Reja-asosnoma

II BOB. ADABIYOTLAR SHARHI

2.1 KIRISH

Adabiyotlar sharhi bobida mavzu bo‘yicha nazariy adabiyotlarni va unda bildirilgan fikrlarni o‘rganib, bu asosida tahlillarni amalga oshiramiz. Shuningdek, bu mavzuga doir maqola va jurnallarni, me’yoriy-huquqiy hujjatlarni, horijiy olimlarning tadqiqot ishlarini ko’rib chiqamiz.O‘rganilayotgan mavzu mamlakatimiz siyosati darajasida, balki barcha mamlakatlar uchun ham muhim va ahamiyatli hisoblanadi. Ushbu mavzu bo‘yicha ko’plab chet el olimlari tajriba olib brogan va amliyotda qo‘llagan. Bu mavzuni tahlil qilish va o’rganish jarayonida asosiy e’tiborni chet el olimlari kitoblari va davlatlar olib borgan siyosatlariga murojaat qilishni afzal deb bildik.

2.2 Mavzuga oid ilmiy-nazariy qarashlar sharhi

Mavzudan kelib chiqib fikr bilaradigan bo’lsak, eng avvalo to’gridan-to’gri investitsiyalarning mazmum mohiyatini qisqacha yoritib o’tish, shuningdek ularning hajmiga ta’sir etuvchi omillarni haqida fikr bildirishni lozim deb bildik.
Iqtisodiyotni rivojiantirishda iuvestitsiyalar yetakchi rol o'ynaydi, chunki iuvestitsiya orqalikorxonalarning kapital jamg'arilishiga, natijada mamlakatning ishlab chiqarish iulkoniyatlarini kengaytirish va iqtisodiy o'sishga erishiladi. Investitsiyalar iqtisodiy sifatida qator funksiya va vazifalami bajaradi-ki, ularsiz har qanday mamlakat iqtisodiyoti bir maromda rivoj1ana oJrnaydi. Investitsiyalar ma'noda o'zini mablag'lar va resurslaming kelgusida ko'payishi va iqtisodiy samara yoki boshqa rejalashtirilgan natijalar olish (ijtimoiy, ekologik va boshqa samaralar) maqsadida ularning safarbar etilishi sifatida namoyon etadi. Xorijlik iqtisodchi olimlardan U.Sharp, Kempbell RMillonell, Stanli, L.Bryu kabilar investitsiyalaming mazmun-mohiyati turlicha bayon Jumladan, Nobel mukofotining iqtisodiyot
bo'yicha laureati U. Sharp ta'kidlashicha: «investitsiyalar kelgusida (ehtimol, nomuayyan) qiymatlik olish maqsadida muayyan qiymatlikdan voz kechishdir» 1. «Investitsiyalash» atamasining rna' nosini mana bunday sharhlaydilar: foyda olish puldan ajralishdu» va hisoblaydilarki, mablag'lami yoki real yoxud moliyaviy investitsiyalash mumkin. investitsiyalash atamasi mazmunini kelajakda foyda olish maqsadida bugun pul bilan «xayrlashish) da ko'radilar.
Bu atamaning barcha jihatlarini umumlashtirib, quyidagicha tavsiflash mumkin: foyda yoki ijobiy natijaga erishish maqsadida subyektlar tomonidan xarajatlar tarzida iqtisodiy va boshqa l'aoliyat obyektlariga joylashtiriluvchi turli ega boyliklarga investitsiyalar deyiladi. Ushbu ta'rifda investitsiyalarning xarakterli belgilari aks investitsiyalashning maqsadlari; ko'rillishida bo'lishi, turli ko'rinishdagi boyliklar tarzida joylashtirilishi va h.k. vaqt (zamon)ga bog'liq qiymati ko'ra investitsiya kelajakda nal' olish maqsadida mablag'lar qo'yishdir. Investitsiya kapitalni muayyan muddatga bog'lashni yoki band qilisbni bildiradi. Bundan asosiy maqsad kapital qiymatini saqlab qolish yoki bo'lmasa kapital qiymatini davomli o'stirib borishdir. Iqtisodiy mazmuni jihatidan tmli iaoliyatlarga safarbar etilgan moddiy, nomoddiy boyliklar va ularga doir huquqlarni aks ettiradi. To'g'ridan to'g'ri investitsiyalashda investoriarning bevosita investilsiya qo'yilmalarini yoki bu investitsiya obyektlariga kiritadHaL Bu faoliyalni investitsiyalanayolgan haqida chuqur ma'lumotga ega bo'lgan va investitsiyalash mexanizmIarini bilgan ixtisoslashgan investorlar amalga oshiradilar. To'g'ridan to'g'ri xorijiy investitsiyalar oqimini kengaytirishga qulay sharoitlar yaratishda, birinchi navbatda, kapitalning rnamlakatlararo ayirboshlanishidan, qo'shirncha aniq va noaniq risklarga duch kelish ehtirnollaridan va kapital oqirnining vaqtli qiymati.