Reja: Moliyaviy xo‘jalik faoliyat va uning natijalarining iqtisodiy mohiyati va hisobning vazifalari

Yakuniy moliyaviy natija hisobi.

Yakuniy moliyaviy natija - bu korxonaning hisob davrida jami faoliyat turlaridan olingan daromadlari (9010, 9300, 9500, 9710) bilan jami faoliyat buyicha kurilgan zarar (9720) va xarajatlarning (9100, 9400, 9600) hamda soliqlar va boshqa yig’imlari (9800) o’rtasidagi farqidir .
Bunda jami faoliyat turlaridan olingan daromadlarga 9000,9300,9500 hisobvaraqlar debetlanib 9910 hisobvaraq kreditlanadi. Jami faoliyat bo’yicha ko’rilgan zararga 9720 hisobvaraq kreditlanadi. 9910 hisobvaraqga o’tkazilgan xarajatlar summasiga ushbu hisobvaraq debetlanib 9100,9400,9600 hisobvaraqlar kreditlanadi. Shu kabi hisobot davri davomida soliqlar va boshqa yig’imlarni to’lash bo’yicha foydaning ishlatilishiga 9910 hisobvaraq debetlanib, 9810, 9820 hisobvaraqlar kreditlanadi.
Shu asosida 9910 “Yakuniy moliyaviy natija hisobvarag’i”da hisobot yilining sof foydasi(zarari) aniqlanadi.
9910 - hisobvaraq tranzit hisobvaraq bo’lib , aktiv-passiv hisobvaraq xarakteriga ega. Yuqorida ta’kidlangandek hisobvaraqni debetiga xarajatlar, zararlar soliq va boshqa yig’imlar oborotlari aks etsa, kreditiga daromadlar bo’yicha oborotlar aks etadi.
Ular ichida 9910 hisobvaraqdagi foydaning soliqlar va boshqa yig’imlardan tashqari qismi hisobot yilining soliq to’languncha foydasini , soliq va boshqa yig’imlar chiqarilgandan qolgan qismi xo'jalikni sof foydasini tashkil etadi.
Xo’jalikni hisobot yili sof foydasi(zarari) 9910 hisobvarag’idan 8700 - taqsimlanmagan foyda(qoplanmagan zarar) hisobvarag’iga quyidagi schyotlar bog’lanishi bilan o’tkaziladi.
DT 9910 Kt 8710 - foyda summasiga
Dt8720 Kt 9910- qoplanmagan zarar summasi.
Ushbu buxgalteriya yozuvlardan so’ng 9910 hisobvaraq hisobot yili muomalalari bo’yicha to’liq yopiladi.

6. 
   Soliqlar va majburiy ajratmalar hisobi hamda ular bo’yicha to’lovlarga foydaning ishlatilishining hisobi.
   

Qonunchilikda belgilangan tartibda yil davomida foyda(daromad) hisobidan bunak tariqasida hisoblangan hamda foydaning haqiqiy miqdori bo’yicha yil oxirida qayta hisoblangan soliqlar bo’yicha hisoblashuvlarga quyidagi hisobvaraqlar mo’ljallangan:
9810 - Daromad(foyda) solig’i bo’yicha xarajatlar
9820 - Foydadan hisoblangan boshqa soliqlar va yig’imlar bo’yicha xarajatlar.
Bunda yil davomida davlat byudjetiga soliqlar, yig’imlar va boshqa ajratmalarga 9810, 9820 hisobvaralar debetlanib 6410 - “Byudjetga to’lovlar bo’yicha qarz(turlari bo’yicha)” hisobvaqag’i kreditlanadi.
Hisobot davr oxirida yillik moliyaviy hisobot tuzishda 9810, 9820 hisobvaraqlari kreditlanib 9910 - hisobvarag’i debetlanadi va ushbu
hisobvaraqlar(9810,9820) foyda hisobiga yopiladi. Ushbu to’lovlar byudjetga o’tkazib berilganda 6410 - hisobvarag’i debetlanib 5110-5530 hisobvaraqlar kreditlanadi.

7. 
   Taqsimlanmagan foydani shakllanishi va ishlatilishining hisobi.
   

Taqsimlanmagan foyda - bu hisobot davri yakunida xo’jalik yurituvchi sub’yekt ixtiyorida qoladigan sof foyda(foydaning bir qismi)dir.
Taqsimlanmagan foyda(qoplanmagan zarar)ni hisobiga quyidagi hisobvaraqlar mo’ljallangan :
8710 - Hisobot davridagi taqsimlanmagan foyda(qoplanmagan zarar). Bu hisobvaraqda korxona faoliyatining butun hisobot yilidagi taqsimlanmagan foydasi(qoplanmagan zarari) hisobga olinadi.