Reja: I kirish II asosiy qism

4-rasm. Geliy-kadmiyli lazer
metastabil holatdagi geliy atomi energiyasini kadmiy atomiga to’qnashish natijasida berib, uni ionlashgan holga keltirgach, so’ng uyg’ongan holatga o’tkazadi.
Geliy-kadmiy gazli lazerning tuzilishi.
Geliy-kadmiyli lazerning razryad trubkasi diametri 2-2,5 mm bo’lib, uzunligi 1-1,5 m atrofida bo’ladi. Trubkadagi geliyning bosimi bir necha torr (0,5-1 Pa) ga teng (37- rasm).
Dastlab geliy orqali razryad amalga oshiriladi. So’ng razryad trubkasidagi anod (katod) yaqinidagi keng rezervuardagi Cd 230-250 gradusgacha qizdiriladi, razyad toki 100 mA atrofida bo’ladi.Bu holda kadmiyning massa oqimi gr/soat ni tashkil etib, kadmiy bug’larining bosimi 0,4 — 0,5 Pa ni tashkil etadi. Kuchlanishning 4,5 kV va razryad tokining 0,1 A qiymatida razryad trubkasining uzunlik birligidagi energiya ajralishi 3 Vt/sm ni tashkil qiladi. Bu holda trubkasi havoda sovutish mumkin va oddiy shisha trubkadan foydalanish mumkin.
Bayon etilgan holda to’lqin uzunlikli lazer nurlanishi quvvati 100-200 mVt ga etadi. 1 rezervuardagi kadmiy bug’latilgach, kondensatsiya orqali u 2 rezervuarda to’planadi. Tok manbasi qutblarini o’zgartirib, 2 rezervuarni qizdirib, kadmiyni bug’latib, lazer nurlanishini olish mumkin. Kadmiy ionlarini doimiy elektr toki yordamida gaz razryadi jarayonida tashqi elektr maydoni vositasida yo’naltirish kataforez deyiladi.
Berk hajmli uglerod oksidli lazer.
Karbonat angidirid gazi molekulalari tebranma va aylanma xarakatlarga tegishli energeti sathlari mavjud ekanidan ular ma’lum kenglikdagi polosali spektrga ega bo’ladilar. CO₂ molekulalari simmetriya markaziga ega bo’lgan chiziqli tuzilishga ega bo’ladi. Ushbu molekula uchta tebranish moddalariga ega bo’ladi (5 - rasm).