Reja: qalqovichli sath o‘lchagichlar

• MAVZU: SATHNI O'LCHASH USULLARI VA ASBOBLARI

REJA:

1. QALQOVICHLI SATH O‘LCHAGICHLAR.

2. GIDROSTATIK SATH O‘LCHAGICHLAR

3. ELEKTR SATH O‘LCHAGICHLAR

QALQOVICHLI SATH O‘LCHAGICHLAR. Bu asboblar bilan idishdagi suyuqlik sathi o‘lchanadi. Asbobning sezgir elementi – qalqovich suyuqlik sirtida qalqib turadi (2-rasmda) va suyuqlik sathi balandligidagi o‘rni unga ta’sir qiladigan kuchlar muvozanatiga bog‘liq bo‘ladi. Arximed qonuniga muvofiq, qalqovich og‘irligi uning suyuqlikka botgan hajmidagi suyuqlik og‘irligiga teng bo‘ladi. Undan tashqari, qalqovichni o‘rab olgan suyuqlik ustidagi muhit havo bo‘lmay, zichligi r0 ga teng bo‘lgan modda bo‘lsa, unda qalqovich hajmidagi bu modda og‘irligi ham qalqovichni pastga bosadi, uning suyuqlikka botishini oshiradi. Bu ikki kuchga qarshi yo‘nalgan, qalqovichni yuqoriga ko‘taradigan kuch F ni quyidagicha hisoblash mumkin

GIDROSTATIK SATH O‘LCHAGICHLAR

• GIDROSTATIK SATH O‘LCHAGICHLAR
• Gidrostatik sath o‘lchagichlar ochiq idish hamda bosim ostidagi idishlarda turli suyuqliklar (jumladan, agressiv, tez kristallanuvchi va qovushqoq moddalar) sathni o‘lchashda ishlatiladi. Gidrostatik sath o‘lchagichlarda suyuqlik sathni o‘lchash suyuqlik ustuni hosil qiladigan bosimni o‘lchash bilan amalga oshiriladi, ya’ni ‘

• P=H∙ρ∙g
• bu erda P – suyuqlik ustuni hosil qilgan bosim, Pa; H – suyuqlik sathi; m; ρ - suyuqlik zichligi, kg/m 3 ; g – erkin tushish tezlanishi, m/s 2 . (10) tenglama bosimni o‘lchash asosida ishlaydigan sath o‘lchagichlarni qurish mumkinligini ko‘rsatadi. Suyuqlikning gidrostatik bosimini difmanometr yordamida o‘lchaydigan gidrostatik sath o‘lchagichlar difmanometrik sath o‘lchagichlar deb ataladi.

Difmanometr bilan ochiq va yopiq idishlardagi suyuqliklar sathini, ya’ni bosim ostidagi, atmosfera yoki siyraklanish sharoitidagi suyuqliklar sathini o‘lchash mumkin. Bunday asboblarning ishlash prinsipi ikki suyuqlik ustunining gidrostatik bosimlar farqini o‘lchashga, ya’ni idishdagi suyuqlik sathiga bog‘liq bo‘lgan o‘zgaruvchan suyuqlik ustuni bosimini va solishtirish o‘lchovi vazifasini bajaruvchi doimiy ustun bo‘yicha bosimlar farqini o‘lchashga asoslangan. 6-rasmda ochiq idishdagi suyuqlik sathni difmanometr bilan o‘lchash sxemasi ko‘rsatilgan. 1 difmanometrning ikkala impulsli naychasi nazorat suyuqlik (agar u agressiv bo‘lmasa) bilan to‘ldiriladi

• Difmanometr bilan ochiq va yopiq idishlardagi suyuqliklar sathini, ya’ni bosim ostidagi, atmosfera yoki siyraklanish sharoitidagi suyuqliklar sathini o‘lchash mumkin. Bunday asboblarning ishlash prinsipi ikki suyuqlik ustunining gidrostatik bosimlar farqini o‘lchashga, ya’ni idishdagi suyuqlik sathiga bog‘liq bo‘lgan o‘zgaruvchan suyuqlik ustuni bosimini va solishtirish o‘lchovi vazifasini bajaruvchi doimiy ustun bo‘yicha bosimlar farqini o‘lchashga asoslangan. 6-rasmda ochiq idishdagi suyuqlik sathni difmanometr bilan o‘lchash sxemasi ko‘rsatilgan. 1 difmanometrning ikkala impulsli naychasi nazorat suyuqlik (agar u agressiv bo‘lmasa) bilan to‘ldiriladi