Reja: O‘quvchilar xatosini tahlil qilish

---

Mavzu: Yozma ishlar 
xatosi ustida ishlash darslari ishlanmasini tu-
zish.
Reja:
1.O‘quvchilar xatosini tahlil qilish.
2.Nutqiy xatolar va ularni bartaraf qilish 
yo‘llari.
3.Xatolarni to‘g‘rilash va ularning oldini 
olish.
4. Mavzuga doir dars ishlanma tayyorlash.
1. Xatolar ustida ishlash darsini tashkil 
qilish yuzasidan ma’ruzada o’rganilgan nazariy 
bilimlarning amalda qo’llanish jarayonini kuza-
tish.
2. Maktabda kuzatilgan dars tahlili.
3. Kuzatilgan darslar yuzasidan tavsiyalar.
4. Talabalarni baholash. 
Xatolar ustida ishlash darsini o’rganish 
yuzasidan ma’ruzada o’rganilgan nazariy bi-
limlarning amalda qo’llanish jarayoni bilan ta-

---

nishtirish va amalda qo’llash ko’nikmalarini 
shaklantirish. Xatolar ustida ishlash darsini 
o’rganish dars reja-konspektini tuzish 
ko’nikmasini hosil qilish. 
1. Maktabda Xatolar ustida ishlash darsini 
o’rganish yuzasidan ma’ruzada o’rganilgan na-
zariy bilimlarini amalda tatbiq eta olishni. 
2. Xatolar ustida ishlash darsining quri-
lishini, ishlanmasini o’rganish va mustaqil dars 
ishlanma tuza olishni bilish. 
3. Kuzatilgan dars yuzasidan dars tahlili 
va yozma hisobot shaklini tayyorlay olishi.
4. Savol-javob va bahs-munozarada qatnas-
hish, berilgan topshiriqlarni bajarish.
Ta’lim metodi va texnikasi: Savol-javob, 
tahlil qilish, izlanish, kuzatish, mustaqil ishlash. 
Yozma va kompyuter texnologiyasidan foyda-
lanish: taqdimot, ko’rgazmalar.
1. O’qituvchining taqvim-rejasidan xatolar 
ustida ishlash darsini hajmi va mavzusini bel-

---

gilaydilar. 
2. O’rganiladigan mavzu yuzasidan beril-
gan savol va topshiriqlarni kuzatish.
3. O’qituvchilar uchun tavsiya qilingan 
metodik qo’llanmadagi berilgan mavzu yuza-
sidan dars ishlanmasini kuzatish va mustaqil 
dars ishlanma tuzish.
4. 1-4-sinf “Ona tili”da berilgan darslarni 
tahlil qilish.
5. Mavzu yuzasidan o‘tilgan darsni kuza-
tish:
a) darsning ta’limiy, tarbiyaviy va rivojlan-
tiruvchi maqsadlariga qay darajada erishildi?
b) darsning har bir bosqichi dars oldiga 
qo’yilgan umumiy ta’limiy va tarbiyaviy maqsad-
ni ochishga qaratilganligi;
c) darsda qo’llangan metodlarni samara-
dorligi, o’quvchilarni faollashtirish usullari;
d) xatolar ustida ishlash darsini uchun 
tanlangan matn ustida ishlashda qo’llanilgan 

---

usullar haqida bilishi;
e) darsni mustahkamlashda qanday vosita-
lar qo’llandi?
f) vaqtdan foydalanish va o’quvchilarni ba-
holash darajasi;
j) darsni yakunlash va umumlashtirish 
qanday uyushtirildi?
O'quvchilar yo'l qo'ygan xatolarni guruh-
lash, ularning turlarini aniqlash va har bir xa-
toning kelib chiqish sabablarini o'rganish aso-
sida nutqqa oid xatolarni to'g'rilash va ular-
ning oldini olish tizimi ishlab chiqiladi:
nutqqa oid xatolarni o’quvchilar daftari-
da to’g’rilash;
sinf o’quvchilari uchun umumiy boigan 
nutqqa oid xatolar ustida sinfda ishlash (bu-
ning uchun darsning 15—20 daqiqalik qismi 
ajratiladi va tekshirilgan insho va bayon tahlil 
qilinadi, o'quvchilarning yoi qo'yilgan xatoni 
mustaqil ravishda topishiga va uni to'g'rilas-

---

higa imkon beriladi);
ayrim individual xatolar ustida darsdan 
tashqari vaqtda ishlash, xatoni topish, tushun-
tirish va to’g’rilash;
yo’l qo'yilishi mumkin boigan nutqiy xato-
larning oldini olishga qaratilgan uslubiy mash-
qlar tizimi (o’qish va grammatika darslarida 
matnni til tomonidan tahlil qilish O’quvchilar 
yoi qo'ygan xato ustida ishlash uchun asos bo-
iib xizmat qiladi);
o'quvchilarni tuziladigan matn leksikasi-
dan, ayrim sintaktik qurilmalardan foydala-
nishga tayyorlash maqsadida har bir hikoya, 
insho, bayondan oldin uni til jihatidan mashq 
qilish;
imkoni boisa, grammatik mavzu o'rganila-
yotganda, shu mavzu xatoning oldini olish 
uchun asos bo’lib xizmat qilishini ko’rsatish — 
tushuntirish;
o'quvchilarni yozgan insho va bayonlarini 

---

o’zlari tekshirishiga va mustaqil takomillashti-
rishi („tahrir qilish“)ga maxsus o’rgatish.
Ko’rsatilgan yo'nalishlarning hammasi 
har bir sinf O’quvchilari uchun, ayniqsa, 3- va 
4-sinf o'quvchilari uchun muvofiq keladi.