Reja integratsiyalashgan axborot tizimlari toʻgʻrisidada tushuncha

3.2.1-rasm. Billing tizimiga kirish oynasi 

 

Tizim uch tillik bo‘lib o‘zbek, rus va ingliz tillarida ishlaydi. Login-parol orqali 

kiriladi. Endi «TBilling» tizimi bilan ishlashning axborot modelini ko‘rib chiqaylik: 

---

 

3.2.2-rasm. «TBilling» tizimi bilan ishlashning axborot modeli 

 

3.2.2-rasmdan  ko’rinib turibdiki  “TBilling”  tizimini  asosiy  beshta qismga  ajratsak 

bo’ladi. Bularga quyidagilar kiradi: 

1)   Boshqaruv  samaradorligini  oshirish  va hisobotlarni  o‘z  vaqtida  sifatli  olishni 

takomillashtirish maqsadida yaratilgan mazkur tizimdan korporativ tarmoq orqali barcha 

filiallar  foydalanadi.  Tizim  «O‘zbektelekom» AK  filiallari  va  korxonalarining  sotuv 

ofislarida,  abonentlar  bilan  ishlash  bo‘limlarida,  hisob-kitob  bo‘limlarida  foydalanishga 

mo‘ljallangan bo‘lib, tizimdan kassirlar, texnik hisob olib boruvchi guruhlar, texnologlar 

va boshqalar foydalanishlari mumkin. 

2)   Abonentlar —  operatorlar  bilan  to‘g‘ridan-to‘g‘ri  yoki  «Call-sentr»  xizmati 

orqali bog‘lanadi. 

3)   Har bir  filiallarda  faoliyat  ko‘rsatayotgan operatorlar  o‘sha hududda  istiqomad 

qiluvchi abonentlarga xizmat ko‘rsatadi. Xizmat ko‘rsatish jarayoni bevosita «TBilling» 

tizimi orqali bajariladi. 

4)  Barcha filiallar korporativ tarmoq orqali «TBilling» tizimidan foydalanishi esa 

yagona axborot fazosini tashkil qilishini ta’minlaydi. 

5)   Natijada,  yagona  ma’lumotlar  bazasiga  ega  bo‘lib,  mazkur  ma’lumotlar 

bazasidan olingan hisobotlar «O‘zbektelekom» AKga taqdim etiladi. 

Abonentlarga  xizmat  ko‘rsatishning  yagona  korporativ  tizimini  yuritish, 

ma’lumotlarni jamlash va uzatish bugungi kunning eng dolzarb masalalaridan biri bo‘lib, 

---

bunda aholiga ko‘rsatilayotgan telefoniya xizmatlari uchun to‘lovlarni ko‘rish imkoniyati 

yaratiladi.  Shuningdek,  «O‘zbektelekom»  AK  «TBilling»  tizimidagi  hisobotlar 

yordamida telefoniya xizmatlari to‘g‘risidagi barcha zaruriy ma’lumotlarni olishi, filiallar 

va  korxonalarining  sotuv  ofislari,  abonentlar  bilan  ishlash  bo‘limlari,  hisob-kitob 

bo‘limlari bilan masofaviy ishlash, ma’lumotlar almashish, boshqarish imkoniyatiga ega 

bo‘ladi. 

Respublikamizda yuqori texnologiyalar asosidagi xizmatlarni rivojlantirish ustuvor 

vazifalardan hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasining Birinchi Prezidenti I.A. 

Karimov xizmatlarning ushbu turlariga katta e’tiborni qaratib, quyidagilarni ta’kidlagan 

edilar: “So‘nggi besh yilda an’anaviy maishiy va kommunal xizmatlar ulushi 16 

foizdan 9,5 foizga tushdi, yuqori texnologiyalar asosidagi xizmatlar ulushi esa 21,2 

foizga qadar ko‘tarildi. 

Yuqori texnologiyalarga  asoslangan  xizmatlar  orasida  keyingi yillarda aloqa va