Yorug' nurli ossillograflar (YoNO) konstruksiya jihatidan turlicha bo'lishiga qaramay, o'lchash mexanizmi (O'M), optik va yoyuvchi qurilmalar, vaqtni belgilovchi hamda yordamchi qismlardan iborat bo'ladi. YoNO ning O'M magnitoelektrik ossillografik galvanometrdan iborat bo'lib, uning qo'zg'aluvchan qismi ramka yoki simli sirtmoqdan tashkil topgan. Ramka yoki simli sirtmoq ossillografning doimiy magnit maydoni ichiga joylashtiriladi. Galvanometming konstruktiv tuzilishi qo'llanilayotgan tinchlantirgich turiga bog'liq. Ko'pincha magnitoinduksion va gidravlik tinchlantirgichlar ishlatiladi.
Galvanometrlarga
|
qo ‘yiladigan
|
asosiy talablar: qo ‘zg ‘aluvchan
|
qismning
|
xususiy chastotasi
|
(co0)
|
imkoni boricha katta, sezgirligi yuqori
|
va tashqi
|
о ‘lchamlari
|
minimal
|
bo 'lishi
|
kerak.
|
Galvanometrlaming
|
dinamik
|
xarakteristikalari uning xususiy chastotasi va sezgirligi bilan aniqlanadi. Bu ikkala parametming ko'paytmasi doimiy bo'lib, u galvanometr aslligini belgilaydi. Agar
qayd etilayotgan kattalik chastotasi. Shuning uchun оа^=(5 — 10)ю0 bo'lishi kerak.
YoNO ning optik yoki yoyuvchi qurilmasining sxematik tuzilishi 2.50-rasmda keltirilgan. Yorug'lik manba 1 dan linzalar tizimi 2 orqali galvanometr oynasi 6 ga tushadi. Oynadan qaytgan numing asosiy qismi yorug'likni sezuvchi axborot tashuvchi kasseta 8 tomonga yo'naladi. Numing qolgan qismi oynali prizma 7 orqali qo'zg'aluvchan oynali baraban 5 ga, undan prizma 3 orqali ekran 4 ga tushadi. Optik qurilmaning bu qismi qayd etilayotgan jarayonni vaqt bo'yicha yoyilgan tasvirini hosil qilish va kuzatish vazifasini bajaradi. Agar qayd etilayotgan jarayonning chastotasi va oynali barabanning aylanish chastotasi о ‘zaro teng yoki karrali bo ‘Isa, и holda ekranda tasvir harakatsiz ко ‘rinadi.
Zamonaviy YoNO da ikki xil axborot tashuvchi fotoqog'ozlar: kunduzgi yorug'lik va ultrabinafsha nurlami sezuvchi fotoqog'ozlar ishlatiladi. Ular yordamida chastotasi 3 kGs gacha bo'lgan jarayonlarni qayd etish mumkin.
82
YoNO mexanizmlami tadqiq qilish, smash va noelektrik kattaliklami qayd etishda keng qo'llaniladi. Hozirgi vaqtda H145 rusumli YoNO ishlatiladi. U bir vaqtning о 'zida chastotasi 30 kGs bo ‘Igan 24 ta jarayonni qayd etishi mumkin. Axborot eni —120yoki 200 mm bo ‘Igan fotoqog'ozgayoziladi.
2.50 - rasm. YoNOning optik yoki yoyuvchi qurilmasining sxematik tuzilishi
2.4.4. Magnitograflar
Zamonaviy o'lchashlarda nazorat qilinayotgan parametrlar magnit axborot tashuvchilar yordamida qayd etilmoqda. Bunday asboblar magnitograflar deb atalib, о ‘lchanayotgan kattalik kuchaytiriladi va kerakli shaklga aylantirilib, keyin yozuvchi qurilma yordamida magnit tasmasiga yoziladi.
Magnitogrqflarning qo ‘llanilishi axborotlarni bitta tasmaga qayta-qayta
yozish imkonini beradi. Shu bilan birga, masalan, H048 rusumli magnitograf-lar (tasmasining eni 25,4 mm) bir paytning o'zida 14 ta jarayonni qayd etish
imkoniga ega. Chastota kengligi 0,3 - 16 kGs, sezgirligi ±1 V, kirish qarshiligi
50 Om, chiqish kuchlanishi ±1 V dan kam emas. Tashqi o ’lchamlari
630x340x465 mm, og'irligi 80 kg.
Magnitograflar transportda elektr mashinalari va qishloq xo'jalik texnikalarini tadqiq qilish hamda sinashda keng qo'llaniladi.
Masala. Ossillogrammasi 2.51 -rasmda keltirilgan kuchlanish impulsining amplitudasi va uzunligini aniqlash lozim. Og'ish va yoyish koeffitsiyentlari mos ravishda 1 VI sm va 10 m ks/sm ga teng.
Echish. Davlat standartiga asosan impulsning amplitudasi va uzunligiga mos keluvchi h va I o'lchamlar 2.51 - rasmda ko'rsatilgan. y v a x o'qlari bo’yicha masshtablarni hisobga olib, impuls amplitudasi 4 V, uzunligi esa 40 mks ga teng ekanligiga ishonch hosil qilish mumkin.
Impuls amplitudasini aniqlash xatoligini hisoblash uchun og'ish koeffitsiyenti xatoligi Sok> o'tkinchi jarayonni aks ettiruvchi egri chiziqning
8 3
Do'stlaringiz bilan baham: |
