Reja: Marjinalizm iqtisodiy ta`limotining shakllanishi va umumiy ta`rifi

AKSH da tugilgan bulajak olim keyinchalik Evropa universitetlarida ta`lim oldi, Karl Knis (Germaniyada Tarixiy maktab asoschilaridan biri) uning ustozi bulgan.

AKSH ga kaytgach ukituvchilik kildi, T.Veblen uning kulida ta`lim olgan ekan. Klark Amerika iktisodiy asotsiatsiyasining tashkilotchisi edi va 1893-1895 yillarda uning uchinchi prezidenti bulgan. Uning asosiy asarlari: «Boylik falsafasi» (1886) va «Boylik taksimoti» (1899). Bu asarlarda (ayniksa, 2-sida) iktisodiyot fanining uch tabiiy bulimlari, «Ishlab chikarish omillarining eng yukori unumdorligi tugrisidagi konun» masalalarining yoritilishi muximdir. Klarkning yozishicha, iktisodiyot fanining predmeti jamiyatning barcha daromadlarini turli shakldagi daromadlarga ajratishdan iborat (ish xaki, foiz, foyda), bular uz navbatida mos ravishda «ish bajarganligi uchun», «kapitalni berib turgani uchun» va «ish xaki va foizni koordinatsiya kilingani uchun» olinadi. Bundan shu narsa kelib chikadiki, bu daromadlar «sog akl bilan» aniklanganda, ishlab chikarish bilan shugullangan «insonlar sinfi» dan bironta odam bir-biriga davo kila olmaydi.

• Klark fikricha xayoliy statik ijtimoiy ishlab chikarishga operatsiyalarning
• uzgarmas xususiyati xosdir, bunda doimo avvalgi texnologik jarayonlarda yaxshi ma`lum. Usha boyliklar yaratilaveradi, boylik xajmi bunda usmaydi
• va kamaymaydi. Er xam bir mexnat kurollari yordamida ishlanadi, usha
• xosil olinadi, boshkacha aytganda, ishlab chikarish organizmi uz shaklini
• uzgartirmaydi. Demak, bu xolatda xarakat yorik sistema (tizim)da boradi, iktisodiyot barkaror va muvozanatda buladi. Klarkning yozishicha, «iktisodiy dinamikada» jaxonning me`yoriy boyligi kuprok buladi va ish xakining tabiiy darajasi keyin xozirgidan ancha baland buladi.
• Iktisodiyotni barkarorlashtirishga karshi bulgan dinamik shart-sharoitlar keltiriladi:
• 1) axoli usishi
• 2) kapital usishi
• 3) ishlab chikarish usullarining yaxshilanishi
•