Reja: Difteriya (bo’g'ma), etiologiyasi

Klinik manzarasi. Kasallikning inkubasion davri 11 kundan 21 kungacha, o'rtacha, 14 kunni tashkil etadi.
Suvchechakning boshlang'ich (prodromal) davrida subfebril harorat paydo bo'ladi, bemorning kayfiyati buziladi, injiq va lohas bo'ladi. Keyinchalik tana harorati ko'tariladi. Bemor tanasida toshmalar paydo bo'ladi. Toshma odatda bemorning yuzi, sochlar orasi tanasi, oyoq-qo'llarida bir vaqtda paydo bo'ladi. Ammo oyoq osti va qo'lning kaftida toshma toshmaydi. Toshma dastavval suyuqliksiz bo’rtma (papulo) holida paydo bo'lib, u tez orada (bir necha soat ichida) ichi suyuqlik bilan to’lgan pufakcha (vezikula)ga aylanadi. Pufakchalar terida yuza joylashgan bo'lib, atrofi qizg’ish hoshiya bilan o'ralgan bo'ladi. Igna sanchib ko’rilsa, bo'shlig'i bitta bo’lganligi uchun pufakcha puchayib qoladi. Odatda pufakchalar 1-2 kundayoq qurib kulrang po'stloq qo’tirga aylanadi, va u 1-3 hafta mobaynida to’kilib ketadi. Ularning o'rnida chandiq qolmaydi. Har kuni terida yangidan toshma toshib turganligi uchun bemorning badanida bo'rtma, pufakcha va qo'tirni topish mumkin. Toshma badanni qichishti-radi. Ba'zan og’iz, burun va jinsiy a'zolarning shilliq pardalarida ham toshma toshishi mumkin. Bemorlarning 10 foizida pufakchalar yiringlashi mumkin, va bunday hollarda ularning o'rnida mayda chandiqlar qolishi mumkin.
Kasallikninng yengil turlarida toshmalar butun tananing u yer bu yeridagina uchrab intoksikasiya belgilari kuzatilmaydi. Kasallikning og'ir turlarida toshmalar ko'plab toshadi, isitma ko’tariladi, intoksikasiya belgilari yuzaga chiqadi.
Asoratlari. Suvchechakning asosiy asoratlariga ikkilamchi infeksiyaning zotiljam (pnevmoniya) bilan qo'shilib kelishi kiradi.
Davosi. Gigienaga qat'iy rioya qilish zarur, bolaning tirnoqlari kalta qilib qirqilgan, qo'llari toza bo'lishi kerak. Teridagi pufakchalarga 4-10 % li kaliy permanganat yoki 1-2 % li brilliant yaxshilab surtib turiladi. Yiringli asoratlar rivojlanganda antibiotiklar va sulfanilamid preparatlari qo'llaniladi.