Reja geografik o'rin tushunchasi, uning turlari 2

Ekologik tamoyil

Geografiya fanining tamoyillaridan yana biri ekologik yondoshuvdir. Ekologiya o`zining tub mohiyatiga ko`ra organizmlarning ichki o`zaro va tashqi muhit bilan aloqadorligini anglatadi. U bu jihatdan geografik dunyoqarashning mazmuniga ham ancha mos keladi. Sababi, geografiyada barcha voqea va hodisalar o`zaro hamda tashqi muhit bilan hududiy munosabatda ko`riladi. Shu bois, ekologiya ma'lum ma'noda geografiyaga juda yaqindir. Shuning uchun bo`lsa kerak, ba'zi olimlar bu ikki tushunchani ma'nodosh sifatida ishlatganlar. Masalan, chikagolik X.Berrouz "Inson ekologiyasi yoxud geografiya" nomli maqolasini (1923-y) yozgan edi. Bu yerda geografiyadagi komplekslilik tamoyili ekologik dunyoqarashga o`xshab ketadi. Har ikkisida ham o`zaro uyg`unlikda qarash, mushohada yuritish talab etiladi.

• Demotsentrizm tamoyili
• Iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaning yana bir prinsipi demotsentrizm yoki antropotsentrizmdir. Chunki, barcha hududiy iqtisodiy munosabatlar asosida eng avvalo inson-moddiy va ma'naviy boyliklarni yaratuvchisi va ayni paytda ularning iste'molchisi turadi. Qolaversa, tarix, jamiyat tarixi ham insonsiz bo`lmaydi. Bundan tashqari dastavval sof tabiiy ma'noga ega bo`lgan ekologiya tushunchasi ham industriyalashtirish va urbanizatsiya tufayli sotsial va inson ekologiyasiga aylanmoqda.
• N.N.Baranskiy insonsiz geografiyaga bor vujudi bilan qarshi va "Insonni unutibsiz!" deb xitob qilar edi.

• MUJASSAMLASHUV

• IXTISOSLASHUV

• D e t a l

• R a y o n
• (hududiy)

• Ishlab chiqarish yoki korxonalar mujassamlashuvi

• Sh a h a r
• (urbanistik)

• Texnologiya

• P r e d m e t
• (tayyor mahsulot)

• KOOPERATSIYA

• Tayyor mahsulot

• Turli xil mahsulotlar

• KOMBINATSIYA

• Xom ashyo

• Ishlab chiqarishni hududiy tashkil qilishn shakllari

•