Reja: Matematikani o’qitish usullari

6 – ma’ruza:

Matematikani o`qitish usullari.

REJA:
1. Matematikani o’qitish usullari.
2. Suhbat usuli.
3. Hikoya qilish usuli.
4. O‘quvchilar mustaqil ishini uyushtirish.
5. Matematika o‘qitish usullarini qo‘llash.
6.Muammoli o‘qitish usuli.
7.Evristik o‘qitish usuli.
8.Dasturlangan ta’lim
9.Matematika ta’limini amalga oshirishda zamonaviy pedagogik
texnologiyalarni qo’llash.


1. Matematika o’qitish usullari.
O‘qitish usullari tushunchasi didaktika va metodikaning asosiy tushunchalaridan biridir. Lekin turli metodik adabiyotlarda o‘qitish usullari tushunchasini turlicha talqin qilinishini ko‘rish mumkin. O‘qitish usullari tushunchasini ta’riflashga asos qilib olinadigan ob’yektlarni turlicha tanlab olinishi uni turlicha talqin qilinishiga olib keladi.
Biz matematika o’qitish usullarini ko‘p uslubchilar tomonidan tan olinadigan va pedagogik ensiklopediyada keltirilgan o‘qituvchi bilan o‘quvchilarning birgalikdagi faoliyati sifatida ta’riflaymiz: Matematika o‘qitish usullari-bu o‘qituvchi bilan o‘quvchilarning birgalikdagi faoliyati bo‘lib, uning natijasida o‘quvchilarga bilim, ko‘nikma va malakalar hosil qilinadi, ularning dunyo qarashi shakllantiriladi va qobiliyatlari rivojlantiriladi. Bundan matematik ta`limni amalga oshirishda uning o`rgatish (o`qituvchi faoliyati) va o`rganish (o`quvchilarni ongli bilish faoliyati)tamoillari muxim ro`l o`ynaydi. Ta’lim jarayonini bunday tushinishdan kelib chiqib, matematika o`qitish usullari o`zining tarkibida:

• 
  o‘rgatish usullari (o‘qituvchi faoliyati);
  
• 
  o‘rganish usullari (o‘quvchilar faoliyati)ni saqlash ko`rish mumkin bo`ladi.
  

O‘rgatish usullari (o‘qituvchi faoliyati) deganda o‘quvchilarga matematik bilimlar tizimini yetkazish usullari va ularning matematik kompetensiyasini shakllantirish tushuniladi. O‘rgatish usullariga suhbat, hikoya qilib berish va o‘quvchilarning mustaqil ishini uyushtirish kiradi.
O‘rganish usullari (o‘quvchilar faoliyati) deganda o‘quvchilarning matematik xarakterdagi o`quv materiallari va mustaqil ravishda o`rganishi tushuniladi. O‘rganish usullarini shartli ravishda ikkita usullarga ajratish mumkin:
a) matematikani ilmiy o‘rganish usullari: kuzatish va tajriba o‘tkazish, taqqoslash, o’xshashlik, umumlashtirish, abstraktlashtirish va konkretlashtirish, induksiya va deduksiya, analiz va sintez;
b) o‘quv-o‘rganish usullari: muammoli ta’lim usuli, evristik usul, dasturlangan ta’lim usullariga ajratish mumkin:
O`qitish usullari o‘qituvchi bilan o‘quvchilarning birgalikdagi faoliyati sifatida xarakterlanar ekan, demak ta’lim usullari bir tomondan o‘qituvchi faoliyati bilan, ikkinchi tomondan, o‘quvchilar faoliyati bilan xarakterlanib, matematik ta’limni muvaffaqiyatli amalga oshirishning asosiy talabi:o‘qituvchi qo‘llayotgan o‘rgatish usullari o‘quvchilar qo‘llayotgan o‘rganish usullariga mos kelishligidadir.
Matematika o‘qitish usullari ko‘p hollarda an’anaviy usullar deb yuritilib, u
a) suhbat;
b) hikoya qilib berish leksiya;
v) o‘quvchilar mustaqil ishini uyushtirishdan iboratdir.