bu yerda, k
tt
=
w
2
/w
1
- transformatsiya koeffitsiyenti. Magnitlovchi tok yo'q bo'lganda,
I
2
ikkilamchi tok (hisobiy tok) birlamchi tok
I
1
ni
k
tt
ga bo‟linganiga teng. Bunday holda, birlamchi
tok ikkilamchi chulg‟am
w
2
ga to'liq aylanadi va TT aniq va xatosiz mukammal ishlaydi.
Real holatda TT da (5.1) dan kelib
chiqqan holda
I
mag.
≠0. Imag. birlamchi tokning bir qismidir, u
o'zgarishni amalga oshiradigan
Ф
oqimini yaratadigan MYUK ni hosil qiladi. (5.1) ifodasidan real
holatda TT ning ikkilamchi toki
I
2
= (
I
1
-
I
маг
)
𝑤
1
𝑤
2
=
𝐼
1
𝑘
1
−
𝐼
𝑚𝑎𝑔
𝑘
1
(5.3)
bu yerda,
k
I
= w
2
/ w
1
transformatsiya koeffitsiyenti.
(5.3) ifodasidan kelib chiqadiki, I
2
haqiqiy oqim I
1
/k
I
(5.2) formulasida aniqlangan
I
mag.
/
k
I
qiymatidan ikkilamchi tokning absolyut qiymati va fazasini buzadigan hisoblangan (ideal)
qiymatdan farq qiladi. Shunday qilib, TT ishidagi xatoning sababi bizda magnitlovchi tokdir.
Kuchlanish transformatori
RH ning boshqariladigan kuchlanishi haqida ma'lumot birinchi kuchlanish
transformatorlaridan
(KT) olinadi. KT ning asosiy parametrlari (1-rasm) quyidagilar: nominal birlamchi kuchlanish U
1nom
(boshqariladigan elektr tarmog'ining nominal kuchlanishiga teng), ikkilamchi kuchlanish U
2nom
,
odatda 100 yoki 100/
√3
V deb qabul qilinadi. Bu qiymatlarning nisbati nominal transformatsiya
koeffitsiyenti deb nomlanadi, K
Unom
= U
1nom
/ U
2nom
.
а)
1-rasm. Kuchlanish transformatorining ulash sxemasi (a),
kuchlanish vektor
diagrammasi (b).
KT B (b) va O (o) birlamchi va ikkilamchi chulg’amlaring boshlari va oxirlari ishlab chiqaruvchilar
tomonidan kuch transformatorlari kabi belgilanadi: A va X h
arflari bilan birlamchi chulg’am uchun,
mos ravishda, a va x. Energiya Releli himoya uskunalari ta’minoti uchun ko'p hollarda
podstansiyalar va elektr stansiyalarining shinalarida o'rnatilgan
KT lardan foydalaniladi, ularga
barcha rele himoyasi ulanadi (2,a-rasm) yoki har bir ulanishda faqat shu releni ta'minlanadi.
Birinchi usul ikkinchisiga qaraganda ancha tejamkor, chunki u kamroq KT ni talab qiladi, ammo
uning noqulay tomoni shundaki, agar ulanishni bitta shina tizimidan ikkinchisiga o'tkazish kerak
bo'lsa, rele kuchlanish zanjirlarini boshqa shina tizimining KT ga o'tkazish kerak. Ushbu ulanish,
3-rasmda ko'rsatilganidek, ajratish pichoqlariga o'rnatilgan QS yordamchi kontaktlari yordamida
avtomatik ravishda amalga oshiriladi. Ushbu operatsiyani maxsus rubilniklardan foydalanib
amalga oshirish mumkin.
С
А
В
н
(
a
)
к
(
x
)
К
(
X
)
KV
U
1
U
2
б
)
Н
(
А
)
Шины ПС
Шины ПС
2-rasm. Releli himoya zanjurlarining ta'minoti sxemalari: a
– shinadan KT; b – liniyadan
KT.
3-rasm. Bir kuchlanishli transformatordan boshqasiga himoyalangan kuchlanish
zanjirlarini shina ajratgichlarini yordamchi kontaktlari bilan almashtirish
Avtomatik ulanishning zaif nuqtasi
yordamchi kontaktlardir, ularning ishdan chiqishi releli
himoya qurilmalarining noto'g'ri ishlashiga olib keladi. Ikkinchi usulning noqulayligi shundaki,
kommutatsiyani amalga oshiradigan odamning xatosi chiqarib tashlanmaydi
va uning afzalligi
kontaktlarning zanglashiga olib keladi. KT ulanishlaridan foydalanganda, tegishli ulanishni boshqa
shina tizimiga o'tkazishda, kuchlanish zanjirlarida hech qanday operatsiyalar talab qilinmaydi.
Kuchlanish zanjirlarini avtomatik almashtirish usuli odatda elektr stantsiyalarida va ulanishlari
katta bo'lgan katta podstansiyalarda qo'llaniladi.
Xulosa
O'zgaruvchan tokni to'g'rilash sxemalari elektron jihozlarning barcha shakllarida keng
tarqalgan. O'zgarmas tok manbaini ishlatadigan har qanday joyda,
rektifikator davri
ЛЭП
1
ЛЭП
2
ЛЭП
3
Р 1
РЗ
2
Р 3
ЛЭП
РЗ
Q
1
Q
2
Q
3
TV
TV
Q
a
)
б
)
РЗ
Q
TV
1
TV
2
SQ
1
QS
1
QS
2
SQ
2
I
СШ
II
СШ
I
kiritiladi, chunki elektron mikrosxemalar doimiy ishlashi uchun doimiy oqimdan
foydalanadi. Garchi quvvat manbalari uskunalar funktsiyasining to'g'ridan-to'g'ri qismini
tashkil
etmasa ham, ular juda muhimdir, chunki elektr ta'minotining biron bir shakli
bo'lmasa, butun elektron ishlamaydi. Elektr ta'minoti uzatish
xarakteristikalari sababli
o'zgaruvchan tokdan foydalanganligi sababli, shuningdek, transformatorlarning ishlashini
ta'minlash uchun o'zgaruvchan tokni ishlatish kerak bo'ladi, doimo o'zgaruvchan tokni
to'g'rilash sxemalari topiladi. Ushbu sxemalar ichida ko'prikni to'g'rilash moslamalari ham
juda keng tarqalgan, chunki ular ushbu sxemalarda ishlatiladigan komponentning arzon
va samarali shaklini tashkil qiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: