Reja: "Fuqarolik jamiyati" tushunchasi, uning asosiy elementlari va konstitusiyaviy asoslari

Jamoat birlashmalari tizimi
Jamoat birlashmalari tizimiga quyidagilar kiradi:

1. 
   siyosiy partiyalar;
   
2. 
   ommaviy harakatlar;
   
3. 
   kasaba uyushmalari;
   
4. 
   xotin-qizlar jamiyatlari;
   
5. 
   yoshlar va bolalar tashkilotlari;
   
6. 
   fahriylar va nogironlar tashkilotlari;
   
7. 
   ilmiy-texnikaviy;
   
8. 
   madaniy-ma'rifiy;
   
9. 
   fizkultura-sport;
   
10. 
    ko`ngilli jamiyatlar, ijodiy uyushmalari;
    
11. 
    yurtdoshlar uyushmalari;
    
12. 
    jamg`armalar, assotsiatsiyalar va fuqarolarning boshqa birlashmalari, jamoat birlashmalari.⁵
    

Jamoat birlashmalari aholining ma'lum qismini o`zida birlashtirgan bo`lib, ularning ma'lum bir sohadagi manfaatlarini amalga oshirish uchun tashkil etiladi.
Masalan, Kasaba uyushmalari o`z a'zolarining ijtimoiy, iqtisodiy huquq va manfaatlarini ifoda etadilar va himoya qiladilar.
Siyosiy partiyalar esa turli tabaqa va guruhlarning siyosiy ifodasini ifodalaydi va o`zlarining demokratik yo`l bilan saylab qo`ygan vakillari orqali davlat hokimiyatini tuzishda ishtirok etadilar. Boshqa jamoat birlashmalari ham o`z nizomlarida belgilangan vazifalarni bajaradilar.
"Yaqin kelajakda, - deydi O`zbekiston Prezidenti I.A.Karimov Oliy Majlis birinchi chaqiriq birinchi sessiyasida so`zlagan nutqida; Fuqarolarning siyosiy jarayonlarda, davlat boshqaruvida qatnashuvini ta'minlaydigan huquqiy asoslarini takomillashtirishga alohida e'tibor berish zarur. Bunda men siyosiy partiyalar, birlashmalar, kasaba uyushmalari, yoshlar tashkilotlari, turli xil xayriya va ijodiy jamg`armalar hamda uyushmalar faoliyatini nazarda tutyapman"⁶ - degan edi.
Demak, jamoat birlashmalarining davlat va jamiyat hayotidagi ahamiyati yanada ortib boradi. Tijorat maqsadlarini ko`zlaydigan yoki boshqa korxonalar va tashkilotlar foyda (daromad) undirib olishiga ko`maklashadigan kooperativ diniy tashkilotlar, hududiy jamoat o`zini - o`zi boshqarish idoralari va boshqalar jamoat birlashmalari hisoblanmaydi. Ularning tuzilishi va faoliyat tartibi boshqa qonunlarda belgilab berilgan.