Reja geografik o'rin tushunchasi, uning turlari 2

2. Ijtimoiy-iqtisodiy geografiya

2.1. Aholi geografiyasi;

2.2. Shaharlar geografiyasi;

2.3. Qishloq joylar geografiyasi;

2.4. Aholiga xizmat ko`rsatish sohalari geografiyasi va h.k.

• 3. Sotsial geografiya
• 3.1. Rekreatsiya va turizm geografiyasi;
• 3.2. Din geografiyasi;
• 3.3. Jinoyatchilik geografiyasi;
• 3.4. Tibbiyot geografiyasi;
• 3.5. Fan va ilmiy-tadqiqotlar geografiyasi;
• 3.6. Hulq-atvor geografiyasi va b.

• IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA

• Iqtisodiy-ijtimoiy geografiyaning asosiy tamoyillari
• hududiylik, komplekslilik,
• tarixiylik,
• ekologiya
• demotsentrik

• Hududiylik tamoyili
• Shubhasiz, geografiya fanining eng birinchi tamoyili uning hududiyligidir. Zero, geografiyani hududiy munosabatlarsiz, makon tushunchasisiz tasavvur qilib bo`lmaydi. Ammo, shu bilan birga, hududga o`ziga xos borliq sifatida turlicha yondoshiladi. Masalan, muhandislik (yersozlik) hamda rayon planirovkasida ko`proq hududni tashkil etishga e'tibor beriladi. Bunda yer maydonining o`zi ma'lum maqsadlar uchun tayyorlanadi. Jumladan, uni barcha infrastruktura shaxobchalari bilan jihozlangan holda tadbirkorlar uchun ijaraga berish yoki sotish mumkin.

• Komplekslik tamoyili
• Geografiya fanining ikkinchi bir muhim tamoyili komplekslikdir. Biroq, bu yerda kompleks ishlab chiqarishning ijtimoiy yoki hududiy tashkil etish shaklini emas, balki masalaga, fan obyekti va predmetiga yondashuv ma'nosini anglatadi. Ayni paytda, komplekslilik geografiya fani uchun alohida usul (metod) ham emas, aksincha, u fanning asoslaridan biri bo`lib, uning o`ziga xos va tub mohiyatini ifodalaydi.

• Tarixiylik tamoyili
• Geografiyaning ikki asosiy tamoyili-hududiylik va komplekslilikdan so`ng tarixiylik turadi. Bu prinsip makon va zamon, zaminu-zamon birligidan kelib chiqadi. Zero, har qanday hodisa ma'lum bir vaqtda va muayyan bir joyda sodir bo`ladi. Shuning uchun geografiyaga tarixiy yondashuv kerak. Sababi, hozirgi voqelik o`z-o`zicha, birdaniga vujudga kelmagan. Mavjud voqelik qachon va qanday sharoitda paydo bo`lgan va u qanday rivojlanish bosqichlarini bosib o`tgan-bularning hammasini hozirgi borliqdan kelib chiqqan holda aniqlab olmasdan turib asosiy masalani hal etib bo`lmaydi. Faqat o`tmishni tahlil etish orqali hozirgini baholab bo`ladi, bu esa o`z navbatida kelajakni, istiqbolni ilmiy bashorat etishga yo`l ochadi.

•