Reja: Dinshunoslik fanining predmeti, sohalari va jamiyatdagi vazifalari 2

Dafn  etish  jarayoni.  Ibtidoiy  odam  o‘z  qarindoshlarini  ko‘mishda  maxsus  marosimlar, 

ma’lum  tayyorgarlik  udumlariga  amal  qilar  edi:  jasadni  qizil  mineral  bo‘yoq  bilan  qoplanar, 

uning  yoniga  kundalik  ehtiyoj  buyumlari,  zeb-ziynatlar,  asbob-anjomlar  va  h.k.  qo‘yilar  edi. 

Bularning bari o‘z jamoa a’zolarini dafn etayotgan jamoa oxirat mavjud ekanligi haqida ibtidoiy 

tasavvurlarga ega bo‘lganligidan dalolat beradi. 

Ov qilish.  Bizga  ma’lumki,  arxeologik  izlanishlar  jarayonida  er  yuzining  turli  joylaridagi 

g‘orlarda  ibtidoiy  odam  tomonidan  chizilgan  rasmlar  topilgan.  Fanga  ma’lum  bo‘lgan  bu 

g‘orlardagi suratlarning ko‘pchiligi ov sahnasi, odam va hayvonlarning tasvirlari, hayvon terisini 

kiygan  odamlar,  yarim  odam  va  yarim  hayvon  qiyofasidagi  mavjudot  suratlaridan  iborat.  Bu 

suratlar  dalolat  qiladiki,  ibtidoiy  odamlar  o‘zlari  va  hayvonlar  o‘rtasidagi  tabiiy  va  g‘ayritabiiy 

aloqalar  mavjudligi  haqidagi  tasavvurlarga  ega  edilar.  Bu  bilan  birga  marhum  ajdodlarining 

ruhlari  sehrli  usullar  bilan  hayvonlar  hulqiga  ta’sir  etish  imkoniyatiga  ega  deb  bilar  edilar.  Bu 

tasavvurlar  tiriklar  bilan  marhumlar  o‘rtasidagi  vositachilar,  ya’ni  turli  xildagi  sehrgarlar  va 

shamanlar faoliyatining kelib chiqishiga sabab bo‘ldi. 

Ibtidoiy odam hayoti haqidagi tasavvurlarimizga ko‘ra, uning hayotida kelib chiqqan diniy 

tasavvurlar quyidagi ibtidoiy din shakllarida namoyon bo‘lgan.