Reja Kirish Nazariy qism


Monosaxaridlarning tuzilishi



Download 0,84 Mb.
bet5/20
Sana17.02.2023
Hajmi0,84 Mb.
#912363
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   20
Bog'liq
Uglevodlar. Sobirova.S

Monosaxaridlarning tuzilishi:
Monosaxaridlarning tuzilishini tasvirlash uchun Fisherning proyeksion formulalar ishlatiladi.
Fisher formulalaridan uglerod atomlarining zanjiri bir chiziqda joylashadi. Zanjirning raqamlanishi aldegid guruh uglerodidan (aldozalarda), ketozalarda ketoguruh uglerodidan boshlanadi. Asimmetrik “C” atom vodorod atomi va OH guruhi uglerod zanjiridan chap va oʻng tomonda joylashadi. Pentozalarda 4-uglerod atomi va geksozalarda 5-uglerod atomidagi “H” hamda “OH” guruhlarning fazoviy joylashuviga ko’ra monosaxaridlar D yoki L qatorlarga mansub bo’ladi.
Agar OH guruh ushbu (ya’ni 4 va 5-uglerod atomlarida) uglerod atomlarida zanjirga nisbatan o’ng tomonda joylashgan bo’lsa, uglevod D-qatorga mansub bo’ladi:
O O 1CH2OH
1C – H 1C – H 2C = O
H – 2C* – OH H – 2C* – OH HO – 3C* – H
H – 3C* – OH HO – 3C* – H H – 4C* – OH
H – 4C* – OH H – 4C* – OH H – 5C – OH
5CH2OH H – 5C – OH 6CH2OH
6CH2OH
D-riboza D-glukoza D-fruktoza
Tabiatda uchraydigan munosabatlarning deyarli barchasi D-qatorga mansub. D-qatori monosaxaridlari L-qator monosaxaridlariga o’tganda assimetrik uglerod atomlarining barchasi qarama-qarshi holatga oʻtishi kerak:
O O
1C – H 1C – H
H – 2C* – OH HO – 2C* – H
HO – 3C* – H H – 3C* – OH
H – 4C* – OH HO – 4C* – H
H – 5C* – OH HO – 5C – H
6CH2OH D-glukoza 6CH2OH L-glukoza
Monosaxaridlarning yuqorida koʻrib oʻtilgan tuzilish formulalar asiklik formulalaridir. Shu bilan birga monosaxaridlarning siklik shakllari ham mavjud. Siklik shakllari karbonil guruh bilan gidroksil guruhlardan birida ta’sirlashuvi natijasida hosil bo’ladi. Natijada ichki poluatsetallar hosil bo’ladi.
Pentoza va geksozalarda aldegid yoki keton guruh C-4 yoki C-5 uglerod atomlarining OH guruhlari bilan taʼsirlashadi. Natijada besh yoki olti aʼzoli sikllar hosil boladi. Bu halqalar (sikllar) tuzilishi jihatdan kislorod saqlovchi geterosikllar piran va furanga oʻxshash:




Download 0,84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   20




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish