|
Mavzu: Umumiy o’rta ta’lim tizimi Jahon va O’zbekiston tarixi
fani o’quv jarayonini o’rganish. (4 soat)
Reja:
1. 5-6-7-sinf DTS, Jahon va O‘zbekiston tarixi darsligi tahlili,
matn va matndan tashqari komponentlar (asosiy, qo‘shimcha,
izohlovchi, uslubiy, mundarija) asosida.
2. O‘qituvchining taqvimiy ish rejasini tuzish.
3. 8-sinf DTS, dastur, Jahon va O‘zbekiston tarixi darsligi tahlili.
Ta’limni standartlashtirish insoniyatining ijtimoiy ongida ro‘y
bergan tub o‘zgarishlar tufayli kelib chiqqan zaruratdir. Chunki,
axborotlar almashinuvi maksimal chegaraga yetgan davrimizda
dunyoning bir burchagida yashayotgan kishi ikkinchi qutbda
sodir bo‘layotgan voqyealarni bilibgina qolmay, ularning ne
boisda aynan shu tarzda ro‘y berganini anglashi va his qilishi
zarurdir. Bu holat ta’lim standartlari deb atalmish tushunchani
yuzaga chiqardi. Standart- ta’limda yaratilgan meyoriy reja,
dastur, darsliklarni o‘zlashtirish ekvivalenti, ya’ni ta’lim
mazmunini o‘zlashtirish darajasidir. Standartni ishlab chiqishda
o‘quvchini haddan tashqari zo‘riqtirib yubormaslik talablariga
rioya qilish, ya’ni u o‘quvchi yoshiga mos, uni bajarishga qurbi
etadigan darajada bo‘lishi kerak. Bunda albatta, ta’lim
oluvchining qiziqishi, xohishi, ehtiyoji hisobga olinishi lozim.
Ta’lim standartlarini o‘zlashtirishda shaxsga muhim ahamiyat
berilishi, unga yakka tartibda yondashilishi maqsadga
muvofiqdir. Standartlarni o‘quv jarayoniga tatbiq etishdan oldin
o‘ta puxtalik bilan tajriba-sinovdan o‘tkaziladi va shu asosda
bosqichma-bosqich o‘quv jarayoniga kiritib boriladi. Davlat va
jamiyat
ta’lim
muassasalari
oldiga
muayyan
ijtimoiy
buyurtmalar qo‘yayotgan ekan, o‘sha muassasalar tomonidan
tayyorlanadigan kadr egallashi lozim bo‘lgan ijtimoiy
sifatlarning minimal chegarasini ham ko‘rsatib berishi tabiiydir.
Tarbiyalanuvchi yoki ta’lim oluvchilar egallashi lozim bo‘lgan
bilim, ko‘nikma, malaka yohud ma’naviy sifatlarning eng quyi
miqdori ilmiy asoslarda belgilab berilgan rasmiy pedagogik
hujjat-davlat ta’lim standartli hisoblanadi.
O‘quvchilar tarix ta’limi jarayonida quyidagi bilim, ko‘nikma va
malakalarni egallashlari shart:
— jahon va O‘zbekiston tarixining davrlari, ijtimoiy tuzumlar,
ularning atalishi va ularga xos xususiyatlar haqida tasavvurga
ega bo‘lish;
— asr va yil hisobini bilish, tarixiy voqea va hodisalarning
davomiyligini, ularning qaysi davrga mansubligini ayta olish,
eramizdan oldingi asrlarni hisoblay olish;
— insoniyat doimo oldinga intilganligi, bu esa tarixiy
taraqqiyotning asosi bo‘lganligini anglash;
— jamiyatda va dunyoda kechayotgan jarayonlarga o‘zining
mustaqil munosabatini bildira olish;
— tarixiy manbalarni mustaqil o‘rganish asosida xulosalar
chiqara olish;
— tarixiy jarayonlar haqida ma’lumotga ega bo‘lish va qiyosiy
tahlil qila olish;
— bobomiz Amir Temurning jahon tarixida tutgan o‘rni haqida
bilimga ega bo‘lish;
— O‘rta Osiyodagi xonliklarning ijtimoiy, iqtisodiy va madaniy
hayoti haqida ma’lumotga ega bo‘lish;
— O‘rta Osiyo xonliklaridagi feodal munosabatlarning
shakllanishi va rivojlanishi haqida ma’lumotga ega bo‘lish;
— Rossiya bosqini, uning beshafqat generallari va ularga qarshi
kurashgan vatanparvar sarkardalar, qahramonlar, milliy ozodlik
harakatlari to‘g‘risida tasavvurga ega bo‘lish;
— Sho‘ro hukumati va bolsheviklarning xalqimizga qilgan
adolatsiz qatag‘onlik siyosati, mulkiy va ma’naviy huquqlari
paymol etilgani haqidagi ma’lumotlarni bilish;
— O‘zbekistonning Ikkinchi jahon urushidagi ishtiroki,
xalqimizning front va mehnat sohasidagi jasorati haqida
tushunchalarga ega bo‘lish;
— milliy mustaqillik va uning dastlabki yutuqlari, mamlakatimiz
bayrog‘i, gerbi, madhiyasi, davlat ramzlari, Prezidenti, tashqi
aloqalariga doir tushunchalarga ega bo‘lish;
— jahon va O‘zbekiston tarixining yangi davri haqida
ma’lumotga ega bo‘lish;
— Prezident asarlarini bilish, ularda ilgari surilgan g‘oyalar
asosida mushohada yurita olish;
— O‘zbekistonning mustaqil, suveren, demokratik davlat
sifatidagi tarixiy rivojlanishi haqida ma’lumotga ega bo‘lish;
— mustaqil O‘zbekiston Respublikasining bozor iqtisodiyoti
sharoitida rivojlanishining umumiy xususiyati to‘g‘risida
tasavvurga ega bo‘lish;
— dunyo xalqlari oldida turgan jahonshumul muammolar,
ularni bartaraf etish vazifalari, O‘zbekiston Respublikasining bu
muammolarni hal etish yo‘lida amalga oshirayotgan ishlari
haqida ma’lumotga ega bo‘lish;
— xarita ustida ishlay olish, tarixiy voqealar yuzasidan mustaqil
mulohaza yurita olish, bayon qila olish, munozara va bahslarda
faol ishtirok eta olish;
— darslik, qo‘llanma, xarita, tarixiy hujjat matni ustida hamda
ko‘rgazmali qurollar bilan mustaqil ishlay olish;
— tarix ta’limi jarayonida egallagan bilimlarini erkin bayon eta
olish, o‘z sinfdoshlarining fikrlariga munosabat bildira olish;
— o‘z maktabi, ko‘chasi, tumani, qishlog‘i, shahrining o‘tmishi,
buguni to‘g‘risida ma’lumotga ega bo‘lish.
O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalarining umumta’lim
fanlari o‘qituvchilari uchun namunaviy yillik ish rejasi
Do'stlaringiz bilan baham: | 
