Reja: Kirish Umar Xayyom hayoti va ijodi. Astronomiya faniga qo’shgan hissasi



Download 0,85 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/6
Sana20.07.2022
Hajmi0,85 Mb.
#830282
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
UMAR XAYYOM KALENDARI

Umar Xayyom kalendari.
9. Ozar-qavs (yoy) 76 
10. Day -jadi (echki) 
11. Baxman-dalv (qovg‘a) 
12. Isfand-xut (baliq) 


(Xulosa qismi) Biz ishlatayotgan Grigorian
kalendarining xatosi bir kunga yetishi 
uchun 3300yil (ya’ni Xayyom yaratgan kalendaridagidan 1200yil kam vaqt) kerak 
bo’ladi. Umar Xayyomning bu kalendari, ayni paytda Eronda ishlatiladigan Jaloliy 
(Malikshohning taxallusi) kalendarining asosini tashkil etadi. Mazkur kalendar 
erasining boshi ham, keyinchalik musulmonlarning hijriy-qamariy taqvimi erasidagi 
kabi 622-yilning 16-iyuliga ko’chirilib, u Quyosh hijriy taqvimi degan nom bilan 
ataladigan bo’ldi. Bu taqvimda oylar, Quyoshning yillik ko’rinma harakati 
davomida kesib o’tadigan yulduz turkumlarining nomlari bilan Hamal, Savr, Javzo, 
Saraton, Asad, Sunbula, Mezon, Aqrab, Qavs, Jaddi, Dalv, Hut deb yurutiladi. 
Umar Xayyom asarlari soni turli ma'lumotlarda 11 tadan 1200 tagacha ekanligi 
aytiladi. Xayyomga nisbat beriladigan asarlarni u yozganligiga ham turli shubhalar 
mavjud. Ayniqsa, zamondoshlari "katta ilm egasi, mutaffakir, taqvodor zot edi" deb 
ulug'lagan shoirning mayxo'rlik, yengil hayot, aysh-ishrat, kufr, dahriylik 
mavzularidagi ruboiy va asarlari ishonchsizdir. Bunday ruboiylar Islomga qarshi 
ba'zi toifalar tomonidan ataylab to'qib chiqarilgan, degan ma'lumotlar bor. Hatto 
Londonda saqlanayotgan Umar Xayyom ruboiyoti qo'lyozmasi ham soxta ekanligi 
aniqlangan. Buyuk olim, astronom Umar Xayyom 1122 yili Nishopurda vafot etadi. 


Foydalanilgan adabiyotlar: 
1. Ziyouz.com Umar Xayyom hayoti va ijodi haqida ma’lumotlar. 
2. Yumpu.com. Olam tuzilishi haqidagi tasavvurlar. Osmon mexanikasining 
elementlari. 42-bet. 
3. M.Mamadazimov. Astronomiya kitobi. O’qituvchi matbaa ijodiyot uyi 2010yil 
4. Kitob.uz. Astronomiya kitobi 8-nashri 10-dars. Kalendarlar (taqvimlar) 
5. M.Mamadazimov. Amaliy Astronomiya asoslari kitobi. 11-dars. Umar Xayyom 
kalendari. 



Download 0,85 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish