Reja Elektrogravimetriya

12-13-14-15-mavzu.Konduktometrik analiz usuli, mohiyati. Elektr o'tkazuvchanlik, uning turlari. Solishtirma va ekvivalienteli ektr o'tkazuvchanliklar, ularga ta'sir etuvchi omillar. Analizning poliarografiya (Vol'tamperometriya) usuli. Amperiometrik titrlash, tok kuchiga turli omillar ta'siri. Titrlash egri chiziqlari.


Reja
1.Elektrogravimetriya
2.Konduktometriya va polyarografiya usullari,
3. Ularning nazariy asoslari, qo’llaniladigan instrumentlar.


Konduktometrik analiz usuli. Bu usul tekshirilayotgan eritmada sodir bo’ladigan kimyoviy reaksiyalar natijasida eritmaning elektr o’tkazuvchanligini o’zgargan qiymatini o’lchashga asoslangan. Bu qiymat elektrolitlarning xossalariga, uning temperaturasiga va erigan moddaning konsentratsiyasiga bog’liq
Elektrolitlar suvli eritmalarning fizika-kimyoviy xossalaridan biri ularning elektr tokini o`tkazish xususiyatidir.Elektrolit eritmalarining elektr o`tkazuvchanligi eritmaning kontsentratsiyasiga va erigan moddalarning tabiatiga bog`liq. SHuning uchun eritmalarning elektr o`tkazuvchanligini o`lchash orqali eritmaning kontsentratsiyasini va tarkibini aniqlash mumkin.
Konduktometrik analiz usuli tekshirilayotgan eritmalarning elektr tokini o`tkazuvchanligini o`lchashga asoslangandir.
Konduktometrik usul yordamida kuchsiz elektrolitlarning dissotsiyalanish darajasi va konstantasini, qiyin eriydigan birikmalarni eruvchanlik ko`paytmasi qiymatini va ularning eruvchanligini, suvning ion ko`paytmasi va boshqa fizika-kimyoviy kattaliklarini aniqlash mumkin.
Konduktometrik titrlash usuli yordamida esa turli xil tuz eritmalarini analiz qilish hamda eritmalardagi kislota, asos va turli organik moddalar konsentratsiyalarini aniqlash mumkin.
Elektr o`tkazuvchanlik. Agar ikkita platina elektrod elektrolit eritmasiga tushirilib, tashqi tok manbaiga ulansa eritma orqali elektr toki o`ta boshlaydi. Eritma orqali o`tayotgan tok kuchi J, tashqi manbaning E ga hamda eritma qarshiligiga bog`liq bo`lib, bu bog`liqlik Om qonuni orqali ifodalash mumkin.
J=E/R
Bu yerda: J-tok kuchi, a
E-kuchlanish, v
R-qarshilik, om
Hozirgi zamon analitik kimyosida elektrokimyoviy usullardan biri polyarografiya keng qo'llaniladi. Polyarografiya usulini chex olimi Ya.Geyrovskiykovich kashf etdi, polyarografiya nazariyasini D.Ilkovich yaratdi. Polyarografik analiz metodini yaratish va voltamper egri chiziqligidan analitik maqsadlarda foydalanish1922 yildan boshlab Ya. Geyrovskiy tomonidan ishlab rivojlantirib kelindi. Bu ishlar uchun u1959 yili Nobel mukofotiga sazovor bo'ldi. Ya.Geyrovskiy tomchilovchi simob elektrodda va voltamperometrik elektroliz olib bordi. Tomchilovchi simob elektroddagi elektroliz polyarografiya deb nomlandi. (ishchi elektrod sifatida tomchilovchi simob elektroddan boshqa elektrod ishlatilsa voltamperometrgiya). Maxsus shart-sharoitlarda aniqlanayotgan moddalar elektroliz qilinganda hosil bo'ladigan polyarografik (voltamperometrik)egri chiziq asosida amalga oshiriladigan analiz polyarografik (voltamperometrik) analiz deyiladi.
Metod, oz miqdorda eritilgan moddalarni elektroliz qilinganda sirtli elektrod yuzasida sodir bo'ladigan qutblanishini (polyarizasiyani) o'lchashda asoslangan.
Polyarografiyaning asosiy shartlaridan (talablaridan) biri, bu qo'llanilayotgan elektrodlardagi elektr toki zichligini bir-biridan juda katta farq qilishidir. Buning uchun sirt kattaligi bir-biridan katta farq qiladigan elektrodlar qo'llash lozim.
Aniqlanadigan modda elektrokimyoviy o'zgarishga (elektrolizda) uchraydigan elektrod (indikotor elektrod) kichik satxga (yuzaga) ega bo'lishi kerak.Bunday elektrod sifatida tomchilovchi simob elektrod, qattiq eiektrodlar-platina yoki grafit elektrodlar qo'llaniladi. Ikkinchi elektrod-taqqoslovchi katta satxga (yuzaga) ega bo'lishi lozim,bunday elektrodlar vazifasini kalomel elektrod yoki elektrolizer tagidagi simob (taqqoslovchi elektrod) bajaradi.

1.Polyarografik yacheyka. 2.Tomchilovchi simob elektord 3.Simobli rezervuar (idish),4. Voltmetr, 5.Reostat, 6.Akkumlyator, 7 .Mikroampermetr 8.Simob elektrod
Polyarografik yacheykaga kuchlanish berilganda anod va katodning qutblanishi vujudga keladi,(polyarizatsiya) va eritmaga o'tish uchun ma'lum tok sarf bo'ladi: