Mavzu: Polyarografiya va uning farmatsiyadagi ahamiyati Reja Kirish Asosiy qism

Mavzu: Polyarografiya va uning farmatsiyadagi ahamiyati
Reja
Kirish
Asosiy qism

1. 
   Polyarografiya nima.
   
2. 
   Polyarografiya tahlil usullari to`g’risida umumiy tushunchalar.
   
3. 
   Potentsiometriya elektromiqdoriy tahlil usullari to`g’risida umumiy tushunchalar.
   

Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar

Kirish
Mavzuning dolzarbligi: POLYAROGRAFIYA (yun. polos — qutb va grapho — yozyapman) — erigan moddalar konsentratsiyasi va tabiatini aniklashning elektrkimyoviy usullaridan biri. Tekshiriladigan eritmaga tushirilgan elektrod yordamida tok kuchi bilan kuchlanish ora-sidagi bogʻliqlikni oʻlchashga asoslangan. 1922-y. da Ya. Geyrovskiy taklif qilgan. Bu bogʻliklik volt-amper egri chi-zikdar — polyarogrammalarni taqlil qilib Polyarograf sxemasi. aniklanadi.
Polyarogrammani hosil qilish uchun maxsus as-bob — polyarografdan foydalaniladi. U elektrolizer 1, simob elektrod 2, simobli rezervuar 3, galvanometr 4, shunt 5, reostat 6, akkumulyator 7 dan iborat. Polyarografiyaning doimiy tok, oʻzgaruvchan tok, yuqori chastotali tok, ossillografik, impulsli xillari bor. P. mineral xom ashyolarni tekshirish, reaktivlarning tozaligini na-zorat kilish, kimyoviy jarayonlar tezligi va mexanizmini tadqiq qilish kabi maqsadlarda, geol., tibbiyot, metallurgiya, farmakologiya va b. sohalarda qoʻllanadi.

Asosiy qism
Polyarografiya usuli. Polyarografik tahlil usuli 1922 yilda chex olimi YA. Geyrovskiy tomonidan ishlab chiqilgan va bu kashfiyoti uchun u Nobel mukofotiga sazovor bo‘lgan. Polyarografiya usulida tekshirilayotgan eritmadagi aniqlanishi lozim bo‘lgan element (ion)ning miqdori tekshirilayotgan eritmani polyarograf deb ataladigan maxsus asbobda elektroliz qilish natijasida hosil bo‘lgan volt-amper egri chizig‘i(polyarogramma)ning tuzilishiga qarab aniqlanadi. Polyarografiyaning rivojlanishiga rus olimi A. N. Frumkin katta hissa qo‘shdi, u elektrod jarayonlari va qo‘sh elektr qavat nazariyasining asosiy qoidalarini ishlab chikdi.Polyarografik tahlil usuli maxsus asboblarda-polyarograflarda amalga oshiriladi.
1- polyarografik yacheyka; 2- tomchi mikroelektrod;3- simobli rezervuar; 4- voltmetr; 5 - reostat; 6- akkumulyator; 7- mikroam­permetr; 8- simob elektrod.
Eng oddiy polyarograf polyarografiya yacheykasi 1, potensial-kuchlanish bilan ta’minlovchi qurilma-akkumulyator 6, reostat 5, voltmetr 4 va mikroampermetr 7 dan tashkil topgan (2-rasm). Polyarografik yacheyka tarkibida eritilgan modda bor elektrolit eritmasi (fon eritma) quyilgan shisha idishdan iborat. YAcheykaga tomchi simob elektrod 2 joylashtirilgan bo‘ladi. Tomchi simob elektrod kapillyardan iborat bo‘lib, u rezina naycha orqali simob solingan balloncha 3 bilan tutashtirilgan bo‘ladi. Kapillyardan chiqadigan simob diametri 1 mm li osilib turuvchi tomchilar hosil qiladi va ular vaqt-vaqti bilan kapillyardan uzilib turadi. Simob tomchilari almashinib turishi natijasida elektrod yuzasi doimo yangilanib turadi, bu esa elektrod yuzasining tozaligini va qaytarilgan ionlar bilan ifloslanmasligini ta’minlaydi. Simob tomchi elektrodning yuza­si kichik bo‘lib, elektrokimyoviy qaytarilishda u orqali katta toklar o‘tadi. SHu sababli tomchi simob elektrodning potensiali elektrokimyoviy reaksiyani o‘tkazish uchun zaruriy muvozanat potensialidan farq kiladi. Bu xodisa elektrodning qutblanishi deyiladi va tahlil usulining nomi-polyarografiya (qutblanishga asoslangan yozish usuli) ana shundan kelib chikqan. Bu usul voltampermetriyausuli deb ham ataladi.
Katod sifatida tomuvchi simob elektrod, anod sifatida deyarli qutblanmaydigan kalomel elektrod ishlatiladigan sistemadagi elektrolizni ko‘rib chiqamiz. Bunday sistemada tashqari EYUKning o‘zgarishi batamom katod potensialini o‘zgartirish sarflanadi. Agar eritmada elektr toki ta’sirida qaytariladigan moddalar bo‘lmasa, tok kuchi Iberilgan kuchlanishga E mutanosib bo‘ladi (Om konuni):