Reja: Iqtisodiyot tushunchasi va turlari



Download 0,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/23
Sana31.12.2021
Hajmi0,62 Mb.
#257013
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   23
Bog'liq
iqtisodiyot nazariyasi predmeti va uni bilish usullari

EQD=HI/EUD



100 

Ehtiyojlar  qondirilish  darajasi  odatda  iste‟mol  bilan  taqqoslanadi.  U  yil 

davomida  aholi  jon  boshiga  iste‟mol  qilingan  tovar  va  xizmatlar  turi  miqdori 

hisobida  baholanadi.  Masalan,  aholi  jon  boshiga  iste‟mol  qilingan  non  va  non 

mahsulotlari,  sut,  go„sht,  sabzavot,  meva;  har  yuz  oilaga  to„g„ri  keladigan  uzoq 

muddat  foydalanadigan  tovarlar:  avtomobil,  televizor,  kir  yuvish  mashinasi, 

muzlatgich, uy-joy maydoni va boshqalar. 

Jamiyat taraqqiy etgan sari iste‟mol darajasi ortib, ehtiyojlar to„laroqqondirila 

boradi.  Ehtiyojni  qondirish  usullari  ham  o„zgaradi.  Iste‟mol  ne‟matlari  turi 

ko„payadi.  Ehtiyojlarningqondirilishi  umumiy  tarzda  aholi  turmush  darajasini 

ko„rsatadi. Turmush darajasi  - aholi ehtiyojlarini qondirilishiga qarab baholanadi. 

Aholiningehtiyojlariningqondirilishi  ularning  farovon  yashashi,  uzoq  umr 

ko„rishininggarovidir.  Buning  uchun  esa  ana  shu  ehtiyojlarni  qondiradigan 

darajada ishlab chiqarish zarur bo„ladi. 

Ehtiyojlar  bilan  ishlab  chiqarish  nisbati  o„zgarishining  uch  muqobil  varianti 

mavjud bo„ladi:  

1.  Regressiv.  Bu  muqobil  holat  uzoq  muddat  ishlab  chiqarishning 

tushkunlikda bo„lishi natijasidan kelib chiqadi. Iqtisodiyotning bunday o„zgarishini 

girdob  tarzida  ko„rish  mumkin.  Aholi  iste‟moli  miqdor  va  sifat  jihatdan  ham 

kamayib  boradi.  Borgan  sari  kishilarningeng  zarur  ehtiyojlarini  qondirish  ham 



qiyinlashib 

boradi. 


Hozir 

shunday 


vaziyatni 

Osiyo, 


Afrika, 

Lotin 


Amerikasiningqator mamlakatlarida ko„rish mumkin.  

2.  Turg„un.  Bu  variantda  nisbatan  cheklangan  turdagi  mahsulot  ishlab 

chiqariladi va ehtiyojlar ham nihoyatda sekinlik bilan o„sib boradi. Yaratuvchanlik 

faoliyati sust, ishlab chiqarish (– taqsimot – ayriboshlash – iste‟mol) va ehtiyojlar 

doira  shaklini  eslatadi.  Iqtisodiyotda  umumiy  turg„unlik  yuz  berib,  ko„pincha  u 

xalqlarning  an‟ana  va  urf-odatlari  bilan  bog„lanib  ketadi.  Bu  hol  hozirgi  paytda 

ayrim Osiyo va Afrika, Lotin Amerikasi mamlakatlarida kuzatiladi.  

3.  Progressiv.  Bunda  ishlab  chiqarish  miqdoran  ko„payib  boradi,  sifati 

yaxshilanadi,  iste‟mol  va  ehtiyojlar  o„sadi.  Uni  tobora  kengayib  boruvchi 

spiralsimon  harakat  tarzida  ifodalash  mumkin.  Bir  qator  beqarorliklarga 

qaramasdan, rivojlangan mamlakatlarda ishlab chiqarish ham, ehtiyojlar ham o„sib 

boradi. 


 


Download 0,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   23




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish