Reja: Intellektual programmalar va sistemalar haqida tushuncha

Muxtorlik 

 

 

duragay 

Integratsiyalash 

darajasi bo‘yicha 

Kompyuter 

tarmoqlari 

o‘yicha 

Bitta kompyuterda 

joylashganligi bo‘yicha 

Lokal tarmoqda  

Simvolli protsessor 

Mini, super mini EHM 

ShEHM 

Ekspert  tizimlari 

Vazifaga ko‘ra 

Interpretatsiyalash 

Tashxis qilish 

Kuzatish 

loyihalashtirish 

bashorat 

rejalashtirish 

o‘qitish 

Real vaqt 

bo‘yicha 

Statik 

Kvazidinamik 

dinamik 

---

Ekspert tizimlarni ishlab chiqish bosqichlari. 

Sanoatda ekspert tizimlarni ishlab chiqishning quyidagi bosqichlarini ajratish 

mumkin: muammoni tanlash; timsollarni (prototiplarni) ishlab chiqish;  timsollar 

(prototiplar) ni chalasini to‘ldirib oxiri (sanoat ET) ga yetkazish; tizim sifatini 

belgilash (baholash); tizimni tutashtirish va tizimni qo‘llab-quvvatlash. 

Muammoni tanlash bosqichida ekspert tizimni qo‘llash sohasi aniqlanadi, 

ekspert va bilimlar bo‘yicha muxandislarning mavjudligi aniqlanadi, muammo 

sohadagi masalalarning  ahamiyati belgilanadi. 

Timsollar (prototiplar) ni ishlab chiqish bosqichida ekspert tizimini ishlab chiqish 

bo‘yicha mutaxassis ekspert bilan hamkorlikda tanlangan muammo sohasidagi 

muammoni yechishning uslublarini bayon etish uchun kanday tushuncha, 

munosabat va protseduralar zarurligini xal etadi. Bu bosqichdagi asosiy vazifa 

masalani strategiyasi va cheklovlarni tanlashdan iborat. Bosqichda masala turi, 

tavsifi, ulchami, ishlanma jarayonidagi ishtirokchilar tarkibi aniqlanadi. Bundan 

tashqari bu bosqichda ifodalashning o‘ziga xos rasmiy tiliga utkaziladi. Bu yerda 

ko‘rib chikilayotgan masala uchun modellar yoki ma’lumotlarni taqdim 

etishning uxshash usullari tanlanadi. 

 

 

EXPERT 

SISTEMALARINING 

ISHLATILISH 

SOHALARI 

 

 

• tibbiy diagnostika va davolash;  

• kimyoviy analiz va sintez;  

• molekulyar biologiya va gen injenerligi;  

• sanoatda rejalashtirish va ishlab chiqarishni 

tashkil qilish;  

• signallarni qayta ishlash;  

• qurilmalar nosozligi diagnostikasi;  

• geologik razvedka;  

• avtomatlashtirilgan loyixalashning 

intellektual sistemalari;  

• o`lchov sistemalari: ko`rish, boshqarish, 

ma’lumotlar taxlili;  

• texnologik jarayonlarni boshqarish.  

 

---

 

 

                                                   

BOSHQARUV QARORLARI:

     3. QAROR QABUL QILISH USULLARI:

 

 

Shunday qilib qaror qabul qilishda bir necha xususiyatlar mavjud,ulardan eng 

asosiylari: